Wspieramy rozwój dziecka – jakie witaminy dla dzieci uprawiających sport?

Na samym początku należy podkreślić jeden znaczący fakt – odpowiednie żywienie dziecka uprawiającego sport jest bardziej skomplikowane niż ma to miejsce w przypadku dorosłego. Jest to spowodowane m.in. tym, że zapotrzebowanie na konkretne składniki odżywcze i witaminy zmienia się nie tylko wraz z aktywnością fizyczną, ale również z wiekiem dziecka. Jest to problem bardzo często pomijany przez kluby sportowe, a także przez samych specjalistów z zakresu medycyny, gdyż w świecie nauki mało jest na ten temat profesjonalnych badań naukowych. 

Bardzo ważnym elementem diety młodego sportowca jest białko. Jego zapotrzebowanie wzrasta wraz z intensywnością uprawianego sportu. Stanowi ono nie tylko bardzo ważny element budulcowy mięśni, ale jest także źródłem energii w chwilach dużego i przeciągającego się w czasie wysiłku. 

Większe zapotrzebowanie na białko występuje w przypadku dzieci uprawiających sporty siłowo-wytrzymałościowe, takie jak: bieganie na krótkim dystansie, czy sporty walki. Mniejsze zapotrzebowanie mają natomiast dzieci uprawiające sporty typowo wytrzymałościowe. Do produktów będących najlepszym źródłem białka zaliczamy m.in.: ryby, jaja, produkty mleczne oraz mleko samo w sobie. 

U aktywnego dziecka bardzo ważna jest również energia. Im więcej dziecko ćwiczy, tym więcej powinno dostarczać do swojego organizmu węglowodanów, będących podstawowym źródłem energii podczas uprawiania sportu. 

Aby jednak wspomaganie organizmu dziecka było skuteczne, należy przestrzegać paru zasad. Jedną z nich jest tzw. „nadkompensacja węglowodanowa”. Aby dobrze ją zrozumieć, na początku trzeba zdać sobie sprawę, skąd organizm bierze energię podczas uprawiania sportu. Jej źródłem jest przede wszystkim glikogen, czyli cukier złożony, który znajduje się w mięśniach oraz wątrobie i stanowi swego rodzaju „magazyn” energetyczny organizmu. 

Wspomniana zasada zakłada zużycie zapasów glikogenu podczas wysiłku, a następnie ich odbudowę z nadwyżką. Zwiększa to wydolność organizmu. Zasada ta nie powinna być jednak wykorzystywana u dzieci poniżej 15. roku życia. U młodych sportowców należy unikać cukrów prostych, których zastosowanie prowadzi jedynie do szybkiego wyczerpania energii. Bardzo skuteczne są natomiast mieszanki węglowodanów złożonych oraz małych ilość cukrów prostych, takich jak fruktoza, czy glukoza. Połączenie to gwarantuje zaopatrzenie organizmu w odpowiednią ilość energii.

Dietetycy oraz lekarze zgodnie przyznają, że w przypadku dobrze zbilansowanej diety dziecka nie ma potrzeby stosowania suplementów diety, czy też witamin. Jest to związane z faktem, że uzupełnianie mikro i makroelementów powinno mieć miejsce jedynie w przypadku ich niedoboru. Przekraczanie dobowego zapotrzebowania może natomiast okazać się szkodliwe dla dziecka.  

Jedyną witaminą, której należy dokładniej przyjrzeć się u dziecka uprawiającego sport, jest witamina D. Odgrywa ona kluczową rolę we wchłanianiu wapnia z przewodu pokarmowego, a co za tym idzie, pośrednio zapewnia odpowiednie uwapnienie kości młodego sportowca. Nie jest to jedyna funkcja witaminy D w organizmie człowieka. Wpływa ona również między innymi na układ immunologiczny, zapewniając przy tym dziecku konieczną podczas wysiłku odporność na infekcje. Zalecana dawka to 600-1000 IU/dobę w przypadku dzieci do 10. roku życia oraz 800-2000 IU u dzieci do 18. roku życia. Pamiętaj jednak, aby przed zastosowaniem witaminy D skonsultować się z lekarzem.

Jak zostało to już wcześniej wspomniane, podstawowym działaniem mającym na celu dostarczenie dziecku odpowiedniej ilości wszystkich potrzebnych witamin jest odpowiednio zbilansowana dieta. W przypadku, kiedy Twoje dziecko uprawia sport wyczynowo i trenuje minimum 3 razy w tygodniu, warto udać się do dietetyka sportowego. 

Z pewnością pomoże on dopasować dietę do potrzeb dziecka oraz zapewni tym samym dostarczenie wszelkich potrzebnych składników odżywczych. Jeżeli natomiast nie chcesz udawać się z dzieckiem do specjalisty lub nie masz takiej możliwości, dbaj o odpowiedni bilans kaloryczny dziecka oraz uwzględniaj w jego codziennym menu odpowiednią ilość węglowodanów złożonych i białka.

Suplementacja u dzieci i nastolatków uprawiających sport to kwestia, co do której specjaliści nie są zgodni, a co za tym idzie, trudno o jednoznaczne wytyczne. Specjaliści jednogłośnie przyznają jednak, że w przypadku dzieci do 15. roku życia nie wolno stosować żadnych preparatów wielowitaminowych, czy też suplementów diety, mających na celu zwiększenie siły czy wydolności sportowca. 

W przypadku dzieci starszych trenujących bardzo intensywnie dozwolone jest stosowanie suplementacji opartej na naturalnych produktach, takich jak np. produkty mleczne. Powinno to odbywać się jednak tylko i wyłącznie po konsultacji z lekarzem.