Depresja młodzieńcza – co to i jak sobie z nią poradzić?

Czas dojrzewania jest wyjątkowo trudny dla większości nastolatków, co zwiększa podatność na wystąpienie depresji w tym okresie. Zmienia się nie tylko ciało, ale też postrzeganie otaczającego świata. Koniec dzieciństwa to również moment zadawania sobie wielu istotnych, ale trudnych dla nastolatków pytań m.in. o to, kim i jaki jestem. Wielu nastolatków boi się nadchodzącej dorosłości i tego, co się z nią wiąże: odpowiedzialności, samodzielnego radzenia sobie z problemami itp.

Depresją to stan utrzymujący się przez co najmniej 2 tygodnie i charakteryzujący się konkretnymi objawami, m.in. obniżeniem nastroju. Depresję młodzieńczą powinien stwierdzać lekarz psychiatra dzieci i młodzieży.

Depresję rozpoznać można, gdy jej objawy utrzymują się co najmniej 2 tygodnie. Symptomy pojawiające się w jej przebiegu mogą różnić się u chorych. Często pojawiają się przygnębienie, smutek, ale też rozdrażnienie i wybuchy gniewu. Nastolatek zmagający się z depresją może się gorzej uczyć, mieć problemy z koncentracją, a także ze snem. Może też wycofać się z kontaktów z rówieśnikami. A także może pojawić się niechęć do jedzenia lub nadmierny apetyt. Bardzo łatwo pomylić depresję z objawami okresu dojrzewania. Dlatego niezwykle ważna jest rozmowa z dzieckiem i niezakładanie z góry, że to „tylko trudny wiek”. 

Przy młodzieńczej depresji mogą także występować bóle brzucha, nudności, biegunki, bóle głowy czy uczucie kołatania serca. Nastolatek może przejawiać zachowania buntownicze, agresywne czy samookaleczać się. Podczas depresji pojawia się brak zainteresowań oraz nieodczuwanie radości z życia. Bywa, że dochodzi do myśli rezygnacyjnych czy nawet myśli i prób samobójczych.

Nieleczona, a tym bardziej niezauważona przez bliskich nastolatka i jego otoczenie depresja może mieć bardzo poważne skutki. Z czasem objawy depresji coraz bardziej wpływają na stan zdrowia dziecka. Myśli rezygnacyjne czy wycofanie z życia społecznego mogą pogłębiać obniżony nastrój u nastolatka i prowadzić do myśli czy nawet prób samobójczych. Epizody depresji mogą powtarzać się w wieku dorosłym. Z tego powodu rodzice nie powinni lekceważyć symptomów depresji u młodzieży i udać się z dziećmi do odpowiednich specjalistów. 

Podczas depresji młodzieńczej nastolatek może przejawiać zachowania agresywne i niebezpieczne dla niego samego. Może podejmować ryzykowne zachowania seksualne, ale również spożywać alkohol czy zażywać dopalacze i narkotyki, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych czy też konfliktu z prawem.

Nie ma jednej konkretnej przyczyny depresji młodzieńczej. Różne czynniki wpływają na jej wystąpienie u młodych osób. Dlatego też bardzo trudno jest zapobiec pojawieniu się depresji u dziecka. Niezwykle ważne jest dla dojrzewających osób wsparcie i zrozumienie przez rodziców. 

Niskie poczucie własnej wartości oraz problemy w domu mają bowiem wpływ na wystąpienie choroby u nastolatka. Najlepiej jest obserwować dziecko i rozmawiać z nim o jego obawach, potrzebach czy też lękach. Nawet przy dobrej, szczerej relacji z rodzicami u dziecka może pojawić się depresja, jednak prawdopodobne, że rodzice szybciej zainterweniują i poproszą o pomoc specjalistę.

Jak podczas każdej choroby, tak i przy depresji młodzieńczej konieczne jest postawienie diagnozy. Dlatego w przypadku objawów depresji u nastolatka najlepiej jest skonsultować to z psychiatrą lub psychologiem. Jeśli występują myśli samobójcze lub miały miejsce próby samobójcze, konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem psychiatrą lub wizyta na izbie przyjęć oddziału psychiatrycznego. Lekarz, by móc postawić diagnozę, robi dokładny wywiad nie tylko z nastolatkiem, ale też jego bliskimi. 

W przypadku rozpoznania przez specjalistę depresji proponowane jest leczenie. Podstawą metodą jest psychoterapia, w której udział bierze nastolatek, ale czasami też niezbędne są spotkania jego bliskich z psychologiem lub terapeutą. W leczeniu depresji młodzieńczej wykorzystuje się także metody farmakologiczne, a w niektórych przypadkach niezbędna jest hospitalizacja.