Bulimia u nastolatków – objawy, przyczyny, leczenie

Żarłoczność psychiczna (bulimia) to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami objadania się, po których następują zachowania kompensacyjne.

Osoba cierpiąca na bulimię w krótkim czasie spożywa duże ilości wysokokalorycznego pożywienia, a potem podejmuje działania mające zapobiec przytyciu. Na przykład:

• prowokuje wymioty,
• nadużywa środków przeczyszczających,
• intensywnie ćwiczy.

Ten destrukcyjny cykl objadania się i oczyszczania, zgodnie z definicją bulimii, powtarza się regularnie – co najmniej dwa razy w tygodniu przez okres trzech miesięcy.

https://hellomama.pl/starsze-dziecko/o-czym-swiadczy-niedowaga-u-nastolatkow-jak-z-nia-walczyc/

Jak rozpoznać bulimię? Ta choroba często pozostaje niezauważona przez długi czas. Powód jest prosty: nastolatki zazwyczaj utrzymują prawidłową masę ciała i ukrywają swoje zachowania. Jednak istnieją sygnały ostrzegawcze, na które warto zwrócić uwagę.

Charakterystyczne dla bulimii są częste wizyty w łazience bezpośrednio po posiłkach oraz dziwne zachowania podczas jedzenia. Przykład? Twoje dziecko może jeść bardzo szybko, bez wyraźnej przyjemności, a potem nagle znikać w toalecie. Możesz zauważyć ślady wymiotów w łazience lub nieprzyjemny zapach. Jeżeli takie sytuacje pojawiają się często i bez wyraźnego powiązania np. z zatruciem pokarmowym – to powód do niepokoju. Może wskazywać na to, że nastolatek stosuje typowe dla żarłoczności psychicznej „oczyszczanie” po posiłku.

U nastolatka z bulimią często występują problemy z zębami i dziąsłami spowodowane częstym kontaktem z kwasem żołądkowym. Typowe są też otarcia na grzbiecie dłoni (tzw. objaw Russella). Są one spowodowane powtarzającym się kontaktem z zębami podczas prowokowania wymiotów.

Psychologiczne objawy to przede wszystkim:

• nadmierna koncentracja na wadze i wyglądzie;
• paniczny lęk przed przybraniem na wadze;
• wahania nastroju.

Nastolatek może też wykazywać oznaki depresji, niskiej samooceny i perfekcjonizmu. Jeśli dostrzegasz takie symptomy, potraktuj je poważnie i reaguj.

Anoreksja i bulimia to zaburzenia z tej samej grupy. Mimo to istnieją między nimi wyraźne różnice. Obie choroby łączą zaburzone postrzeganie własnego ciała i lęk przed przybraniem na wadze. Różne są jednak sposoby radzenia sobie z tym stanem.

• Osoby cierpiące na anoreksję znacząco ograniczają spożycie pokarmów, co prowadzi do dramatycznej utraty masy ciała (co najmniej 15% poniżej normy).
• Bulimicy zwykle mają prawidłową wagę lub nawet nadwagę, ponieważ mimo zachowań kompensacyjnych część kalorii jest i tak przyswajana.

W anoreksji dominuje zatem restrykcyjne ograniczanie jedzenia, a w bulimii – cykle objadania się i oczyszczania.

https://hellomama.pl/starsze-dziecko/jak-rozmawiac-z-nastolatkiem/

Przyczyny bulimii są złożone i niejednoznaczne. Na wystąpienie tego zaburzenia jedzenia może wpłynąć wiele czynników. Często jest to efekt:

• wpływu mediów społecznościowych i kultury promującej szczupłą sylwetkę – nastolatki, będące w okresie kształtowania własnej tożsamości, są szczególnie podatne na te przekazy;
• czynników psychologicznych, takich jak niska samoocena, perfekcjonizm, trudności w radzeniu sobie z emocjami czy kontrolowaniu impulsów – objadanie się może być sposobem na rozładowanie napięcia emocjonalnego, a zachowania kompensacyjne próbą odzyskania kontroli;
• problemów w relacjach rodzinnych – nadmierne oczekiwania rodziców, konflikty, brak wsparcia emocjonalnego czy dysfunkcyjne wzorce żywieniowe sprzyjają rozwojowi zaburzeń żywienia.

Nie można też zapominać o predyspozycjach genetycznych i neurobiologicznych. Badania wskazują na możliwy wpływ czynników dziedzicznych oraz zaburzeń w funkcjonowaniu neuroprzekaźników (serotoniny, dopaminy) na powstawanie zaburzeń odżywiania.

Bulimia prowadzi do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, nie tylko związanych z potencjalną utratą wagi. Problemy sięgają znacznie dalej – mogą się wiązać z:

• zaburzeniami elektrolitowymi i odwodnieniem, co stwarza ryzyko zaburzeń rytmu serca, uszkodzenia nerek, a nawet nagłej śmierci;
• uszkodzeniem zębów i przewodu pokarmowego – kwas żołądkowy niszczy szkliwo zębów, wywołuje stany zapalne gardła i przełyku oraz może prowadzić do powstawania nadżerek;
• zaburzeniem pracy jelit – z uwagi na nadużywanie środków przeczyszczających i częstych wymiotów może dojść do atrofii mięśni i utraty naturalnej perystaltyki.

Osoby cierpiące na bulimię często doświadczają też zaburzeń hormonalnych – np. dziewczęta mają nieregularne miesiączki. Psychologiczne skutki to depresja, lęk, izolacja społeczna oraz poczucie wstydu i winy, które tylko pogłębiają problem.

https://hellomama.pl/starsze-dziecko/depresja-mlodziencza-co-to-i-jak-sobie-z-nia-poradzic/

Leczenie bulimii wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Podstawą jest psychoterapia, zwłaszcza poznawczo-behawioralna. Ta forma pracy pozwala zidentyfikować i zmienić destrukcyjne wzorce myślenia i zachowania. W niektórych przypadkach skuteczne są również leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny).

Twoją rolą jako rodzica jest stworzenie wspierającego środowiska. Rozmawiaj z dzieckiem otwarcie, ale bez oskarżeń i krytyki. Skup się na jego emocjach i ogólnym samopoczuciu, a nie na jedzeniu czy wyglądzie. Pamiętaj, że bulimia to nie objaw młodzieńczego buntu, ale poważna choroba psychiczna.

Zwróć też uwagę na wypowiadane komentarze dotyczące wyglądu, wagi i jedzenia – mogą one wzmacniać zaburzony obraz ciała u nastolatka. Promuj zdrowe podejście do odżywiania w całej rodzinie – to pomoże nastolatkowi zbudować prawidłowe postrzeganie jedzenia i siebie samego.

Jeśli zauważysz niepokojące objawy mogące świadczyć o bulimii, reaguj natychmiast. Leczenie tej choroby może być długotrwałe i wymagać zaangażowania całej rodziny. Jednak z odpowiednim wsparciem Twoje dziecko może wrócić do zdrowych relacji z jedzeniem i własnym ciałem.