Czym zajmuje się lekarz pediatra?

Pediatria to dział medycyny skoncentrowany wokół dzieci i ich chorób. Słowo „pediatria” właśnie to oznacza, w dosłownym tłumaczeniu z języka greckiego: pedo – dziecko, iatria – leczenie. 

Pediatra to lekarz, który zajmuje się chorobami charakterystycznymi dla dzieciństwa – od niemowlęctwa do pełnoletności. „Poprzednik” pediatry to neonatolog, który zajmuje się noworodkami. Pediatrą może zostać osoba z tytułem lekarza medycyny. Niezbędne jest ukończenie specjalizacji pediatrycznej. 

Uważa się, że pediatria to, obok interny, najtrudniejsza specjalizacja – wymaga bardzo szerokiej wiedzy. Dodatkowo pediatra musi wykazać się szczególną wrażliwością, cierpliwością i umiejętnością pracy z małym pacjentem. Każdy rodzic wie, jak czasem trudno przekonać malucha do współpracy na co dzień. 

Zabiegi medyczne, badania, czy po prostu kontakt z lekarzem lub pielęgniarzem może być dla dzieci szczególnie stresujący. Poza tym mali pacjenci nie zawsze umieją wyrażać swoje potrzeby czy dobrze opisać dolegliwości. Dlatego pediatra musi być szczególnie wnikliwy i dostrzegać każdy symptom choroby. 

Historia pediatrii sięga drugiej połowy XIX wieku, a za jej ojca uważa się Abrahama Jacobiego, amerykańskiego Żyda. Wcześniej nie postrzegano dzieci inaczej niż „małych dorosłych”, zarówno w zakresie medycyny, jak i pedagogiki. Rozwój pediatrii pozwolił na sukcesywne wyeliminowanie wielu chorób wieku dziecięcego i zwiększenie przeżywalności dzieci i niemowląt.

Pediatrzy zajmują się dziećmi i młodzieżą od najwcześniejszych lat aż do 18 r.ż. Kompetencje pediatry pozwalają mu na podejmowanie leczenia oraz na kierowanie do lekarzy specjalistów, jeśli sytuacja i stan dziecka tego wymaga. 

Pediatra diagnozuje, leczy, ale również czuwa nad prawidłowym rozwojem. Nie bez powodu prowadzone są okresowe bilanse dla dzieci. Pediatra musi mieć ogromną intuicję i czasem zauważyć to, czego dziecko jeszcze nie umie powiedzieć, a rodzic nie jest świadomy (lub nie chce o tym mówić). Lekarze pediatrzy i pielęgniarze pediatryczni doradzają również w zakresie opieki, pielęgnacji, profilaktyki chorób. 

Wiedza medyczna w przypadku pediatry to tylko jeden z atutów. Choć nie zdaje się z tego egzaminu, pediatra powinien budzić zaufanie twoje i dziecka. Oboje (albo troje) powinniście po wizycie czuć się zadowoleni i otoczeni opieką. 

Gabinety wielu specjalistów są udekorowane w interesujący dla dzieci sposób, a na dzielnego pacjenta czekają nagrody, naklejki, gazetki i gadżety. Takie drobiazgi zachęcają malucha do wizyty i odsuwają uwagę od bardziej stresujących aspektów spotkania z lekarzem. 

Jeśli podczas badania lub np. pobrania krwi lekarz czy pielęgniarz okazuje zniecierpliwienie, mocno ciągnie za ubranko czy rękę dziecka przy pobraniu, krzyczy zamiast tłumaczyć albo lekceważy, jeśli wizyta trwa parę minut albo lekarz wypisuje zawsze ten sam lek, niezależnie od objawów – to znak, że czas zmienić gabinet. 

Niepokoić może także przepisywanie bardzo dużej ilości leków (o ile nie są niezbędne) czy też  przypisywanie w każdym przypadku antybiotyków bez wykonanych posiewów. 

Pediatria to wyjątkowa dziedzina medycyny. Personel medyczny powinien empatycznie  współpracować nie tylko z małym pacjentem, ale również z jego rodzicami. To jedna z tych sytuacji, w których sam chory zwykle nie jest w stanie odpowiednio dawkować sobie leków. Dodatkową trudnością, o której wie każdy rodzic, jest egzekwowanie zażywania przepisanych środków czy stosowanie np. inhalacji.

