Katar u dziecka. Zwalcz go naturalnymi sposobami

O tym, jak uciążliwy może być katar, wiedzą doskonale rodzice dzieci w wieku przedszkolnym. To oni muszą dwoić się i troić, by skutecznie oczyścić małe noski. A nos czyścić trzeba, nawet gdy maluch głośno protestuje. Dla najmłodszych – tych, które same dmuchać nie potrafią – wymyślono aspiratory, dzięki którym katar odsysamy siłą własnego oddechu. Istnieją również aspiratory podłączane do odkurzacza, które są jeszcze skuteczniejsze, ale mogą nieco odstraszać hałasem. I jeden, i drugi sposób choć nie brzmi zachęcająco, to działa i jest wart dużo większych poświęceń. Przed zabiegiem oczyszczania najlepiej rozpuścić zalegającą wydzielinę, wkraplając do nosa odrobinę soli fizjologicznej lub roztworu wody morskiej. 

Zapanować nad katarem u dziecka pomagają też inhalacje. Elektryczne inhalatory z maseczką dostosowaną do drobnej twarzy dziecka produkują chłodną parę, która trafia dokładnie tam, gdzie potrzeba – bezpośrednio do dróg oddechowych. Najpopularniejsze są inhalacje z roztworu soli fizjologicznej. Do niektórych inhalatorów można wlewać mieszanki olejków eterycznych, ale z tym lepiej uważać, bo wiele z nich ma właściwości alergizujące i nie wszystkie nadają się dla dzieci. 

Lepiej oddycha się nawilżonym powietrzem. Katar u dziecka w sezonie grzewczym, gdy kaloryfery są gorące, a wilgotność prawie żadna, to przekleństwo każdego rodzica. Najprostszy sposób na podniesienie wilgotności? Mokry ręcznik na grzejniku i rozszczelnione okna. Bardziej wyrafinowana opcja domowego nawilżania to ceramiczny pojemnik z wodą do zawieszenia na kaloryferze – tu trzeba pamiętać o regularnym wymienianiu wody, bo szybko mnożą się w niej pleśnie i grzyby. Poza opcjami ekonomicznymi są też ekskluzywne – wybór elektronicznych nawilżaczy jest spory, a ich funkcje można dostosować do własnych potrzeb. 

Kolejnym domowym sposobem na cieknący katar są ciepłe okłady na czoło. Poprawiają krążenie krwi i nawilżają drogi oddechowe. Taki kompres nasączony ciepłą, przegotowaną wodą pomaga złagodzić uczucie zatkanego nosa. Zaleca się również picie ciepłych napojów, takich jak herbata, które – podobnie jak okłady – pomagają otworzyć i udrożnić drogi oddechowe. 

Katar, kaszel i podwyższona temperatura, które towarzyszą infekcjom, są wynikiem zaburzenia układu odpornościowego. Co przyjmować na odporność dla dziecka? Kluczem do sukcesu jest zdrowa dieta. Czosnek, cebula, imbir – to naturalne antybiotyki, które mają bardzo korzystny wpływ na zdrowie i poprawę odporności. Równie istotny jest stan flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, która uczestniczy w trawieniu i decyduje o przyswajalności dostarczonych pokarmów. Bardzo istotną rolę pełnią probiotyki (korzystne bakterie) i prebiotyki (cukry złożone stanowiących ich pożywkę). Warto włączać do diety kiszonki, kefiry i jogurty. Ryby, bo to źródło kwasów omega-3, a także owoce i warzywa bogate w przeciwutleniacze. Im więcej kolorów na talerzu, tym lepiej. 

W przy­padku nie­mow­ląt i małych dzieci ważne jest rów­nież wzbo­ga­ce­nie diety w pokarmy zawie­ra­jące wita­minę C. Dzięki niej nie tylko obkur­czają się naczy­nia krwio­no­śne w nosie, łago­dząc tym samym objawy kataru, ale także wzmoc­niony zostaje układ odpor­no­ściowy dziecka. Witaminy wspierające odporność najlepiej dostarczać w formie pożywienia (i pamiętać, że niektóre są rozpuszczalne w wodzie, a inne potrzebują tłuszczu), bywa jednak, że konieczna jest suplementacja. Tę warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.  

