Nauka rysowania dla dzieci – jak nauczyć dziecko rysować?

Zacznijmy od tego, że… nie każde dziecko lubi rysować, nie każde dziecko chce rysować i nie każde dziecko umie rysować. Nie ma w tym nic złego.  

Oczywiście zniechęcenie może wynikać z wielu przyczyn: 

• Na przykład z tego, że kolega wyśmiał obrazek – wtedy pracujemy z maluchem nie tylko nad rysunkiem, ale przede wszystkim nad poczuciem własnej wartości i odpornością na krytykę.  
• Być może dziecko ma swoje preferencje w zakresie tematyki (np. mój syn rysuje tylko auta i nie da się namówić na inny obrazek. Auta albo nic).  
• Być może dziecko ma inny talent, a rysowanie nie sprawia mu przyjemności.  
• Być może dziecko preferuje inną technikę rysunku niż oferowana (np. woli farby niż kredki) 
• Poziom trudności może być zbyt wysoki lub może się taki wydawać. Dziecko może zniechęcać się niepowodzeniami, jeśli jego naszkicowany miś nie przypomina prawdziwego misia. Dlatego warto skorzystać z podpowiedzi praktycznej nauki rysowania  

Rysowanie to jednak wstęp do dalszych umiejętności manualnych, jak choćby pisanie, dlatego warto choć raz na jakiś czas wspólnie chwycić ołówki w dłoń.  

Warto podejmować wspólne próby rysowania, ale bez zmuszania, bez presji i bez oczekiwań. 

Jak zachęcić dziecko do rysowania? Najprościej będzie, jeśli… zaczniemy sami rysować. Maluchy uwielbiają naśladować rodziców, współuczestniczyć w ich czynnościach. Możemy też rozłożyć obrazek „na części”, aby ułatwić dziecku rysowanie. Jak to zrobić? Podpowiadamy krok po kroku w dalszej części artykułu. 

Na początek garść faktów: 

• Dzieci zaczynają rysować w wieku ok. 18 mies. 
• Na początku dzieci po prostu stawiają chaotyczne kreski 
• Im starsze dziecko, tym bardziej intencjonalne rysunki 
• Dzieci w wieku 2-3 lat zaczynają odwzorowywać świat, na początku w prosty i schematyczny sposób. Postaci realne mieszają się z fantastycznymi. 
• Dzieci w wieku 4 lat rysują coraz więcej szczegółów.  
• Każde dziecko jest inne i rozwija się w swoim tempie. Dotyczy to również umiejętności rysowania. 

Zacznijmy więc od dostarczenia dziecku materiałów plastycznych i… uzbrójmy się w cierpliwość (oraz farby do odmalowania mieszkania).  

Jak nauczyć dziecko rysować?

Zacznijmy… od siebie, czyli od małej lekcji, jak chwalić dziecko, nie wartościując jego twórczości.  

• Nie zmuszaj dziecka do rysowania. Ty też nie zawsze masz na to ochotę.  
• Nie mów, że obrazek jest piękny, niezależnie od tego, co na nim jest. Dziecko wyczuwa fałsz. Przekona się też, że może coś robić niedbale, a i tak zebrać pochwały. Chwal mądrze, czyli zwracając uwagę na włożony w pracę wysiłek. Nie tylko na rezultaty.  
• Doceniaj próby, traktujcie niepowodzenia jako lekcje.  
• Próbujcie różnych technik: kredek, flamastrów, farb.  
• Rysujcie razem! Róbcie na zmianę: jedno z was kontur, drugie detale. Jedno robi kropki, drugie łączy w kształty. Jedno z was szkicuje, drugie koloruje. (W miarę możliwości nie przyjmuj stałej roli, żeby nie nauczyć dziecka odtwórczości) .
• Rozmawiaj o tym, co widzicie: o kolorach, kształtach, zmianach w przyrodzie. Odwzorowujcie świat wokół was, uwzględniając to, co dziecku najbardziej się podoba. 
• Motywuj, a nie zmuszaj. Nie podkreślaj, co dziecku wychodzi najlepiej, bo zniechęci się do innych tematów. Sama też podejmuj próby rysowania tego, czego nie umiesz – niech dziecko wie, że to zabawa i że nie od razu się udaje.  
• Zamieńcie się rolami – jeśli twoje dziecko jest już starszym przedszkolakiem, pozwól mu zostać twoim nauczycielem.  
• Zrób galerię prac dziecka w domu. Taka wystawka będzie dla niego dowodem ważności jego twórczości. 
• Komentuj z uwagą, opisując, co widzisz na obrazku. Nie zbywaj dziecka prostym „ale ładnie”. Zwróć uwagę na szczegóły, zapytaj, czemu dziecko wybrało ten temat. Pytaj o intencje i towarzyszące emocje.  
• Nie mów odruchowo, że ten obrazek jest super i najbardziej ci się podoba. Dziecko przyjmie to dosłownie i może powtarzać ten sam obrazek, żeby cię zadowolić. Kiedyś wpadłam w tę pułapkę – dziecko zaczęło rysować w kółko to samo. Gdy już zaniepokojona planowałam wizytę u psychologa, przyznało, że „przecież to twój ulubiony potwór”.  
• Doceniaj wkładany wysiłek, a nie efekt. Naucz tego, że nie zawsze wszystko się udaje.  
• Nie krytykuj. 
• Nie porównuj z innymi. 
• Nie przesadzaj z pochwałami. Zamiast wymieniać synonimy „fantastyczne, cudowne, zachwycające, nigdy nie widziałam czegoś tak pięknego”, po prostu opisz, co widzisz na obrazku i pochwal konkretny element.  
• Nie mów „udało się”, bo samo się nie zrobiło. „Dałeś radę”, „zrobiłeś to” – to wartościowy komunikat.  
• Pytaj dziecko, czy jest zadowolone z efektu. Rozmawiaj z nim o jego emocjach i oczekiwaniach względem własnej twórczości.  

