Jak zachęcić dziecko do czytania? / pexels Jak zachęcić dziecko do czytania? / pexels

Dziecko nie chce czytać. Jak zachęcić do czytania?

Poziom czytelnictwa w Polsce nie napawa optymizmem – czytamy bardzo mało i zazwyczaj tylko lektury obowiązkowe. Złe nawyki często przenosimy na dzieci, które chętniej szukają tekstów do czytania w sieci niż w bibliotekach i księgarniach. Jest to powód do niepokoju, gdyż – jak powszechnie wiadomo – odpowiednio dobrane do wieku dziecka lektury wspierają jego rozwój psychiczny i emocjonalny. Co zrobić, gdy dziecko nie chce czytać? Jak zachęcić je do czytania? Podpowiadamy!

Spis treści:

Niechęć do czytania

Jak pokazuje raport przygotowywany co roku przez Bibliotekę Narodową, zaledwie 54 proc. Polaków deklaruje, że czyta co najmniej jedną książkę w roku, a 24 proc. pytanych – 7 lub więcej pozycji. Po książki chętniej sięgają kobiety niż mężczyźni (stosunek 51 do 33 proc.). Sytuację nieco ratują nastolatkowie, ponieważ 76 proc. z nich czyta książki, co z całą pewnością wiąże się z obowiązkiem szkolnym. Wobec powyższych danych warto szukać odpowiedzi na pytanie, skąd bierze się niechęć do czytania u dziecka. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być co najmniej kilka:

  • traktowanie czytania książek jako przykrego obowiązku szkolnego i wywieranie na dziecku presji,
  • zabranie dziecku decyzyjności co do wyboru lektur,
  • problemy ze wzrokiem,
  • dysleksja i inne problemy rozwojowe malucha, które mogą stwarzać trudności w rozumieniu czytanego tekstu.

Dziecko nie chce czytać

Zanim zaczniemy stosować bardziej wyszukane sposoby na zachęcenie dziecka do czytania książek, wcześniej warto z nim porozmawiać i zadać pytanie o jego niechęć do lektur. Do takiej rozmowy dobrze jest wcześniej się przygotować – zwłaszcza do odpowiedzi na zarzut, że książki są nieciekawe, nudne i niezajmujące. Obalenie tego typu argumentów jest bardzo proste – wystarczy wytłumaczyć dziecku, że nie wszystkie lektury są nudne, a większość z nich może rozwinąć jego pasje, a także rozbudzić nowe zainteresowania. Warto też przedstawić wszystkie zalety czytania książek – począwszy od rozwijania wyobraźni, przez wspieranie rozwoju, aż po wzbogacanie słownictwa.

Jak zachęcić do czytania książek?

Jeśli szukamy sposobu, jak zachęcić dziecko do czytania książek, z całą pewnością nie należy podążać drogą, którą kroczy wielu nauczycieli. Zmuszając uczniów do czytania lektur oraz stosując różnego rodzaju groźby i kary, nie zajdziemy daleko. Takie zachowania mogą przynieść odwrotny skutek do zamierzonego i jeszcze bardziej zniechęcić dziecko do czytania książek. Jak zatem sprawić, by nasze pociechy same z siebie sięgały po różne pozycje literackie? 

  • Dajmy dziecku możliwość wyboru książek – maluchy powinny same decydować, co i kiedy chcą czytać. Możemy im jednak tę decyzję ułatwić, zabierając je do księgarni lub biblioteki i dając swobodę wyboru kilku dowolnych pozycji (w granicach rozsądku). 
  • Nie obarczajmy dziecka zbyt wieloma obowiązkami – wielu rodziców przerzuca swoje ambicje na dziecko, a tym samym organizuje mu czas po same brzegi: szkoła, zajęcia pozaszkolne, odrabianie lekcji. W harmonogramie dnia dziecko może nie znaleźć czasu na czytanie książek, gdyż jest to zadanie, które wymaga pewnego wysiłku intelektualnego. 
  • Wzmacniajmy pozytywnie pożądane zachowania – jeśli zauważymy, że dziecko samo z siebie sięga po książkę, to warto taką postawę wynagrodzić, chociażby słowną pochwałą. 
  • Zweryfikujmy, czy dziecko nie boryka się z problemami natury zdrowotnej – być może przyczyna niechęci malucha do czytania książek tkwi w jego wadzie wzroku, dysleksji bądź jeszcze innym problemie.

