Kiedy jest konieczna i jak wygląda rehabilitacja niemowlaka?

W pierwszym roku życia dziecko zdobywa wiele cennych umiejętności, które rzutują na jego dalszy rozwój. To m.in. trzymanie główki, podpieranie się w czasie leżenia na brzuchu, chwytanie przedmiotów, obroty, przyjmowanie pozycji czworaczej czy siadanie. Wszelkie zaburzenia w rozwoju psychoruchowym powinny zwrócić naszą uwagę, rehabilitacja może zahamować lub odwrócić nieprawidłowości.

Z rehabilitacji powinny skorzystać m.in. dzieci urodzone przedwcześnie, z chorobami genetycznymi czy neurologicznymi. Kierowane są na nią także maluchy z wrodzonymi wadami narządu ruchu (m.in. stopą końsko-szpotawą). O zaleceniach i krokach, które należy podjąć, często jesteśmy informowane już w szpitalu położniczym. 

Jednak rehabilitacja może być konieczna także u zdrowych maluchów. Gdy zauważymy nieprawidłowości w rozwoju naszego dziecka, coś nas niepokoi, powinnyśmy skonsultować się ze specjalistą. Im szybsze wychwycenie nieprawidłowości ruchowych i rozpoczęcie rehabilitacji, tym większe szanse na wyeliminowanie zaburzeń i prawidłowy rozwój. 

Wskazania do rehabilitacji niemowlaka to m.in.:

• wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe,
• asymetryczne ułożenie,
• prężenie, wyginanie ciała,
• niechęć do leżenia na brzuchu i trudności z utrzymaniem stabilnej pozycji,
• brak kontaktu wzrokowego,
• zaciskanie dłoni w piąstki.

Kto kieruje niemowlę na rehabilitację?

Skierowanie na rehabilitację, w zależności od jej rodzaju, wydaje lekarz POZ lub lekarze specjaliści z oddziałów szpitalnych lub poradni specjalistycznych. Jeśli rehabilitacji wymaga np. wada wrodzona, skierowanie możemy otrzymać razem z wypisem ze szpitala położniczego. Zazwyczaj jednak udajemy się do lekarza pediatry, który kieruje nas do poradni specjalistycznej i dopiero tam otrzymujemy skierowanie na rehabilitację.

Możemy także udać się bezpośrednio do fizjoterapeuty. Prywatna konsultacja pozwala zaoszczędzić czas, wiąże się jednak z nakładem finansowym.

Rehabilitacja niemowląt może mieć różne to formy. U dzieci w pierwszym roku życia najczęściej stosowane terapie to metoda Vojty oraz NDT-Bobath. Wybór metody, ale i intensywność rehabilitacji, zależy od konkretnego przypadku i nieprawidłowości ruchowych, z jakimi mierzy się dziecko. Niezależnie od tego, która metoda zostanie wybrana, znaczenie ma czas podjęcia terapii (im szybciej rozpoczniemy rehabilitację, tym lepiej), regularność oraz współpraca na linii terapeuta-rodzic. Chociaż terapia przeprowadzana jest w gabinecie, jej powodzenie zależy od tego, czy rodzice będą kontynuować działania w domu.

Rehabilitacja niemowląt, m.in. wykorzystująca metody Vojty czy NDT-Bobath, najczęściej prowadzona jest przez fizjoterapeutów specjalizujących się w danym rodzaju terapii. Ukończyli oni odpowiednie kursy, posiadają zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczną.

Fizjoterapia noworodka

Fizjoterapeutę warto odwiedzić po narodzinach dziecka. Specjalista pokaże nam, jak w prawidłowy sposób pielęgnować malucha, jak go układać w łóżeczku, jak podnosić i nosić, jakie pozycje do karmienia są najlepsze. Wykonywanie odpowiednich ruchów sprawi, że będziemy wzmacniać u dziecka prawidłowe odruchy (np. obracanie się), hamując te nieprawidłowe.

Fizjoterapeuta nie tylko udzieli nam wskazówek, ale i obejrzy dziecko. Dzięki holistycznemu podejściu może on “wyłapać” nieprawidłowości, pojawiające się już na tym etapie (jak np. asymetria ułożeniowa).

Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie – wiele zależy od tego, z jakimi nieprawidłowościami rozwojowymi mamy do czynienia, jak wyglądają postępy, jakie efekty chcemy osiągnąć. Pamiętajmy jednak, że rehabilitacja w pierwszych miesiącach życia jest łatwiejsza i szybciej przynosi efekty.

Jeśli chodzi o refundację rehabilitacji, na stronie NFZ znajdziemy informację, że “czas trwania rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego, słuchu i mowy, jak i wzroku wynosi do 120 (sto dwadzieścia) osobodni w roku kalendarzowym”.