Uzależnienia wśród młodzieży – skąd się biorą i jak je leczyć?

Przyczyny uzależnień wśród młodzieży są różne. Mogą być to pojawiające się problemy w domu, czy w szkole, konflikty z rówieśnikami lub chęć zaimponowania im. Młodzi ludzie często sięgają po różnego rodzaju używki z ciekawości. Liczą, że dzięki nim zwrócą na siebie uwagę, czy też poprawią swój nastrój. 

Często są oni namawiani przez rówieśników i wchodzą w nałóg z powodu zbyt małej asertywności. Niewątpliwie może mieć to związek z wszelkimi trudnościami, z jakimi spotykają się nastolatki w okresie dojrzewania. Brak przewidywania ewentualnych skutków zażywania substancji psychoaktywnych lub nieszanowanie swojego zdrowia sprzyjają powstawaniu uzależnień. Do możliwych przyczyn zalicza się także występujące uzależnienia u rodziców. 

Często młodzi ludzie wpadają w nałóg z powodu zbyt małej ilości uwagi otrzymywanej w domu. W takich sytuacjach dużo lepiej czują się w wirtualnym świecie lub po spożyciu substancji psychoaktywnych.

W przypadku uzależnienia u młodzieży zdarza się, że rodzice i bliscy długo nie zauważają żadnych objawów. Osoby uzależnione świetnie kryją się ze swoją chorobą i często bardzo skutecznie zwodzą osoby ze swojego otoczenia. 

Do objawów uzależnień u młodzieży zalicza się m.in. pogorszenie wyników w nauce, zmianę dotychczasowego zachowania, obniżenie nastroju, czy osłabienie relacji z bliskimi. Często młodzi ludzie rezygnują też z dotychczasowych zainteresowań, wycofują się z kontaktów społecznych lub zmieniają grupę znajomych. Mogą również pojawić się u nich problemy ze snem, bezsenność, nadmierne pobudzenie, agresja, czy impulsywność. Rodzice mogą również zauważyć nadmierną utratę gotówki przez dziecko lub podkradanie pieniędzy z portfela. 

Wśród kryteriów, stosunkowo częstego u młodzieży, uzależnienia od alkoholu specjaliści wyróżniają m.in. zmianę tolerancji, polegającą na potrzebie spożycia większych dawek do wywołania efektu powodowanego poprzednio mniejszymi dawkami, czy też postępujące zaniedbywanie alternatywnych przyjemności lub zainteresowań z powodu picia. Oznacza to, że mimo wypicia alkoholu objawy upojenia nie pojawiają się lub występują dopiero przy groźnych dla zdrowia i życia ilościach.

Uzależnienia u młodzieży można podzielić na behawioralne i te związane z zażywaniem substancji psychoaktywnych. Najbardziej rozpowszechnioną substancją jest alkohol. Wielu młodych ludzi jest też uzależnionych od papierosów. Jest to związane z tym, że mózg osób nieletnich jest dużo bardziej podatny na uzależnienie od nikotyny niż ma to miejsce w przypadku osób starszych. Młodzież często sięga też po narkotyki i różnego rodzaju dopalacze. Najpopularniejszą substancją odurzającą jest marihuana, która ze względów finansowych jest dużo łatwiej dostępna niż narkotyki twarde.

Wśród uzależnień behawioralnych, dominujących we współczesnych czasach, wyróżnia się fonoholizm (uzależnienie od telefonu). Młodzież korzysta ze smartfonów praktycznie bez przerwy. Dzięki nim młodzi ludzie nie tylko kontaktują się ze znajomymi,  ale też relacjonują swoją codzienność na portalach społecznościowych, czy obserwują życie influencerów i znanych osób. Słuchają również muzyki, czytają książki, czy oglądają filmy. Wpatrzeni w telefon spędzają w ten sposób większość dnia. Wielu młodych ludzi jest również uzależnionych od komputera, a dokładnie od gier komputerowych. Spędzają długie godziny na graniu, ignorując potrzebę snu, jedzenia, czy konieczność chodzenia do szkoły.

Podstawą radzenia sobie z uzależnieniami wśród młodzieży jest dostrzeżenie problemu. Ważne jest, aby nie karać, czy stygmatyzować dziecka. Najlepiej jest na początku spokojnie porozmawiać i zaproponować wizytę u specjalisty. Zbyt pochopne lub gwałtowne reakcje mogą mieć skutek odwrotny do zamierzonego. Mogą sprawić, że młoda osoba nie będzie chciała współpracować i odwróci się zupełnie od rodziców, odrzucając ich pomoc. 

Bardzo istotne jest także, aby dawać dzieciom przykład, nie palić papierosów, czy nie nadużywać alkoholu. Należy pamiętać, jak poważne konsekwencje dla zdrowia, a nawet życia, mają uzależnienia u młodych osób i jaki wpływ mogą mieć na ich dorosłe funkcjonowanie. Z tego też powodu rodzice powinni namawiać dziecko na konsultację ze specjalistą i wdrożenie odpowiedniego leczenia.