Domowe sposoby na zaparcia u dzieci

Zaparciem określa się oddawanie twardych (tzw. spieczonych) stolców, wymagające sporego wysiłku, a także defekacje w odstępach większych niż 3 dni przez co najmniej 2 tygodnie. Jeśli stan ten utrzymuje się długo, dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia odbytnicy i utraty poczucia konieczności wypróżniania. Stąd też pojawia się mimowolne oddawanie niewielkich ilości kału i brudzenie bielizny przez dziecko.

Zaparcia czynnościowe, stanowiące ponad 90 proc. zaparć u dzieci, można rozpoznać, gdy co najmniej dwa z poniższych objawów utrzymują się u dziecka przez co najmniej miesiąc:

1. Maksymalnie dwa wypróżnienia w tygodniu.
2. Bolesne wypróżnianie lub zbite stolce w przeszłości.
3. Wydalanie stolca o dużej objętości.
4. Obecność mas kałowych w odbytnicy.
5. Epizod brudzenia bielizny min. raz na tydzień.
6. Bardzo duże masy kałowe.
7. Zachowanie dziecka wskazujące na wstrzymywanie stolca.

Do objawów zaparć u dzieci zalicza się chowanie, zaciskanie nóg oraz kucanie w trakcie bolesnego parcia. Poza tym rodzice zauważają bardzo zbite, twarde stolce u dziecka. Mogą również dostrzec ślady krwi na papierze toaletowym. Dziecko staje się drażliwe i niespokojne przed defekacją, a wypróżnienie daje mu ulgę.

Do przyczyn zaparć zalicza się czynniki dietetyczne takie, jak: zbyt mała podaż błonnika czy płynów. W okresie pieluszkowym do problemów z wypróżnianiem może przyczyniać się zmiana pożywienia. U starszych dzieci duży wpływ na wystąpienie zaparć ma zmiana opiekuna, pójście do żłobka czy przedszkola, a także zaaferowanie zabawą. Zaparcia powstają też na skutek bolesnej defekacji. W 90 proc. przypadków nie da się ustalić konkretnej przyczyny i najczęściej są to tzw. zaparcia czynnościowe. 

Zdarza się jednak, że zaparcia powstają na skutek groźnych schorzeń. Mogą być objawem m.in. niedoczynności tarczycy, chorób układu nerwowego, takich jak: mózgowe porażenie dziecięce czy nieprawidłowości strukturalnych w obrębie odbytnicy dziecka. Gdy dziecko nie wydali smółki w 1. dobie życia, może to oznaczać chorobę Hirschsprunga.

Jeśli Twoje dziecko zmaga się z zaparciami czynnościowymi, nasz ebook może być ratunkiem. Zawiera jadłospisy stworzone przez eksperta – dietetyka klinicznego, które pomogą dostarczyć dziecku niezbędne składniki odżywcze, w tym błonnik, zgodnie z jego wiekiem.

POBIERZ EBOOK

Mimo że większość zaparć ma podłoże czynnościowe, należy zawsze wykonać diagnostykę pojawiających się zaparć u dziecka. Powinna ona odbywać się pod kontrolą lekarza. Z wizytą lepiej też nie zwlekać w przypadku wystąpienia u dziecka:

• Znacznego rozdęcia brzucha.
• Zaburzenia wzrostu.
• Krwi w stolcu.
• Wymiotów żółcią.
• Utraty masy ciała.

Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie dokładnego wywiadu oraz zbadania dziecka. Czasami niezbędne jest wykonanie badań dodatkowych. Bardzo ważne jest badanie per rectum. Dzięki niemu lekarz może wykryć ewentualne zwężenia oraz określić ilość zalegających mas kałowych. Poza tym wykonuje się manometrię, której celem jest rejestracja ciśnień w końcowym odcinku przewodu pokarmowego. Innym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce zaparć jest też czas pasażu znaczników. Aby stwierdzić chorobę Hirschsprunga, niezbędne może być badanie histopatologiczne tkanek odbytnicy.

Przy zaparciach u dzieci niezwykle istotna jest odpowiednia edukacja rodziców, którzy powinni wspierać dziecko. Muszą nauczyć dziecko regularnych wypróżnień i niezwlekania z defekacją. Stosować dietę bogatą w błonnik (co przyczyni się do zmniejszenia ryzyka nawrotu zaparć w przyszłości). Ważna jest odpowiednia higiena okolic odbytu, mycie oraz natłuszczanie skóry. Zaparciom u dzieci zapobiegają ruch i aktywność fizyczna. Zbyt długie przebywanie w pozycji siedzącej nasila nieprzyjemne dolegliwości. 

Czasami niezbędne jest leczenie farmakologiczne mające na celu zmiękczenie stolca i ułatwienie dziecku wypróżnień. Stosowane są leki osmotycznie czynne, np. makrogole. Laktuloza może być stosowana tylko w przypadku niedostępności makrogolu.

. W terapii wykorzystuje się także czopki glicerynowe.