Zgodne rodzeństwo – marzenie każdego rodzica

Konflikty pomiędzy dziećmi są wyzwaniem, z którym muszą się mierzyć rodzice. Choć pojawienie się brata czy siostry powinno cieszyć, dzieci nie zawsze z tego powodu są szczęśliwe. Bardzo często mają poczucie, że rodzeństwo zabiera im rodziców, ich uwagę i wspólny czas. Pojawia się rywalizacja i walka. 

Dzieci zmagają się z poczuciem niesprawiedliwości, z tym, że ich brat czy siostra mogą pozwolić sobie na więcej i w łagodniejszy sposób są traktowani przez rodziców. Na interakcje między rodzeństwem wpływa kolejność urodzenia, wiek i płeć. Często relacja pomiędzy dwójką braci w podobnym wieku jest trudniejsza niż wówczas, gdy dzieli ich dziesięć lat różnicy.

Kłótnie pomiędzy dziećmi zdarzają się w każdej rodzinie. Jedni kłócą się sporadycznie, inni niemalże non stop. I choć sprzeczki kojarzone są z czymś negatywnym, tak naprawdę uczą nowych kompetencji, asertywności i kompromisu. Kłótnie nie są powodem do niepokoju, są naturalnym etapem w rozwoju dzieci. 

Choć najczęściej rodzeństwo sprzecza się o drobnostki, czasami awantura przybiera na sile i osiąga stan wrzenia. W przypadku maluchów każdy pretekst do wszczęcia kłótni jest dobry. Warto pamiętać, żeby rodzice nie zawsze interweniowali podczas konfliktu pomiędzy rodzeństwem. Rodzice, którzy nieustannie próbują za dzieci rozwiązać problem, odbierają im szansę na zdobycie nowych umiejętności. Lepiej jest pozwolić rodzeństwu na samodzielne dojście do porozumienia i wspólne wypracowanie kompromisu. Należy być jednak czujnym, by rywalizacja nie przybrała formy wzajemnego krzywdzenia. 

Za kłótnie pomiędzy dziećmi często odpowiadają rodzice, którzy porównując je ze sobą, podsycają współzawodnictwo. Nierzadko jedno z rodzeństwa stawiają za wzór, uważają za grzeczniejsze i mądrzejsze. Tym samym doprowadzają do pogorszenia relacji, nieprzyjemnej atmosfery i w konsekwencji sprzeczki.

Zdaniem niektórych rodziców przemoc wśród rodzeństwa jest naturalnym zjawiskiem. Fakt, że dzieci się przepychają, biją czy kopią, nie jest dla nich powodem do niepokoju. Jednak agresywne zachowania nigdy nie powinny być ignorowane. Rodzice nie powinni dopuszczać, by pomiędzy dziećmi dochodziło do przemocy. Jeśli zauważymy, że rodzeństwo się bije i jest w stosunku do siebie agresywne, od razu trzeba zareagować. Należy wytłumaczyć dzieciom, że rękoczyny, bójka i nerwy nie są dobrą metodą porozumiewania się. 

Źródeł agresji może być wiele, najczęściej mamy do czynienia z jedną z poniższych sytuacji:

• Dziecko nie radzi sobie z trudnymi emocjami.
• Rodzice nie określili konkretnych zasad i nie wyznaczyli granic, których nie można przekraczać.
• Rodzice mają zbyt wysokie wymagania i oczekiwania w stosunku do swoich dzieci.
• Rodzice pozwalają na zbyt wiele rodzeństwu bez wyciągania żadnych konsekwencji.

Zgodne rodzeństwo to marzenie każdego rodzica. I choć chyba wszystkich kłótni i sprzeczek pomiędzy dziećmi nie da się uniknąć, to na pewno warto zrobić wszystko, aby w jak największym stopniu je ograniczyć. Jak wychować zgodne rodzeństwo? 

• Dzieci są różne, dlatego każde z nich należy traktować indywidualnie. Porównywanie rodzeństwa jest niewłaściwe, rodzi konflikty i niezdrowe współzawodnictwo. Zamiast porównywać dzieci, lepiej podkreślać ich inność, indywidualność i wyjątkowość. 
• Traktowanie dzieci tak samo może przynieść więcej szkody niż pożytku. Powinno być słusznie, co nie oznacza równo. Każde dziecko jest inne, ma różne potrzeby i oczekuje od rodzica innego zaangażowania. O ile trzylatek chętnie spędzi z mamą całe popołudnie, to nastolatek potrzebuje przestrzeni i czasu dla siebie. 
• Rodzeństwo często nie chce spędzać czasu razem i nie lubi przebywać w swoim towarzystwie. Rolą rodzica jest zaszczepienie więzi i nauczenie dzieci wspólnej zabawy chociażby przez organizowanie wspólnych wieczorów filmowych czy wycieczek rowerowych.
• Jeśli to możliwe, warto zaangażować rodzeństwo w prace zespołowe, tak by stworzyć z nich drużynę. Wspólne działanie jest lepsze niż sprawianie sobie przykrości. 
• Przykład zawsze idzie z góry, a dzieci są doskonałymi obserwatorami. Rodzice nie powinni pokazywać dzieciom, że sposobem rozwiązywania problemów są krzyki, kłótnie czy rękoczyny. 
• Nie można dawać rodzeństwu powodów do zazdrości i podkreślać wyjątkowości jednego dziecka. 
• Nie wolno tolerować przemocy. Podczas bójki od razu trzeba uświadomić dzieciom, że wyrządzają sobie nawzajem krzywdę i to jest złe.
• Raz w tygodniu warto zorganizować naradę rodzinną, która będzie okazją do rozmowy o zaistniałych problemach i konfliktach.