Dbanie o higienę to podstawa profilaktyki – regularne mycie rąk może zmniejszyć ryzyko złapania infekcji górnych dróg oddechowych o ponad 20 proc. Poświęćmy kilka razy dziennie na dokładne wyszorowanie dłoni dzieci, a bakterie i wirusy nie będą miały szans przedostać się do ich organizmu.  

Wietrzenie mieszkania i nawilżanie powietrza – to wszystko zapobiega unoszeniu się kurzu i pyłu w pokoju, a tym samym chroni przed przesuszaniem błony śluzowej nosa. Przebywanie na świeżym powietrzu, nawet wtedy gdy jest chłodno czy pada deszcz, wspomaga odporność. Świeże powietrze obkurczy i nawilży śluzówkę nosa, ułatwi oddychanie, poprawiając samopoczucie. 

Katar u dzieci najczęściej ma podłoże infekcyjne lub alergiczne. Katar infekcyjny zwykle jest efektem zakażenia wirusowego bądź bakteryjnego. Towarzyszą mu takie objawy jak gorączka, kaszel, ból gardła, trudności z przełykaniem, brak apetytu. Katar wirusowy trwa zwykle ok. 10 dni, alergiczny pojawia się wskutek kontaktu z alergenem. Oprócz wodnistego kataru może pojawić się zaczerwienienie oczu, wzmożony odruch kichania, ból głowy i ogólne osłabienie. Wydzielina z nosa o podłożu alergicznym jest zwykle rzadsza, nawracająca, infekcyjna zmienia kolor i gęstość na różnych etapach przeziębienia.  

Kataru nie można bagatelizować – utrzymujący się długo może skutkować zapaleniem ucha czy zatok. Dlatego tak ważne jest systematyczne oczyszczanie nosa z zalegającej wydzieliny. Pomocne będą dostępne na rynku aspiratory. Na katar u dziecka poleca się także inhalacje w wykorzystaniem nebulizatora, do którego wlewa się np. sól fizjologiczną.  Po inhalacji i higienie nosa warto zastosować leki w postaci sprayu, kropli czy maści. Dużą popularnością cieszą się też samoprzylepne plastry z olejkami eterycznymi, które udrażniają zatkany nos. W przypadku kataru alergicznego stosuje się leki przeciwhistaminowe, łagodzące objawy alergii. 

Przedłużający się katar, a co za tym idzie uczucie zatkanego nosa i uporczywa do opanowania wydzielina potrafi dać w kość dorosłemu, a co dopiero dziecku. By wesprzeć emocjonalnie malucha podczas choroby, warto sięgnąć po książeczki, które pomagają zrozumieć potrzebę dbania o higienę nosa. Jeśli dziecko zobaczy, że Kicia Kocia po wydmuchaniu noska czuje się wyraźnie lepiej, może bawić się z braciszkiem i wyjść na spacer z rodzicami, jest szansa, że samo będzie podejmowało próby oczyszczania nosa.  

Pomocne tutaj mogą okazać się różne zabawy z wykorzystaniem piórka, kuleczek z bibuły czy piłeczki tenisowej. Potrzebujesz wszystko, co lekkie i łatwe do zdmuchnięcia. A teraz zademonstruj dziecku, jak można dmuchać noskiem i zorganizuj zabawy, by móc potrenować tę umiejętność. To co, zawody „kto szybciej zapędzi piłeczkę do bramki”, „kto zdmuchnie chmurki z nieba” czy „kto najdłużej utrzyma w powietrzu fruwające piórko”? Możecie też noskami dmuchać bańki mydlane, będzie nieco trudniej, ale tym większa satysfakcja, jak już się uda. Gdy maluch opanuje dmuchanie nosem, czas nauczyć się smarkania. Zachęcić mogą do tego chusteczki z postaciami z bajek, które uatrakcyjnią samą czynność. Możesz podczas ćwiczeń dopingować dziecko, mówiąc np. „Sky leci pomóc pieskom uwięzionym w zoo, dmuchajmy, bo jej samolot ma awarię i leci zbyt powoli”.