Waga noworodka

„Waga noworodka normy” – to jedno z najczęściej wyszukiwanych przez świeżo upieczonych rodziców haseł w Internecie. Nic dziwnego, prawidłowa waga dziecka po urodzeniu to jeden z podstawowych wyznaczników tego, czy maluch, który przyszedł na świat, jest zdrowy. W kolejnych tygodniach i miesiącach życia malucha jego waga nadal pozostaje niezwykle istotnym wyróżnikiem, który bierze się pod uwagę przy ogólnej ocenie rozwoju i zdrowia dziecka. Niemowlaki rozwijają się w różnym tempie, niemniej istnieją ogólne wytyczne określające, jaka jest średnia waga urodzeniowa noworodka, a także – jak prawidłowa waga dziecka po urodzeniu powinna się zwiększać czasie.

Średnia waga noworodka jest różna w zależności od tego, czy mówimy o  dziewczynkach, czy chłopcach. Prawidłowa waga urodzeniowa dziewczynek wynosi ok. 3,2 kg, z kolei waga noworodka płci męskiej to 3,3 kg. 

Prawidłowa waga dziecka po urodzeniu – jak już zostało wspomniane – to niejedyna istotna informacja dla rodziców. Równie ważny jest odpowiedni przyrost wagi następujący na kolejnych etapach życia pociechy. W przypadku niemowląt szacowany przyrost wagi to około 200 g na tydzień; licznik „nabiera tempa” zazwyczaj w 6. tygodniu i w 3. miesiącu życia malca. Półroczne dziecko płci męskiej waży średnio ok. 7,9–8 kg, płci żeńskiej zaś: 7,2–7,3 kg. Masa ciała rocznego chłopca powinna wynosić ok. 9,6–9,7 kg, dziewczynki: ok. 9 kg. 3-letni chłopiec powinien ważyć ok. 14,5 kg, a jego rówieśniczka: ok. 14 kg.

W pierwszych miesiącach życia dziecko znacznie przybiera na wadze, dlatego istotne jest, by rodzice na bieżąco kontrolowali wzrost masy ciała. Niemowlaka można ważyć chociażby podczas wizyt u pediatry. Lekarz powinien porównać otrzymany wynik ze specjalnymi siatkami centylowymi, które służą do oceny rozwoju niemowląt.

Choć w medycynie nie istnieje coś takiego, jak ściśle wyznaczona, prawidłowa waga dziecka na poszczególnych etapach życia — istnieją ogólne tendencje rozwojowe, które należy znać, by mieć świadomość, kiedy należy zachować wzmożoną czujność.

Rodzice często martwią się, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo. Skąd wiedzieć, że przybieranie dziecka na wadze odbywa się w odpowiednim tempie?

Otóż według Światowej Organizacji Zdrowia tempo przybierania niemowlaka na wadze powinno wynosić następująco:

• w pierwszym kwartale życia (I–III miesiąc) – co najmniej 450 g miesięcznie;
• w drugim kwartale (IV–VI miesiąc) – od 500 do 600 g miesięcznie;
• w drugim półroczu życia (VII–XII miesiąc) – ok. 450–500 g miesięcznie.

Podane dane należy oczywiście traktować umownie, z dużą dozą ostrożności. Nie denerwuj się, jeśli przyrost masy ciała jest mniejszy lub większy niż podane powyżej wartości. 

W tym pierwszym przypadku trzeba wziąć pod uwagę, że niektóre niemowlaki są bardziej aktywne i mniej śpią, w związku z czym szybciej spalają kalorie i mogą zwiększać swoją masę ciała odrobinę wolniej od spokojniejszych i lubiących przespać większość dnia rówieśników.

W tym drugim przypadku też nie trzeba od razu panikować. Tym bardziej że w Polsce przyjęte normy odbiegają nieco od tych przekazanych przez WHO –  przyjmuje się, że dziecko może zwiększać swoją wagę o 500–600 gramów miesięcznie w pierwszych trzech miesiącach życia.

Trzeba też wziąć pod uwagę to, że u dzieci karmionych sztucznie często obserwuje się szybszy przyrost masy ciała niż u brzdąców karmionych piersią. Istotny wpływ ma też częstotliwość karmień: u dzieci, które są karmione częściej niż co 2 godziny (nieprawidłowo), waga rośnie szybciej, a karmienie w zbyt krótkich odstępach czasu może doprowadzić nawet do otyłości niemowlęcia.

W nielicznych przypadkach zdarza się tak, że problemy z wagą są u dzieci wynikiem choroby.

To, czy dziecko rośnie w odpowiednim tempie i prawidłowo przybiera na wadze, można kontrolować za pomocą siatek centylowych, umożliwiających ocenę rozwoju fizycznego dziecka.

Pozornie siatki centylowe mogą wydawać się skomplikowane, jednak jest to proste narzędzie, które w formie wykresu pozwala określić, czy wzrost i waga dziecka są proporcjonalne do jego wieku. Na osi poziomej siatka centylowa ma podany wiek dziecka (w miesiącach lub latach), a na osi pionowej oznaczona jest monitorowana cecha (np. waga, wzrost, obwód głowy). Punkt wspólny to centyl, czyli wartość, dzięki której widzimy, jak waga i wzrost malucha wyglądają na tle wymiarów wszystkich dzieci w tym samym wieku. 

Dzięki siatkom centylowym można prześledzić indywidualny rozwój dziecka i porównać go z rozwojem rówieśników.