Nerwowy noworodek podczas karmienia – co zrobić?

Każda mama ma nadzieję, że jej dziecko od pierwszego dnia po narodzinach będzie pięknie jeść, spać i rosnąć. Niestety, w wielu przypadkach początki bywają trudne. Zarówno mama, jak i jej dziecko muszą przyzwyczaić się do siebie, a maleństwo musi nauczyć się wielu samodzielnych umiejętności. Potrzeba na to sporo czasu, a przede wszystkim cierpliwości.  

Zdarza się, że noworodek ciągle przerywa ssanie, zanosi się płaczem i wygina ciałko, jakby go coś bolało. Niepokój i nerwowość noworodka podczas karmienia udziela się jego otoczeniu, mama zaczyna mieć wątpliwości, czy jej pokarm jest odpowiedni, a stąd już blisko do pochopnych decyzji związanych z karmieniem! 

“Zawsze należy zacząć od wykluczenia problemu zdrowotnego. U części dzieci przyczyną może być zwiększone napięcie mięśniowe, należy wtedy udać się do fizjoterapeuty dziecięcego, aby ćwiczeniami czy odpowiednim układaniem czy noszeniem zniwelować napięcie u niemowlęcia. Niejednokrotnie przyczyną jest nastawienie kobiety do karmienia, jej relaks i przyjemność ma często wpływ na wyciszenie się dziecka przy karmieniu. Rzadko, ale jest możliwe, że niemowlę ma po prostu taki temperament” – mówi położna Kamila Ciastek-Majtyka.

Dzieci, szczególnie te maleńkie, mają wiele prozaicznych powodów, by denerwować się podczas karmienia. Jakość pokarmu mamy nie ma tu żadnego znaczenia. Oczywiście zdarzają się sytuacje, kiedy noworodek od samego początku wykazuje objawy alergii i poprawia mu się, kiedy otrzyma mieszankę dla dzieci z nietolerancją pokarmową. To jednak rzadkie przypadki – większość przyczyn nerwowości dziecka przy piersi można spróbować wyeliminować samemu. Potrzebny jest spokój i dużo determinacji.  

Przyczyny nerwowości niemowlęcia podczas karmienia mogą być bardzo różne – od najprostszych, takich jak niewygodne ułożenie ciała i braku dobrego dostępu do brodawki czy nieprawidłowego odbijania pokarmu, po bardziej skomplikowane przyczyny, takiej jak:  

• Zbyt intensywne wypływanie pokarmu, którego dziecko nie jest w stanie sprawnie przełykać. Dziecko instynktownie zaciska usta, odsuwa się od piersi, a często krztusi i dławi.  
• Zbyt mało pokarmu w piersiach, dziecko mimo wysiłku włożonego w ssanie, jest nadal głodne i z tego powodu może się denerwować.  
• Problem zdrowotny, taki jak np. zakażenie pleśniawkowe, zapalenie ucha, układu oddechowego, refluks przełyku. Każdy tego rodzaju dyskomfort może sprawić, że dziecko będzie nerwowe podczas karmienia.  
• Skoki rozwojowe, szczególnie ten między 3.-4. miesiącem życia, kiedy dziecko odkrywa świat i skupienie podczas karmienia utrudnia mu nadmiar bodźców. 
• Ząbkowanie – obolałe, rozpulchnione dziąsła są dużym utrudnieniem podczas ssania, dodatkowo ból towarzyszący ząbkowaniu rozdrażnia dziecko i wpływa na jego nerwowość.  
• Kolka pokarmowa to dolegliwość wynikająca z niedojrzałości układu pokarmowego i jego nadwrażliwości na bodźce. Jak się ocenia, nawet 40 proc. noworodków i niemowląt doświadcza napadów bólu brzuszka wynikających z kolki. Są one przyczyną nerwowości podczas karmienia. 

Nerwowe niemowlęta gorzej śpią, często jest kłopot z ułożeniem ich do snu, łóżeczko jest dla nich torturą, zanoszą się płaczem. Kiedy są już nieco większe, ich nerwowość objawia się niecierpliwością i brakiem ostrożności podczas wykonywania różnych działań czy pierwszych kroków.  

Postępowanie z nerwowym dzieckiem z pewnością będzie zależeć od przyczyny. W przypadku noworodków i niemowląt karmionych piersią warto poeksperymentować z ułożeniem dziecka i znalezieniem odpowiedniej pozycji także dla siebie. 

W niektórych przypadkach sprawdzi się poszukanie sposobu na wyciszenie dziecka, uspokojenie jego otoczenia i ograniczenie bodźców. Nerwowy niemowlak może reagować na dzwoniący telefon, ludzi rozmawiających w pobliżu.  

Jeśli problemem jest nieprawidłowe wypływanie pokarmu, może sprawdzić się ciepły kompres na piersi przed karmieniem, masaż piersi i karku. Można też podnosić dziecko, by odbijało powietrze w trakcie karmienia. Jeśli problemem wydaje się być karmienie piersią, można spróbować podać dziecku odciągnięty pokarm butelką.  

Nerwowy noworodek podczas karmienia może się uspokoić, kiedy poprawimy warunki karmienia. Do sprawdzonych sposobów należą: 

• Właściwa pozycja podczas karmienia piersią 

Mama powinna mieć rozluźnione, a nie spięte mięśnie, wyprostowane plecy, wygodnie podpartą głowę;  

Dziecko powinno mieć ułożoną główkę i plecki w jednej linii tak, by głowa nie skręcała się w kierunku piersi i nie była nienaturalnie zgięta w kierunku klatki piersiowej.  

“Często udzielając wizyt laktacyjnych zauważam, że dziecko jest przystawiane do piersi w nieprawidłowy sposób, np. ma główkę na bok, a powinno być w jednej linii głowa – bark – miednica, czasem mamy mocno ściskają uszy malucha i dlatego jest zdenerwowany” – dodaje położna Kamila Ciastek-Majtyka.  

• Prawidłowe trzymanie piersi podczas karmienia piersią 

Mama powinna ująć pierś tak, by cztery palce podtrzymywały ją od spodu, a kciuk od góry. Palce powinny znajdować się w pewnej odległości od brodawki, poza granicami jej otoczki. „Sterowanie” brodawką powinno wykonywać się kciukiem.  

• Prawidłowe przystawienie dziecka podczas karmienia piersią 

Kiedy dziecko intuicyjnie zacznie szukać brodawki, mama kieruje ją ku jego podniebieniu delikatnie uciskając i przysuwa buzię dziecka, by ułatwić mu uchwycenie jej. Brodawka wraz z otoczką powinna szczelnie wypełniać usta dziecka.  

Kamila Ciastek-Majtyka – przyjmuje porody domowe i wspiera mamy w okolicach Wrocławia. W grudniu 2020 roku została wyróżniona Aniołem Fundacji Rodzić po Ludzku.