Jak przebiega dojrzewanie chłopców?

W naszym społeczeństwie utarł się stereotyp, że dojrzewanie chłopców jest procesem znacznie trudniejszym dla otoczenia i ich samych niż dorastanie dziewcząt. Z reguły okres ten kojarzy się z narastającą agresją u nastolatków i lekkomyślnym i niebezpiecznym zachowaniem. 

Dojrzewanie to czas, kiedy młody człowiek poszukuje swojej tożsamości oraz odpowiedzi na pytanie, kim jest lub kim powinien się stać. To moment zawierania trwałych przyjaźni, co jest związane przynależnością do grupy rówieśniczej. Choć z pozoru może się wydawać, że jedyne, czego pragnie nastolatek w tym czasie, to bezgraniczna wolność, tak naprawdę często potrzebuje kogoś bliskiego, kto pokaże mu, jak funkcjonuje świat dorosłych, do którego właśnie wchodzi. Dorastający chłopcy mają inne problemy niż dziewczynki i wbrew obiegowym opiniom nie są one trudniejsze od dziewczęcych.

Za rozpoczęcie dojrzewania płciowego oraz rozwoju charakterystycznych dla mężczyzn cech odpowiadają hormony płciowe. Ich produkcja pobudzana jest przez inne hormony, gonadotropiny, które wydzielane są przez przysadkę ‒ gruczoł umiejscowiony w czaszce, połączony z mózgiem. Pulsacyjne uwalnianie hormonów do krwi pobudza w przypadku chłopców jądra do produkcji m.in. testosteronu. 

Wiek, w którym u chłopców rozpoczyna się proces dojrzewania, to 11-12 lat. Pokwitanie u chłopców nie powinno się rozpocząć przed ukończeniem 9. i po 14. roku życia. W takim przypadku konieczna może się okazać diagnostyka w kierunku zaburzeń dojrzewania.

Pierwszym objawem sugerującym, że u chłopców rozpoczął się proces dojrzewania, jest powiększenie jąder. Nieco później skóra moszny staje się ciemniejsza, a prącie się wydłuża. Wszystkiemu towarzyszy skok wzrostowy, który może wynieść nawet 12 cm w ciągu roku. Pojawia się owłosienie pod pachami oraz na wzgórku łonowym. Zmienia się cera, zwiększa się produkcja łoju, co stwarza dogodne warunki dla rozwoju bakterii i powstawania trądziku. Z tego też powodu bardzo ważne, aby w tym czasie nastolatek szczególnie dbał o codzienną pielęgnację skóry, gdyż pomoże to w znaczący sposób w walce z trądzikiem i może zapobiec powstawaniu blizn na twarzy. 

Hormony płciowe odpowiadają za charakterystyczną budowę ciała chłopców oraz większą niż u dziewcząt muskulaturę. Z biegiem czasu pojawia się zarost na twarzy i zmienia się tembr głosu.

Chłopcy w tym okresie stają się bardziej agresywni niż dotychczas oraz skłonni do niebezpiecznych zachowań. Mogą wykazywać niechęć do spędzania czasu z rodziną. Dojrzewanie to również czas dużych wahań nastroju. Płaczliwość, małomówność oraz obniżenie nastroju okresowo mogą przeplatać się z ekscytacją, co jest naturalnym zjawiskiem. Warto jednak zwrócić uwagę na moment, kiedy obniżenie nastroju trwa dłużej niż dwa tygodnie. W takiej sytuacji warto udać po pomoc do psychologa lub psychiatry.

Problemy dojrzewającego chłopca bardzo często są bagatelizowane. Warto przyjrzeć się temu, co chłopiec może ukrywać pod buntem wobec wszystkich. 

Dorastanie to czas, kiedy nastolatek odnajduje własne „ja”. W tym celu eksperymentuje nie tylko ze stylem ubierania czy coraz to nowymi zainteresowaniami, ale także jeśli chodzi o relacje międzyludzkie. Sprawdza, na ile może pozwolić sobie w kontaktach zarówno z rówieśnikami, jak i rodzicami, co często prowadzi do kłótni i konfliktów. 

Odcinanie się od rodziców oraz coraz śmielsze próby zaznaczenia swoich granic nie oznaczają wcale, że rodzice powinni wycofać się z jego życia lub, co gorsza, podjąć walkę z dzieckiem. Nastolatek potrzebuje przede wszystkim zrozumienia oraz wsparcia. Ważne jest, aby próbując pomóc, nie przekraczać jego granic. Nastolatkowi w tym trudnym czasie potrzebne są jasne zasady, dostosowane do jego wieku, traktowanie go jak człowieka, który wchodzi w dorosłość. Dziecko w tym czasie szczególnie mocno potrzebuje autorytetów, które pomogą mu wejść rzeczywistość kompletnie obcą i niepewną.