Złamany ząb u dziecka – co robić?

Rodzice nierzadko się martwią, że jeśli dziecko straci ząb lub jeśli ząb się ukruszy, spowoduje to nie tylko oszpecenie, ale przede wszystkim problemy natury stomatologicznej. Tymczasem złamany ząb to nie koniec świata! Po wypadku, w którym doszło do utraty zęba, należy w pierwszej kolejności obejrzeć naszą pociechę pod kątem innych obrażeń. Jeśli dziecko uderzyło szczęką, może to wyglądać fatalnie – rozcięcia w obrębie jamy ustnej bardzo mocno krwawią, choć w istocie nie są niebezpieczne.

W takiej sytuacji należy zachować spokój i jałowym gazikiem wytrzeć krew, by zobaczyć, co się faktycznie stało. Czystym gazikiem tamujemy krwawienie i sprawdzamy, czy rany nie są zanieczyszczone – wiele zależy od tego, w co dziecko uderzyło. Jeśli miało kontakt z ziemią lub bardzo zabrudzonymi elementami, a nie było zaszczepione przeciwko tężcowi, warto skontaktować się z lekarzem.

Następnie należy sprawdzić stan zębów i zlokalizować oraz wyjąć z buzi dziecka ewentualne kawałki ukruszonego zęba. Znalezienie wszystkich elementów zęba jest ważne, ponieważ mogły one wbić się w wargę dziecka, wpaść do dróg oddechowych lub zostać połknięte. Jeśli lekarz stomatolog będzie miał co do tego wątpliwości, może zlecić zdjęcie rentgenowskie.

Od tego, jak szybko dziecko pojawi się na fotelu stomatologicznym, zależy, czy uda się uratować ząb. Chodzi o to, by zapobiec martwicy miazgi, zakażeniu lub utracie żywotności zęba. Należy zabezpieczyć odnalezione kawałki zęba i jak najszybciej udać się z dzieckiem do dentysty. Dobrze byłoby również uprzedzić lekarza, co się wydarzyło.

Inaczej podchodzi się do złamanych zębów mlecznych, a inaczej do stałych. Te pierwsze służą dzieciom krótko, nie oznacza to jednak, że pozostałości po złamanym zębie mlecznym zawsze należy usunąć. Jeśli ząb mleczny został złamany nad linią dziąsła, czyli w obrębie korony, nie zaleca się usuwania korzenia. Mogłoby to doprowadzić do przesuwania się sąsiadujących z nim zębów mlecznych, a co za tym idzie – do wady zgryzu: dla zęba stałego w tym miejscu zabrakłoby przestrzeni. Jeśli żywe tkanki zęba nie zostały uszkodzone, złamany ząb mleczny powinno się zostawić. W przeciwnym wypadku zaleca się leczenie kanałowe w celu uniknięcia rozwoju stanu zapalnego. Jedyną okolicznością, w której wskazane jest usunięcie zęba mlecznego, jest złamanie go poniżej linii dziąsła.

Złamany ząb stały u dziecka również nie stanowi problemu – można go odbudować, nawet nie mając odłamanej jego części. Starsze dzieci, które kontrolują połykanie i potrafią opanować emocje i zachować spokój, mogą złamane czy wybite zęby przechować w jamie ustnej. W ten sposób przedłuża się ich żywotność. Zaleca się nawet, by wybite zęby opłukać wodą i umieścić w zębodole, i w tym stanie udać się do dentysty.

Złamany fragment zęba należy zachować, ponieważ może się on przydać w odbudowaniu ubytku. Kawałki ukruszonego zęba wrzucamy do woreczka z mlekiem lub solą fizjologiczną – w ten sposób przedłużymy jego żywotność. Wybity ząb chwytamy za koronę, nie za korzeń. Taki ząb obumiera w ciągu 30 minut, jednak dobrze przechowany może przetrwać i przydać się do reimplementacji. Taki zabieg należy wykonać do dwóch godzin od wypadku.

Leczenie złamanego zęba zależy od stopnia jego uszkodzenia i woli pacjenta. Ukruszenie zęba, które nie obnażyło żywej części, zazwyczaj poddaje się jedynie kosmetycznym zabiegom wygładzającym. Możliwe są też wypełnienia, licówki, a nawet korony. Wybór należy do pacjenta, dentyści powinni omówić istniejące możliwości. Przy poważniejszych uszkodzeniach zębów złamanych lub pękniętych czasami zaleca się leczenie kanałowe.

Dobra wiadomość jest taka, że duża część dziecięcych wypadków, które kończą się utratą zęba lub jego części, nie oznacza stałego ubytku w uzębieniu. W przypadku przedwczesnej utraty zębów mlecznych należy zadbać o to, by luka po mleczaku nie została „wchłonięta” przez sąsiadujące zęby. Stosuje się w tym celu specjalne nakładki lub aparaty ortodontyczne. Zęby stałe leczy się u dzieci tak samo, jak u dorosłych. Sposobów na odbudowanie i wyleczenie złamanego czy pękniętego zęba jest zatem sporo, wiele zależy od możliwości danego gabinetu stomatologicznego.

Wyrywanie złamanego zęba mlecznego jest konieczne tylko wtedy, gdy zostanie on złamany poniżej linii dziąsła. W innych przypadkach stomatolog powinien zrobić wszystko, by pozostałą część zęba mlecznego utrzymać na miejscu. Luka w uzębieniu będzie przejściowa, a uratowanie korzenia zęba mlecznego i nawet niewielkiego jego kawałka nad dziąsłem sprawi, że dziecko nie nabawi się problemów ze zgryzem.