Czytanie dziecku

Zanim dziecko samodzielnie zacznie oddawać się przyjemności płynącej z czytania książek, wcześniej powinno obcować z nią za pośrednictwem rodziców. Jest to niezwykle ważne nie tylko ze względu na rozwój intelektualny malucha, ale również budowania dobrych i pożądanych nawyków. 

Nie bez znaczenia są również korzyści płynące z czytania książek małym dzieciom – mowa tu przede wszystkim o wzmacnianiu więzi emocjonalnej, rozbudzaniu ciekawości świata, ćwiczeniu wyobraźni, ćwiczeniu pamięci i koncentracji, a także logicznego myślenia. 

Książki zachęcające do czytania

Na początek świetnie sprawdzą się lektury interaktywne, które wymagają pewnej aktywności i zaangażowania. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują poniższe tytuły: 

  • „Jestem Kreską. Pobaw się ze mną” (Anna Jankowska)
  • „Idol. Maria Skłodowska-Curie” (Justyna Styszyńska)
  • „Kliknij mnie” (Salina Yoon)
  • „W góry” (Piotr Karski)
  • „Mapa przyszłości” (Tomasz Minkiewicz) 
  • „OCH! Książka pełna dźwięków” (Herve Tullet)
  • „Wyhoduj własne drzewo” (Robert Trojanowski) 
  • „Pobaw się z Fafikiem” (Robert Trojanowski)
  • „Moje roboty. Piżamorama” (Michael Leblond, Frederique Bertand)
  • „Zniszcz ten dziennik” (Keri Smith)
  • „Abecadło pod lupą” (Eugenia Wasylczenko) 
  • „O bardzo głodnym misiu” (Maciej Jasiński) 
  • „Urodziny Misia” (Dorota Migda) 

Przykład idzie z góry, czyli jak zachęcić dziecko do czytania książek

Dzieci naśladują swoich rodziców, powielając zarówno te pozytywne, jak i negatywne zachowania. Jest to element koncepcji „modelowania”, wedle której ludzie uczą się poprzez naśladowanie dorosłych (nie tylko rodziców). Jeśli dorośli w otoczeniu malucha nie obcują z literaturą, to nie ma nic dziwnego w tym, że nie sięga on chętnie po książki. Dlatego też warto pamiętać, że w powiedzeniu mówiącym, że przykład idzie z góry, jest sporo prawdy.

Jak zachęcić dzieci do czytania?

Polecamy

Jak zachęcić dzieci do czytania?

Rodzice dzieci, które zaczynają naukę czytania stoją przed wyzwaniem. Obecnie umiejętność czytania może wydawać się dzieciom zbędna, a sam proces nauki żmudny. Żyjemy w czasach ekranów, podcastów, audiobooków i intuicyjnych podpowiedzi, jakie serwują nam aplikacje. Nawet z wyszukiwarki można korzystać, nie znając liter. Jednak czytanie to umiejętność, którą trzeba nabyć. Jak nauczyć dzieci czytać, by ich nie zniechęcić? Kiedy tak naprawdę nauka czytania ma swój początek? Oto kilka metod na naukę czytania.

Czytaj

Jak zmotywować dziecko do czytania?

Jednym z ważnych elementów w drodze do zachęcania dziecka do czytania książek jest znalezienie odpowiedniej motywacji, która popchnie malucha do samodzielnego obcowania z literaturą. Możemy zacząć od wycieczki do biblioteki bądź księgarni i wspólnego przejrzenia kilku wybranych pozycji – atrakcyjna okładka i kolorowe obrazki mogą stanowić świetną zachętę do samodzielnego zgłębiania książkowych historii. 

Dobrym rozwiązaniem może być również sięgnięcie po audiobooki, które warto potraktować jako przystanek w drodze do książek papierowych. Możemy też spróbować czytać lektury wspólnie z maluchem – będzie to jednocześnie świetny sposób na wzmacnianie więzi emocjonalnej.

Źródła:

  1. Dul G., Humeniuk K. [red.], Książką połączeni, czyli o roli czytana w życiu dziecka, Instytut Książki, Kraków, 2018.
  2. Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 r., www.bn.org.pl/raporty [dostęp 23.02.22].
  3. Antczak M., Walczak-Niewiadomska A. [red.], Książki w życiu najmłodszych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2015.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź