Jak oszczędzać pieniądze na codziennych wydatkach?

Życie od wypłaty do wypłaty może być stresujące i trudno myśleć o oszczędzaniu, kiedy z zarobionych pieniędzy ledwo starcza na pokrycie wszystkich opłat i wydatków. Jak wynika z raportu „Barometr oszczędności”, opracowanego w 2020 roku przez Krajowy Rejestr Dłużników, 1/4 Polaków nie odkłada żadnych pieniędzy. 

Nie oszczędzamy z różnych powodów – najczęściej brakuje nam środków finansowych, motywacji i wiedzy. Nie wiemy, jak oszczędzać ani jak zadbać o rodzinny budżet. Myślenie ekonomiczne nie jest naszą mocną stroną, co właściwie nie powinno dziwić, skoro o ekonomii, finansach i gospodarce w szkole praktycznie się nie mówi. A jak jest to ważne w codziennym życiu, dowiadujemy się dopiero w starciu z rzeczywistością.  

Dobra wiadomość jest taka, że oszczędzania każdy może się nauczyć. Do tego potrzebna jest umiejętność planowania i konsekwentne działanie.

Najwięcej pieniędzy wydajemy na jedzenie oraz rachunki. Mając na uwadze wysoką inflację oraz związaną z nią podwyżkę cen żywności, a także gazu i energii elektrycznej, można podejrzewać, że w najbliższym czasie będziemy wydawać w tym zakresie znacznie więcej. Sporą część budżetu pochłania też transport – koszty paliwa oraz biletów komunikacji miejskiej. 

Do rodzinnych wydatków trzeba doliczyć również odzież i obuwie – po nich najlepiej widać, jak szybko rosną nasze dzieci. Gdy chorują, zostawiamy w aptece nawet 200 zł, a częste infekcje (które przecież się zdarzają) mogą być poważnym obciążeniem dla rodzinnego portfela. Zresztą to, że na leki i suplementy diety wydajemy najwięcej ze wszystkich mieszkańców Europy, nie jest żadną nowością. Od lat wydatki na zdrowie utrzymują się na poziomie 5 proc. z całkowitych wydatków gospodarstw domowych. 

Niewiele więcej przeznaczamy na wyposażenie domu i produkty niezbędne do jego prowadzenia, rekreację i kulturę oraz restauracje i hotele. Wprawdzie pandemia wymusiła na nas oszczędzanie na rozrywce i takich małych przyjemnościach, jak obiad na mieście, ale mimo to nie zachęciła większości z nas do zadbania o rodzinne fundusze. 

Przeciętne miesięczne wydatki w polskich gospodarstwach domowych pobierających świadczenie wychowawcze „Rodzina 500+” w 2020 roku, wg GUS:

• żywność i napoje bezalkoholowe – 27,7 proc.,
• użytkowanie mieszkania i nośniki energii – 16,8 proc.,
• transport – 9,7 proc.,
• rekreacja i kultura – 6,9 proc.,
• wyposażenie mieszkania i prowadzenie gosp. dom. – 5,9 proc.,
• odzież i obuwie – 5,2 proc.,
• łączność – 5,0 proc.,
• zdrowie – 4,2 proc.,
• restauracje i hotele – 4,2 proc.,
• napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe – 2,5 proc.,
• edukacja – 1,8 proc.,
• inne wydatki – 10,1 proc..

Najprostszym sposobem na to, jak oszczędzać pieniądze, jest wyrobienie kilku dobrych nawyków. Celem jest zwiększenie przychodów, ograniczenie wydatków i systematyczne odkładanie określonej sumy z wynagrodzenia. Jakiej? To zależy od różnicy pomiędzy przychodem a stałymi wydatkami. Możemy przyjąć własny system oszczędzania i wkładać do skarbonki dowolną kwotę z każdej pensji albo postępować zgodnie z zasadą 50/30/20 i przeznaczać:

• 20 proc. wynagrodzenia na oszczędności,
• 30 proc. wynagrodzenia na przyjemności,
• 50 proc. wynagrodzenia na życie.

Ważne, aby oszczędzanie nie wiązało się wyłącznie z wyrzeczeniami. Jeśli zrezygnujemy ze wszystkich przyjemności, szybko stracimy motywację i wrócimy do punktu wyjścia. Pozwalając sobie na małe co nieco, nie nadwyrężymy budżetu. Oczywiście pod warunkiem, że zaczniemy dobrze zarządzać finansami – ograniczymy niepotrzebne wydatki i postaramy się o dodatkowe wpływy.   

