Rotawirus u dzieci – objawy i leczenie

Rotawirusy należą do rodziny wirusów Reoviridae. Swoją nazwę zawdzięczają kulistym kształtom – łacińskie „rota” oznacza „koło”. Zakażają rotawirusy z grupy A, B, C. Oprócz nich istnieją jeszcze grupy od D do J.

Do zakażenia rotawirusem u dzieci dochodzi zwykle przez kontakt z osobą zakażoną. Rotawirusy przenoszą się łatwo, przez co są bardzo często spotykane w żłobkach, przedszkolach, szkołach, ale również w szpitalach.

Rotawirusy zakażają:

• przez usta – np. przy przeniesieniu cząsteczek wirusa do ust na brudnych rękach, przez spożycie skażonej wody albo skażonej żywności;
• przez nos – poprzez wdychanie cząstek wirusa, jeśli unoszą się w powietrzu;
• do zakażenia może dojść także przez kontakt z kałem osoby zakażonej.

Rotawirusy powodują stany zapalne w obrębie układu pokarmowego – w jelitach i żołądku. Uważa się, że są przyczyną większości przypadków ostrej biegunki u małych dzieci. Najwięcej zakażeń odnotowuje się w sezonie zimowym i na wiosnę.

Rotawirus u dzieci wylęga się szybko, ok. 1-4 dni. Jeśli wiesz, że w przedszkolu zgłoszono przypadki wymiotów i biegunki – bądź czujna. W ciągu kilku dni okaże się, czy twoje dziecko też będzie mieć objawy rotawirusa.

Jakie są objawy rotawirusów u dzieci?

• Temperatura ciała do 39 st. C.,
• biegunka i wymioty kilka razy w ciągu doby,
• przy zakażeniu rotawirusem w stolcu może pojawiać się śluz,
• w przypadku intensywnych wymiotów i biegunki może dojść do odwodnienia lub zaburzeń poziomu elektrolitów,
• dzieci zakażone rotawirusem nie chcą jeść, niekiedy odmawiają również picia,
• objawy rotawirusa u dziecka szczepionego są łagodniejsze,
• najcięższy przebieg zakażenia występuje u niemowląt, które mają nie w pełni rozwinięty układ immunologiczny i u dzieci z chorobami przewlekłymi upośledzającymi odporność. 

Jak długo trwają objawy rotawirusa u dzieci? Biegunka i wymioty przy rotawirusie – ok. 4-10 dni. Po kilku dniach ostrych wymiotów i biegunki przebieg zakażenia rotawirusem u dziecka łagodnieje, następuje pełne wyleczenie. U niektórych osób po zakażeniu rotawirusem luźne stolce mogą utrzymywać się nawet przez kilka tygodni.

Opisane powyżej objawy rotawirusa są na tyle charakterystyczne, że zazwyczaj nie ma wątpliwości ustalenie, że mamy do czynienia z zakażeniem. Szczególnie wtedy, kiedy podobne przypadki wystąpiły wcześniej w przedszkolu. 

Podobne do rotawirusa objawy mogą dawać adenowirusy. Powodują one dłużej trwające biegunki – od tygodnia do nawet kilkunastu dni. Zakażenie adenowirusem ma przebieg ostry, z bólami brzucha, gorączką, wymiotami, biegunką, niekiedy nawet z krwią.

Jeśli podejrzewasz u dziecka zakażenie rotawirusem, skonsultuj się z lekarzem. Podczas rejestrowania wizyty uprzedź, że dziecko jest chore. Pozwoli to zorganizować wizytę w sposób jak najmniej narażający inne osoby na zakażenie.

Leczenie chorób wirusowych, w tym rotawirusów, jest objawowe. Co podać na rotawirus u dzieci?

• Podczas zakażenia rotawirusem u dzieci zaleca się dietę lekkostrawną, z wykluczeniem mleka i jego pochodnych.
• Dieta przy rotawirusie powinna być oparta na pieczywie, ryżu, kaszach, mięsie gotowanym, przecierach z warzyw lub jabłek. W zależności od tego, ile trwa rotawirus u dziecka, sukcesywnie można przechodzić na zwykłą dietę.
• Jeśli objawy rotawirusa u dzieci są ostre, leczenie może odbywać się w warunkach szpitalnych, gdzie podaje się nawadniające kroplówki.
• W przypadku rotawirusa u dzieci warto podawać płyny z elektrolitami.

Jak leczyć biegunkę, podpowiada Anna Jankowska, opiekunka medyczna pracująca jako opiekunka dziecięca w żłobku: – Trzeba często podawać wodę i w niewielkich ilościach. Jeśli dziecko dostanie dużo wody naraz, to zwymiotuje, zamiast się nawodnić. Można też podawać probiotyki, żeby odbudować florę bakteryjną jelit. Na czas biegunki zmieniamy menu na lekkostrawne, idealne są kaszki zbożowe. Jeśli zauważymy, że maluch jest osłabiony, ma suche błony śluzowe, oczy się zapadają, to znaczy, że czas na wizytę u lekarza i być może kroplówkę nawadniającą.  

W przypadku rotawirusów istnieje możliwość zapobiegania zachorowaniom za pomocą szczepień. Dzieci po szczepieniu na rotawirusa przechodzą zakażenie znacznie lżej i zazwyczaj nie wymagają hospitalizacji. Badania wskazują na 90 proc. skuteczności szczepień. Zauważa się również nabywanie odporności po przechorowaniu. Dzięki czemu starsze dzieci chorują rzadziej, a zakażenie rotawirusami ma później lżejszy przebieg.