Chrapanie u dziecka – jak sobie z tym poradzić?

Uważa się, że wśród dzieci do 7. r.ż okresowo chrapie nawet co 10. maluch. Mimo że to dość powszechna dolegliwość, nie powinna być bagatelizowana. 

Chrapanie może świadczyć m.in. o zaburzeniach snu i prowadzić do dalszych trudności zdrowotnych, a także behawioralnych u dzieci. Inne przyczyny chrapania u dziecka to:

• zatkany nos – nieżyt nosa alergiczny lub nieżyt nosa o podłożu infekcyjnym,
• krzywa przegroda nosowa,
• przerost migdałków,
• obturacyjny bezdech senny,
• polipy w nosie,
• inne wady anatomiczne nosa i układu oddechowego,
• wiotkość krtani.

Chrapanie u dziecka może mieć różne inne przyczyny. W zależności od przebiegu i częstotliwości epizodów chrapania można wskazać kilka dolegliwości, które mogą manifestować się chrapaniem.

Chrapanie a powiększenie migdałków

Głośne chrapanie u dziecka w wielu przypadkach spowodowane jest powiększeniem migdałków podniebiennych. Nierzadko też przyczyną jest przerost trzeciego migdała, czyli migdała gardłowego. Problem ten może prowadzić do dalszych komplikacji, takich jak obturacyjny bezdech senny.

Chrapanie dziecka a alergia

Niestety te dwie przypadłości często idą w parze. Alergie często powodują katar, obrzęk błony śluzowej i zatkanie nosa. Tkanka nosa staje się przekrwiona i nadreaktywna. W środowisku alergenów – pyłków czy roztoczy kurzu – dziecko może chrapać podczas snu. Powoduje z kolei chrapanie.

Chrapanie przy infekcji i innych chorobach

Chrapanie powodowane zatkaniem nosa może pojawiać się także w czasie infekcji bakteryjnych czy wirusowych, które przebiegają z katarem. Chrapanie dziecka w nocy może utrzymywać się również po infekcji, na skutek obrzęku i podrażnienia błon śluzowych. Katar i chrapanie u dziecka zdarzają się również podczas spania w nieprzewietrzonych pomieszczeniach ze zbyt suchym powietrzem.

Chrapanie może być powodowane przez inne choroby. Może też sprzyjać powstawaniu objawów mylonych z innymi schorzeniami.

– Chrapanie to nie tylko problem w nocy. Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę, że dziecko, które chrapie i źle śpi, może mieć objawy podobne do ADHD. Dzieci, które chrapią, mogą nawet mieć zaburzenia wzrostu w wyniku obturacyjnego bezdechu. Konsekwencją są również bóle głowy i trudności w nauce – wymienia opiekunka medyczna Anna Jankowska.

Chrapanie dziecka co najmniej 3 razy w tygodniu, przy przerywanym oddechu we śnie lub nawet wybudzeniach z powodu przerw w oddechu, może świadczyć o obturacyjnym bezdechu sennym. Jest to najpoważniejsza przyczyna chrapania u dzieci. Nieleczony obturacyjny bezdech senny może być bardzo niebezpieczny. Inne objawy tego schorzenia to niespokojny sen, wiercenie się we śnie, moczenie w nocy, senność i  zmęczenie za dnia.

Obturacyjny bezdech senny może prowadzić do groźnych powikłań. Zwiększone nawet o 70 proc. ryzyko dotyczy m.in. chorób serca i układu krążenia, udarów, cukrzycy typu 2 czy depresji.

Ponadto epizody duszenia się i wybudzania powodują niedosypianie, a w konsekwencji zmęczenie u dziecka, drażliwość, zaburzenia koncentracji, trudności w nauce, rozkojarzenie mogące sprzyjać wypadkom, senność, zaburzenia emocjonalne.

Chrapanie to dolegliwość, a raczej objaw szeregu dolegliwości. Dlatego nie powinno się go bagatelizować. Jak pomóc w przypadku chrapiącego dziecka?

Po pierwsze niezbędne jest ustalenie, jaka jest przyczyna chrapania u dziecka. Wówczas lekarz będzie mógł zdecydować, co podać na chrapanie u dziecka. W tym celu może być potrzebna dalsza diagnostyka.

Jakie badania są potrzebne, aby wskazać przyczynę chrapania?

• Badanie laryngologiczne, wykluczające lub potwierdzające powiększenie migdała/ migdałów. W uzasadnionych przypadkach dziecko może być skierowane na zabieg wycięcia migdałka. Niekiedy operacji można uniknąć, ponieważ u wielu dzieci migdały powiększają się do 7. r.ż., a następnie ulegają samoistnemu zmniejszeniu. Problem chrapania u dziecka może więc minąć bez ingerencji chirurga lub innego leczenia.
• W przypadku stwierdzenia w badaniu laryngologicznym, że przyczyną chrapania są skrzywienia przegrody nosowej, może być zalecony zabieg prostujący przegrodę.
• Badanie pod kątem alergii, które są często odpowiedzialne za chrapanie. W takiej sytuacji mogą okazać się potrzebne leki przeciwhistaminowe, sterydy donosowe, nawilżanie nozdrzy wodą morską. W przypadku stwierdzenia uczulenia konieczne jest również wyeliminowanie z otoczenia dziecka czynników drażniących układ oddechowy, np. pościeli z pierza, kurzu, zwierząt, grzybów i pleśni ze ścian. Nieleczona alergia może powodować pogorszenie stanu pacjenta i rozwój innych schorzeń, np. astmy oskrzelowej.
• Zatkany nos i chrapanie u dziecka może być powodowane infekcjami, warto więc zadbać o właściwą odporność dziecka, szczególnie w sezonie zwiększonych zachorowań, od jesieni do wiosny. W tym przypadku lekarz bada dziecko osłuchowo i ocenia ogólny stan zdrowia.   Chrapanie u dziecka podczas infekcji to częsty, lecz zwykle przemijający problem. Udrożnienie nosa i nawilżenie śluzówek może pomóc uporać się z chrapaniem u chorego malucha.
• Chrapanie może być powodowane nadwagą lub otyłością. Zmierzenie i zważenie dziecka to wstęp do dalszej diagnostyki. Jeśli potwierdzi się, że dziecko waży zbyt dużo, konieczna będzie odpowiednia dieta, rezygnacja ze słodyczy i niezdrowych przekąsek, a także optymalna ilość ruchu każdego dnia – najlepiej na świeżym powietrzu.
• Kaszel i chrapanie u dziecka mogą być powodowane zanieczyszczeniem powietrza lub biernym paleniem. W wywiadzie lekarz powinien zwrócić uwagę na warunki, w jakich przebywa dziecko.