Najłatwiej podjąć naukę rysowania, jeśli „podzielimy na części” każdy obiekt, który planujemy narysować.  

Na bazie prostych dwóch kółek możemy stworzyć prawie każdy gatunek. Wspólnie z dziećmi wybierajmy cechy, które są charakterystyczne dla danego zwierzątka lub zabawki – uszka, wąsy, łapki, itd. 

Pomocne dla dzieci może być również wykropkowanie kształtu, który chcemy wspólnie narysować lub stworzenie połówki obrazka, aby drugą maluch uzupełnił.  

Jak rozpoznać, czy dziecko ma talent do rysowania i jak go rozwijać?

Każda osoba jest inna – dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Część dzieci rzeczywiście wykazuje ponadprzeciętne zdolności plastyczne.  

Po czym poznać, że dziecko ma talent plastyczny? 

W wieku przedszkolnym czasem trudno jeszcze oszacować talent dziecka, choć można już obserwować kierunek zainteresowań.  

Dzieci uzdolnione plastycznie może charakteryzować: 

• zwracanie uwagi na piękno przyrody, kolorystykę i kształty otoczenia; 
• chęć zbierania kwiatów, kolorowych liści;
• zainteresowanie dekorowaniem otoczenia i siebie; 
• dbanie o swój wygląd (np. spinki, dopasowanie kolorystyczne ubrania); 
• chętne rysowanie, tworzenie z plasteliny (w tym rysowanie niekoniecznie w przestrzeni do tego przeznaczonej, ale również np. na ścianie); 
• to, że twórczość malucha wypada korzystniej na tle galerii prac rówieśników; 
• bogata wyobraźnia, 

skłonność do określonego ustawiania przedmiotów, żeby było „ładnie” (ale zachowaj czujność, bo szeregowanie i problemy ze zmianą położenia przedmiotów mogą też świadczyć o zaburzeniach ze spektrum autyzmu). 

Jak pielęgnować talent rysunkowy u dziecka, żeby nie zniechęcić? 

Nie narzucaj dziecku nadmiaru zajęć. Jest jeszcze małe – uczy się siebie, swojego świata. Poznaje nowe umiejętności i możliwości. Nie zamykaj malucha z etykietką „talent plastyczny”, bo może drzemie w nim jeszcze wiele innych talentów. Potrzeba tylko czasu i przestrzeni na ich odkrywanie. 

Nie zapisuj dziecka na zbyt wiele kierunkowych zajęć dodatkowych. Możesz osiągnąć efekt przeciwny od zamierzonego – zniechęcenie zamiast zaangażowania.  

Nie wywieraj presji, żeby twój zdolny potomek od razu wygrywał konkursy plastyczne. Najważniejsze, żeby dziecko rysowało przede wszystkim dla siebie i swojej przyjemności.  

Nie oczekuj też, że dziecko uzdolnione plastycznie w dzieciństwie, w późniejszym wieku zostanie znanym malarzem. Czasem dzieci na etapie przedszkolnym „przerastają” rówieśników, ale w szkole przestają się wyróżniać, odkrywają inne pasje, chcą się realizować na innych polach.  

Paulina Świderska, pracownik socjalny, mówi: – Warto zrobić dziecku profesjonalne testy, które oszacują zarówno jego zdolności, jak i jego zainteresowania.  

– Rysowanie i inne prace plastyczne są fajnym elementem rozwoju małej motoryki – zwraca uwagę Piotr Artymiuk, który specjalizuje się w organizowaniu zajęć m.in. artystycznych dla przedszkolaków i starszych uczniów.

– Rodzice powinni skupiać się na rozwijaniu talentów, które obserwują u swojego dziecka. A nie na wymaganiu, by rozwijało się w stronę, której rodzic oczekuje. Jeśli dziecko jest dobre w rysowaniu, to rozwijajmy rysunek, jeśli dobrze tańczy, to zapiszmy na taniec. Nic na siłę! Jeśli dziecko chce chodzić na zajęcia i rozwijać swój talent, to je wspierajmy. Ale jeśli nie chce, to warto pokazywać możliwości, ale nie zmuszać. – dodaje.