Nieświeży oddech u dziecka – czy to halitoza?

Najczęstszą przyczyną halitozy są problemy w obrębie jamy ustnej. Odpowiadają za aż 90 proc. przypadków nieświeżego oddechu u dzieci. Za źródło brzydkiego zapachu z ust uznaje się lotne związki m.in. siarki, które są produktami metabolizmu bakterii, zasiedlających jamę ustną, a przede wszystkim grzbietową część języka. Dlatego tak ważne jest, by podczas mycia zębów nie zapominać o tym obszarze. Czasem ta drobna zmiana higieniczna daje spektakularne efekty.

– Za nieprzyjemny zapach w halitozie odpowiadają głównie gazy i związki lotne, tj.: siarkowodór, siarczek dimetylu, metylo-merkaptan, indol, skatol, amoniak, produkty rozpadu aminokwasów, a także kwasy tłuszczowe: kwas propionowy, izomasłowy i kwas walerianowy. Produkcja tych związków jest związana z beztlenową florą bakteryjną, która przeważa w biocenozie jamy ustnej – piszą autorzy artykułu „Przykry zapach z ust (halitosis) – problem nie tylko stomatologiczny” opublikowanego w Przeglądzie Medycznym Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków.

Halitozę, ze względu na przyczyny nieświeżego oddechu, dzielimy na fizjologiczną oraz patologiczną. Halitoza fizjologiczna to tak zwany poranny oddech. W tym wypadku nieświeży oddech jest konsekwencją spadku produkcji śliny w nocy, a także aktywności bakterii, która większa jest nocą, niż w dzień. Podobne mechanizmy działają, gdy dziecko ma gorączkę lub przez długi czas nie je. Wówczas brzydki zapach również jest efektem zmian fizjologicznych.

Halitoza patologiczna również może mieć źródło w jamie ustnej, jednak przyczyną przykrego zapachu jest choroba. Choroby zębów, przyzębia, a także narządów wewnętrznych mogą skutkować nieświeżym oddechem u dziecka. Halitoza patologiczna może świadczyć o chorobie układu pokarmowego, np. chorobie refluksowej, chorobie układu oddechowego, takiej jak: zapalenie migdałków, zapalenie zatok, rozstrzenie oskrzeli, czy zaburzeniach metabolicznych, czyli cukrzycy lub niewydolności wątroby. Gdy przyczyna halitozy nie znajduje się w obrębie jamy ustnej, najczęściej nieświeży oddech jest tylko jednym z objawów.

Do przyczyn nieświeżego oddechu u dzieci należą również choroby uszu, nosa, w tym ropnie, krzywa przegroda nosowa oraz choroby gardła i przewlekłe zapalenie zatok. Może to być także  konsekwencja alergii.

Jeśli zaobserwujemy u dziecka nieświeży oddech, a inne objawy nie występują, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy przyczyną nie jest schorzenie w obrębie jamy ustnej. W tym celu należy wybrać się do dentysty. Nieświeży oddech u niemowlaka i dziecka rocznego również może wynikać z chorób jamy ustnej, nawet jeśli dziecko nie ma zębów. Rodzice często zapominają, lub nie wiedzą o tym, że odpowiednia higiena jamy ustnej jest konieczna od pierwszych tygodni życia. Jeśli przyczyny związane z jamą ustną zostaną wykluczone, a brzydki oddech u dziecka pozostanie, należy podjąć dalszą diagnostykę. Np. częste ulewanie u niemowląt może wskazywać na refluks. Nieświeży oddech u dwulatka czy dziecka starszego może mieć związek również z problemami laryngologicznymi, a nawet stresem.

Odpowiednia higiena jamy ustnej jest podstawową formą profilaktyki halitozy. O czystość w buzi powinniśmy dbać już od urodzenia. Dla niemowląt polecane są specjalne miękkie szczoteczki nakładane na palec, którymi można wyczyścić z resztek pokarmu dziąsła i język malucha. W ten sposób zapobiegniemy rozwojowi bakterii podczas snu. W związku z tym należy też dbać o czystość smoczków.

Nawyk mycia zębów powinniśmy wprowadzać od pierwszego ząbka. W aptekach nie brakuje specjalnych, bezpiecznych dla dzieci past i szczoteczek. Na żadnym etapie nie należy zapominać o czyszczeniu języka. Regularne kontrole u dentysty również dadzą nam pewność, że z dziąsłami i zębami dziecka nie dzieje się nic złego.

Higiena jamy ustnej często okazuje się kluczem do rozwiązania problemu. W większości przypadków, gdy dzieci otrzymują skierowanie na badania w kierunku chorób układu pokarmowego z powodu halitozy, okazuje się, że są zdrowe, a problemem jest nieuważne szczotkowanie zębów. Częstą przyczyną jest też zaleganie wydzieliny z nosa na tylnej ścianie języka.

Aby pozbyć się halitozy u dziecka, trzeba poprawnie ją zdiagnozować. Brzydki oddech u dziecka może mieć wiele przyczyn i każdą, od tej najbardziej prawdopodobnej, należy wyeliminować. Po pierwsze, koniecznie obserwuj dziecko – jego funkcjonowanie, samopoczucie i nawyki. Czasem przyczyną halitozy są zbyt długie przerwy między posiłkami. Nieświeży oddech u dziecka może też mieć związek z zatkanym nosem i potrzebą oddychania ustami, czy po prostu nieprawidłową higieną jamy ustnej.

Aby pozbyć się halitozy, konieczne jest też zadbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu. Można również wprowadzić czyszczenie zębów nicią dentystyczną.

Jeśli halitozie nie towarzyszą żadne dolegliwości, należy wybrać się do dentysty, który oceni, czy dziąsła i zęby dziecka są zdrowe. W sytuacji, w której dentysta nie znajdzie przyczyn, skonsultuj się z pediatrą.