Gorączka u niemowląt – przyczyny
Spis treści:
Niemowlęta – jak mierzyć gorączkę?
W przypadku małych dzieci – noworodków i niemowląt, konieczne jest zastosowanie odpowiedniej techniki pomiaru temperatury ciała. Najbardziej polecaną metodą jest pomiar temperatury w odbycie lub uchu. Mierzenie temperatury pod pachą może okazać się niedokładne.
1. Pomiar temperatury w odbycie
Pomiar temperatury w odbycie wykonywany jest termometrem elektrycznym, którego końcówkę należy posmarować wazeliną. Podczas pomiaru niemowlę musi leżeć na plecach, z nóżkami uniesionymi ku górze. Termometr należy delikatnie wsunąć do odbytu na głębokość około półtora centymetra. Pomiar zazwyczaj trwa dwie minuty. Prawidłowa temperatura w odbycie mieści się w przedziale 36-37,8 st. Należy pamiętać, aby do pomiaru użyć termometru o elastycznej końcówce.
2. Pomiar temperatury w uchu
Mierzenie temperatury w uchu wymaga zastosowania specjalnego termometru na podczerwień, wyposażonego w wyprofilowaną końcówkę. Należy mieć na uwadze, że na dokładność pomiaru wpływa m. in. obecność woskowiny w uchu.
3. Pomiar temperatury w ustach
Możliwe jest także dokonanie pomiaru temperatury ciała w ustach. W tym celu wykorzystywane są termometry o kształcie silikonowego smoczka. Tu także pomiar może obciążony jest możliwością błędu – wystarczy, że podczas pomiaru dziecko otworzy buzię. Bezdotykowy pomiar temperatury także jest niewystarczająco dokładny – termometry mierzące temperaturę czoła nie są zatem polecane.
Skąd się bierze gorączka?
Bakterie i wirusy infekujące organizm wydzielają tzw. pirogeny, czyli białka oddziałujące na komórki układu immunologicznego. Fagocyty po kontakcie z pirogenami wydzielają pirogeny endogenne, które docierają do podwzgórza mózgu i stymulują wydzielanie prostaglandyn zapalnych. Prostaglandyny oddziałują z kolei na ośrodek termoregulacji i w efekcie dochodzi
do wzrostu temperatury ciała. Organizm intensywniej produkuje ciepło, a jednocześnie ogranicza mechanizmy sprzyjające utracie ciepła, np. wydzielanie potu. Podwyższenie temperatury ciała ma na celu skuteczną walkę z drobnoustrojami – w temperaturach wyższych niż fizjologiczna temperatura ciała hamowane jest namnażanie bakterii i wirusów.
Przyczyny gorączki u niemowląt
Przyczyna gorączki u dziecka może być zróżnicowana. Bardzo często gorączka towarzyszy infekcjom bakteryjnym i wirusowym. Za rozwój tych infekcji odpowiadają najczęściej takie drobnoustroje jak:
- adenowirusy,
- rhinowirusy,
- koronawirusy,
- wirus grypy i paragrypy,
- Streptococcus pneumoniae,
- Haemophilus influenzae,
- Bordetella pectusis.
Zazwyczaj są to infekcje górnych, a także dolnych dróg oddechowych. Wirusowe lub bakteryjne zapalenie gardła przebiega z gorączką, kaszlem i katarem, a także bólami mięśniowymi. Za wystąpienie gorączki może odpowiadać także stan zapalny zatok, cechujący się obecnością gęstej wydzieliny z nosa, bólami głowy i oczu. Gdy pojawi się gorączka u niemowląt, przyczyny to także zapalenie dolnych dróg oddechowych (oskrzeli czy płuc), a także zapalenie ucha środkowego.
Za rozwój gorączki u niemowlaka może odpowiadać zakażenie dróg moczowych, które rozwija się przede wszystkim u dziewczynek. Zakażenie układu moczowego przebiega z gorączką, spadkiem apetytu, a także zmętnieniem moczu oraz zmianą jego barwy i zapachu.
Wysoka gorączka u niemowląt może rozwinąć się w przebiegu takich schorzeń jak nowotwory, a także posocznica, czyli uogólnione zakażenie. W przebiegu posocznicy pojawiają się charakterystyczne wybroczyny skórne oraz spadek ilości wydalanego moczu.
Krótkotrwała gorączka może towarzyszyć ząbkowaniu. Kolejna przyczyną gorączki u dziecka to szczepienia ochronne, realizowane zgodnie z kalendarzem szczepień.
Gorączka u niemowląt – jak postępować?
Istotą gorączki jest wspomaganie organizmu w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Nie jest zatem wskazane w każdej sytuacji. Jeśli temperatura ciała u dziecka nie przekracza 38 st., a dziecko dobrze znosi gorączkę – lepiej jest wstrzymać się ze zbijaniem gorączki i obserwować dziecko. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko reaguje na temperaturę osłabieniem, odmawia picia – wówczas warto obniżyć gorączkę. Kolejną sytuacją, w której lepiej nie dopuścić do gorączki rzędu 38 st. jest wcześniejsze występowanie u dziecka drgawek gorączkowych.
Jeżeli pojawia się wysoka gorączka u niemowląt, przekraczająca 38 st. Celsjusza, można sięgnąć po leki przeciwgorączkowe lub domowe metody zbijania gorączki.
Stosowane u niemowląt leki przeciwgorączkowe to paracetamol oraz ibuprofen. Mogą być podawane w postaci czopków lub syropu, którego dawkowanie uzależnione jest od masy ciała dziecka. Z kolei domowe metody obniżania gorączki u niemowlaka sprowadzają się do zastosowania zimnych okładów na łydki czy czoło, a także wykonania kąpieli chłodniejszej o dwa stopnie od temperatury ciała malucha.
Oblicz jednorazową dawkę leku
Pamiętaj, aby zachować 6 godzin przerwy pomiędzy dawkami.
Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.
Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy APAP Junior
Oblicz jednorazową dawkę leku
Pamiętaj, aby zachować 6 do 8 godzin przerwy pomiędzy dawkami.
Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.
Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy Ibuprom w tabletkach lub kapsułkach
Źródła:
- Barbi E. i in., Fever in children: Pearls and Pitfalls; Children 2017