Do pediatry można, a nawet trzeba kierować się zawsze, kiedy u dziecka pojawią się: 

• nagłe zachorowania,
• dolegliwości pokarmowe,
• wysypki, zmiany skórne,
• gorączka lub stan podgorączkowy,
• podejrzenia nieprawidłowości rozwojowych dziecka,
• niepokojące zachowania, zmiany zachowań (np. płaczliwość, apatia, senność, nadpobudliwość),
• objawy zakażeń dróg oddechowych – kaszel, katar, świszczący oddech,
• dolegliwości pokarmowe, np. zaparcia, wymioty, biegunki, krew w kale,
• zaburzenia widzenia, zez,
• trudności z koordynacją ruchów, zauważalne wady postawy, trudności w poruszaniu,
• zaburzenia odżywiania,
• nieprawidłowa masa ciała, zatrzymany wzrost, gwałtowne chudnięcie lub tycie.

Pediatra może wystawiać skierowania na specjalistyczne leczenie oraz na badania laboratoryjne. Warto w tym przypadku zapoznać się z opiniami na forach, ponieważ zdarzają się lekarze, którzy nagminnie kierują na diagnostykę, np. pod kątem alergii, mimo braku wskazań, do prywatnych, zaprzyjaźnionych laboratoriów. Spanikowani młodzi rodzice chcą dla dziecka jak najlepiej, dlatego godzą się na badania, które później okazują się bezpodstawne. W razie wątpliwości można zapoznać się z opinią innego specjalisty.

Dobry pediatra to przyjaciel rodziny na lata. Dlatego znalezienie kogoś, komu będziesz ufać ty i dzieci, to bardzo odpowiedzialne zadanie. Być może pamiętasz jeszcze z dzieciństwa troskliwego i kompetentnego specjalistę, a może koleżanki szczególnie polecają jakiegoś lekarza? Pamiętaj jednak, że dobre opinie to nie wszystko. Ważne jest budowanie relacji, a – jak w każdej sytuacji interpersonalnej – może być tak, że kontakt z bardzo chwalonym lekarzem tobie nie odpowiada z różnych powodów. 

Bardzo ważne jest również znalezienie odpowiednio zlokalizowanej placówki medycznej. Dzieci niestety chorują dość często. Dlatego nie zawsze dobrym pomysłem jest przychodnia w innej części miasta albo taka, w której zawsze są duże kolejki i problem z umówieniem wizyty. O ile w razie planowanego bilansu to nie jest problem, o tyle w sytuacji nagłego zachorowania może mieć to duże znaczenie. 

Zapisanie dziecka do poradni pediatrycznej jest obowiązkowe. Nie obowiązuje już jednak regionalizacja. To ważne, szczególnie, że mało kto dziś mieszka pod adresem zameldowania. Dobrym pomysłem jest zapisanie do sieci prywatnych przychodni mającej umowę z NFZ. W razie potrzeby jest większa szansa na bliski termin wizyty, jeśli dany świadczeniodawca ma pod swoim szyldem kilka placówek. 

Dobrze jest mieć przygotowaną na awaryjne wypadki listę lekarzy przyjmujących prywatnie i udzielających wizyt domowych. Niektóre pakiety ubezpieczeń umożliwiają wezwanie lekarza do domu w razie niepokojącej sytuacji. Dowiedz się również, na których lekarzy można liczyć w razie zachorowania w nocy lub w weekendy (co zdarza się często). Zgodnie z aktualnymi przepisami, dzieci do 18 r.ż. powinny być przyjmowane stacjonarnie, a nie leczone przez teleporadę. W przypadku trudności ze skorzystaniem z wizyty, można zgłaszać problem do lokalnego oddziału NFZ.  

– Bardzo ważne jest, aby oprócz naszej codziennej przychodni, opiekunowie spisali sobie, gdzie udać się w nocy i w okresie świątecznym. A także żeby zawsze mieć odłożone pieniądze, m.in. na wizytę domową lub wizytę prywatną w gabinecie. Często zdarza się, że rodzic z dzieckiem potrzebującym pomocy czeka na termin w przychodni, bo nie chce płacić, ale zdrowie dziecka nie ma ceny i czasami lepiej pójść prywatnie i pomóc dziecku szybciej, niż patrzeć jak się męczy i cierpi. I jeszcze jedna uwaga, wiem, że teraz wszyscy leczą wszystko w Internecie, ale gorąco zachęcam do zaufania pediatrom, a nie samozwańczym lekarzom z Facebooka – mówi Anna Jankowska, opiekunka medyczna.

W razie wizyt prywatnych musisz liczyć się z kosztami ok. 150–250 zł za wizytę oraz z faktem, że nie zawsze będzie możliwe wystawienie skierowania na dalszą diagnostykę na NFZ.