Jak zaoszczędzić na jedzeniu? 

Najwięcej wydajemy na jedzenie i to właśnie na nim możemy najwięcej zaoszczędzić. Żywność jest droga, ale często kupujemy ją bez zastanowienia, pod presją czasu, głodu, emocji. Ile z codziennych zakupów ląduje po kilku dniach w śmietniku? Marnotrawienie jedzenia to marnotrawienie własnych pieniędzy, a planowanie posiłków w duchu idei less waste jest najlepszym sposobem, aby z tym skończyć. 

• Ustalaj menu na kilka dni i sporządzaj listę niezbędnych produktów.
• Zanim znów zrobisz zakupy, wykorzystaj resztki z lodówki.
• Zrezygnuj z przetworzonych produktów.
• Porównuj ceny produktów, zwracaj uwagę na cenę za kilogram.
• Szukaj artykułów promocyjnych.
• Nie rób zakupów, gdy burczy ci w brzuchu.

Jak oszczędzać na rachunkach? 

Codzienne gotowanie dla całej rodziny generuje wysokie rachunki za gaz. Przygotowując obiad na 2-3 dni, można sporo zaoszczędzić, zwłaszcza gdy pamięta się o kilku prostych zasadach:

• gotowaniu odpowiednich ilości,
• stosowaniu pokrywek,
• dostosowaniu płomienia do wielkości garnka,
• unikaniu przeciągów. 

Dobrym rozwiązaniem może okazać się inwestycja w garnki do gotowania na parze lub szybkowar. Tak przygotowane dania pozwalają zaoszczędzić czas i energię, a przy okazji są bardzo zdrowe. 

A jak oszczędzać na rachunkach za wodę? Warto zacząć od wprowadzenia dobrych nawyków – prysznic zamiast kąpieli, włączanie pralki i zmywarki tylko wtedy, gdy są załadowane do pełna, szybka naprawa uszkodzonych instalacji, zbieranie deszczówki w ogrodzie. To samo dotyczy oszczędzania energii elektrycznej. Drobne gesty, jak wyłączanie zasilania i gaszenie światła, pozwolą skutecznie obniżyć rachunki i dołożyć cegiełkę do domowego budżetu. 

Jak odkładać pieniądze? 

Odkładanie pieniędzy wymaga systematyczności, a utrzymanie dyscypliny nie zawsze jest proste. Dlatego na początek dobrze sprawdza się konto oszczędnościowe. Ustalając stały przelew do takiej internetowej świnki-skarbonki, nie trzeba martwić się o gromadzenie kapitału. Oszczędności tworzą się same, nawet jeśli oprocentowanie na takim koncie nie jest wysokie. 

Gdzie lokować oszczędności? 

Mówi się, że pieniądz nie lubi leżeć i jest w tym sporo racji. Uzbierany kapitał warto odpowiednio ulokować, między innymi po to, aby uchronić go przed inflacją. Jedną z możliwości jest trzymanie oszczędności na lokacie bankowej, ale obecnie niskie stopy oprocentowania czynią tę opcję zupełnie nieopłacalną. Znacznie lepsze rozwiązanie niosą obligacje skarbowe, jednak to inwestycja długoterminowa. Podobnie jest z inwestowaniem w złoto i nieruchomości – zysk przychodzi dopiero po pewnym czasie.

Gdzie jeszcze można lokować oszczędności? Na przykład w funduszach emerytalnych IKE i IKZE, klasycznych funduszach inwestycyjnych czy obligacjach zagranicznych. Każda z tych opcji ma zalety i wady, dlatego decyzję o wyborze jednej z nich warto dobrze przemyśleć.

Oszczędzanie jest sztuką, a niezależność finansowa podnosi jakość życia, jednak nawet w odkładaniu pieniędzy należy znać umiar. Są rzeczy, na których nie należy oszczędzać. Zdrowie i edukacja czasem wymagają dodatkowych nakładów finansowych, ale warto potraktować jako inwestycję. Nawet jeśli trzeba zacisnąć pasa, dobrze co jakiś czas go poluzować, aby móc odetchnąć z ulgą. Mądrze zarządzając domowym budżetem, można to zrobić bez większych strat, za to z korzyścią dla całej rodziny.