Czy warto wybrać mleko kozie dla niemowląt?

Mleko kozie można uznać za zdrowy produkt dla większości osób, jednak pod względem zawartości składników odżywczych jest ono pokarmem nieadekwatnym do potrzeb niemowlęcia. Zalecenia towarzystw naukowych zajmujących się żywieniem jasno mówią o tym, że nie należy go podawać dzieciom przed ukończeniem 12. miesiąca życia.

Jak mleko kozie wpływa na zdrowie dziecka?

U najmłodszych maluchów, szczególnie noworodków, mleko kozie może nawet stwarzać zagrożenie dla zdrowia! Wysokie stężenie składników mineralnych i białka zawarte w tym produkcie silnie obciąża jeszcze nie w pełni dojrzałe nerki dziecka. Z tego samego powodu nie zaleca się podawania w pierwszym roku życia niemodyfikowanego mleka krowiego i owczego. 

Jednocześnie mleko kozie zawiera zbyt mało kwasu foliowego i witaminy B12 w stosunku do potrzeb niemowlęcia. Zastępowanie nim innych pokarmów (szczególnie mleka kobiecego lub mleka modyfikowanego) może więc sprzyjać rozwojowi anemii.

Możliwością wykorzystania mleka koziego w diecie dziecka szczególnie zainteresowani są zwykle rodzice alergików. Niestety, produkt ten nie sprawdza się jako dobra alternatywa dla mleka krowiego w grupie pacjentów uczulonych.

Pod względem zawartości białek, które wywołują alergię, mleko kozie ma bardzo podobny skład do krowiego. U malucha z uczulonego na białka mleka krowiego po spożyciu mleka koziego z dużym prawdopodobieństwem wystąpią więc niepożądane reakcje na pokarm. Badania pokazują, że ponad 90 proc. dzieci z alergią na białka mleka krowiego ma również uczulenie na białka zawarte w mleku kozim.

Warto porównać wartość odżywczą mleka kóz z produktami, które miałoby zastępować.

Mleko kozie a mleko krowie 

W odniesieniu do mleka krowiego, mleko kozie charakteryzuje się:

• czterokrotnie niższą zawartością witaminy B12 i pięciokrotnie niższą zawartością kwasu foliowego,
• dwukrotnie wyższą zawartością witamin A i B3 oraz prawie trzykrotnie wyższą zawartością witaminy D,
• wyższą zawartością soli mineralnych – wapnia, fosforu, magnezu,
• podobną zawartością białka, laktozy oraz witaminy C.

Mleko kozie a mleko modyfikowane

Jeszcze wyraźniejsze różnice obserwujemy między mlekiem kozim w tradycyjnej postaci i mlekiem modyfikowanym (którego skład ma jak najbliżej odwzorowywać mleko kobiece). Mleko pochodzące od kóz w porównaniu do mleka początkowego dla niemowląt zawiera m.in.:

• prawie trzykrotnie więcej białka, więcej tłuszczu i znacznie mniej węglowodanów,
• kilkakrotnie więcej składników mineralnych, takich jak wapń, fosfor czy magnez,
• 10-krotnie mniej witaminy C.

W żywieniu niemowląt, które nie mogą być karmione piersią, dążymy do tego, żeby skład podawanego mleka jak najbardziej przypominał pokarm kobiecy. Mimo że mleko kozie jest wartościowym produktem, to ilości zawartych w nim składników odżywczych dramatycznie odbiegają od wzorca, jakim jest mleko mamy.

Producenci mleka modyfikowanego opracowują skład mieszanek tak, by pod względem podstawowych składników pokarmowych był on porównywalny do pokarmu wytwarzanego naturalnie przez organizm kobiety. Mleka, które nie zostały poddane tej modyfikacji (niezależnie, czy mówimy o mleku kozim, krowim czy owczym) nie mają składu dostosowanego do potrzeb niemowląt i dlatego nie powinny być podawane dzieciom przed ukończeniem pierwszego roku życia.

Wiemy już, że mleka koziego w tradycyjnej postaci nie należy stosować jako alternatywy dla mieszanki mlecznej. Na rynku dostępne są jednak także mleka kozie w proszku przeznaczone dla niemowląt. Czy takie mleka modyfikowane są zdrowszą opcją niż mieszanki na bazie mleka krowiego?

Modyfikowane mleko kozie dla dziecka

Wartość odżywczą mleka modyfikowanego, niezależnie od tego, czy wytworzone jest z mleka krowiego czy koziego, regulują te same przepisy prawne. Oznacza to, że pod względem zawartości składników odżywczych różnice między tymi produktami mogą być tylko minimalne. Różnice te – jeśli w ogóle wystąpią – zależeć będą od konkretnego produktu, a nie rodzaju mleka, z którego wyprodukowano mieszankę. Różnice między mlekami modyfikowanymi, krowimi różnych producentów mogą być większe niż różnice między mlekiem modyfikowanym krowim i kozim.

Przewaga mleka modyfikowanego koziego może polegać na tym, że zawarte w nim białka i tłuszcze są łatwiejsze do strawienia niż te znajdujące się w mleku krowim.

Należy jednak pamiętać, że kozie mleko dla niemowlaka-alergika, nawet w wersji modyfikowanej, nie jest zalecaną opcją. Maluchy z alergią na białka mleka krowiego, które nie mogą być karmione piersią, powinny spożywać specjalne mleko zawierające białka w postaci zhydrolizowanej.

Modyfikowanym mlekiem kozim można karmić niemowlęta od urodzenia (choć oczywiście karmienie piersią jest dla dziecka dużo korzystniejszym rozwiązaniem i nie należy zastępować mleka kobiecego mieszankami, o ile nie ma ku temu istotnych wskazań).

Niemodyfikowane („zwykłe”) mleko kozie można podać rocznemu dziecku jako element rozszerzania jadłospisu. Regularne zastępowanie nim w diecie mleka krowiego nie jest jednak zalecane.