Alergia na sierść – jak się objawia i kiedy staje się problemem dla twojego dziecka?

Alergia na sierść to występująca stosunkowo często reakcja układu odpornościowego na kontakt z alergenami obecnymi w naskórku, ślinie i moczu zwierząt. To właśnie te mikroskopijne białka wywołują objawy alergiczne, a nie sama sierść. Większość poznanych dotychczas alergenów zwierząt należy do rodziny białek nazwanych lipokalinami.

Najbardziej uczulają nas:

• Alergeny kota – ich stężenie jest wysokie w ślinie i skórze zwierzęcia, są także spotykane w wielu miejscach, gdzie koty nie przebywają, bo uczulające może być nawet ubranie właściciela kota, duże stężenie tych alergenów jest też w domowym kurzu. Bardziej alergizujące są samce kotów, ponieważ mają w skórze więcej gruczołów łojowych.
• Alergeny psa – uczulające białka znajdują się głównie w ich ślinie i naskórku. Jak zbadano, istnieje ok. 20 różnych alergenów mogących wywołać reakcję uczuleniową. Wywołujące objawy alergiczne białka psa mogą wchodzić w reakcje z albuminą kota i wywoływać alergię krzyżową.
• Alergeny królików i gryzoni – dotychczas były głównie przyczyną dolegliwości u pracowników laboratoriów oraz u osób zajmujących się hodowlą tych zwierząt. Jednak coraz częściej gryzonie i króliki są hodowane w domach, stąd ryzyko alergii wywołanej przez nie rośnie. Głównym źródłem alergenów tych zwierząt jest ich mocz, a kontakt z nim może powodować problemy z oddychaniem i pokrzywkę. Alergeny gryzoni są bardzo mocne. U osoby hodującej chomika, a mającej uczulenie, do rozwoju astmy może dojść już po kilkunastu miesiącach wspólnego mieszkania.
• Alergeny konia – wielu miłośników koni przekonuje się, że nie może trenować jeździectwa, ponieważ kontakt ze skórą, potem i włosiem tych zwierząt wywołuje u nich silne reakcje alergiczne, z wstrząsem anafilaktycznym włącznie. W tym przypadku duże znaczenie ma wiek zwierzęcia – źrebaki i młode konie mają na sobie mniej alergenów niż stare. Bardziej uczulają konie niż klacze.
• Alergeny ptasie – pióra i odchody ptaków domowych, czyli papug, kanarków i innych mogą przenosić substancje uczulające i powodować reakcje skórne.

Jak się ocenia, występujące najpowszechniej alergie na sierść psa czy kota występują u 4-10 proc. populacji świata, wśród osób ze skłonnością do uczuleń wartości te są trzy-czterokrotnie wyższe. Co ważne, nawet połowa cierpiących na objawy alergii na zwierzęta nie posiada zwierząt.

Niestety, alergeny unoszą się w powietrzu i mogą pozostawać w domu jeszcze długo po tym, jak zwierzę przestanie w nim przebywać. Regularne sprzątanie i oczyszczacze powietrza pomagają zminimalizować ich obecność.

Objawy alergii na kota czy inne zwierzęta mogą być różne w zależności od organizmu. U niektórych osób są łagodne, u innych mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak astma. Występują trzy główne grupy objawów:

Objawy alergii odzwierzęcej ze strony układu oddechowego

Należy do nich przede wszystkim katar, zazwyczaj wodnisty, któremu towarzyszy swędzenie i zatkany nos. Dosyć powszechnym objawem jest częste, napadowe kichanie, a także duszności i świszczący, męczący kaszel.

Objawy oczne alergii na sierść

U wielu osób głównym objawem jest łzawienie i zaczerwienienie oczu oraz zapalenie spojówek. Oczy swędzą i pieką, co prowokuje częste ich pocieranie.

Zmiany skórne w alergii na sierść

U osób uczulonych na alergeny odzwierzęce często występuje grudkowa, plamista albo bąblowa wysypka i pokrzywka. Na skórze pojawia się rumień, zaczynamy się uporczywie drapać.

Objawy alergii odzwierzęcej w gardle i jamie ustnej

Część uczulonych osób skarży się na nieprzyjemne uczucie pieczenia, swędzenia i drapania w gardle.

Różnice w objawach alergii na sierść u dzieci i dorosłych

U dzieci uczulenie na sierść częściej powoduje nasiloną egzemę i atopowe zapalenie skóry. Objawy oddechowe mogą prowadzić do astmy.

U dorosłych częściej występują przewlekłe objawy ze strony układu oddechowego, jak alergia na kota wywołująca długotrwały katar czy alergia na psa powodująca kaszel i trudności w oddychaniu.

Kiedy pojawiają się objawy alergii na sierść?

Reakcja alergiczna może wystąpić w ciągu kilku minut do godziny po kontakcie z alergenem. W większości przypadków objawy alergii na sierść ustępują po jego eliminacji, ale u osób silnie uczulonych mogą utrzymywać się przez dłuższy czas.

Jakie alergie krzyżowe towarzyszą alergii na sierść?

Najczęstszą alergią krzyżową związaną z alergią na sierść zwierząt, zwłaszcza kotów, jest reakcja na mięso wieprzowe. U osób uczulonych na sierść kota, po zjedzeniu mięsa wieprzowego surowego, wędzonego lub suszonego, mogą wystąpić objawy takie jak: pokrzywka, nudności, bóle brzucha, a nawet w cięższych przypadkach wstrząs anafilaktyczny.

Alergia na sierść zwierząt może mieć różne nasilenie – od łagodnych objawów do poważnych reakcji wymagających szybkiej interwencji medycznej. Objawy alergiczne, takie jak katar, kichanie, swędzenie skóry, kaszel i duszności, mogą w niektórych przypadkach prowadzić do powikłań, kłopotów z oddychaniem czy wstrząsu.

Alergia wymaga szczególnej uwagi, gdy objawy są uporczywe i nasilają się, utrudniając codzienne funkcjonowanie, a z ich powodu pogarsza się jakość naszego życia.

Fakt posiadania alergii na sierść przez jednego z członków rodziny może utrudnić, ale przy podjęciu odpowiednich działań zapobiegawczych, nie musi zamykać drogi do posiadania zwierzęcia.

Priorytetowe znaczenie ma regularne sprzątanie i oczyszczanie powietrza – systematyczne wietrzenie, zmywanie podłogi, eliminowanie sprzętów i materiałów, które mogą być siedliskiem kurzu i sierści pomoże nieco zmniejszyć ilość alergenów w mieszkaniu.

Osoba uczulona powinna unikać bezpośredniego kontaktu ze zwierzęciem, zwłaszcza tam, gdzie najczęściej przebywa. Nie ma mowy o wpuszczaniu zwierzaka do sypialni, trzeba też unikać głaskania go i zabaw. Ważnym i koniecznym rozwiązaniem jest regularne leczenie alergii.

Aby rozpoznać alergię, stosuje się różne metody diagnostyczne. Poza badaniem lekarskim i analizą objawów alergii i okoliczności ich występowania przydatne są testy alergiczne na sierść – wykonuje się je, podając różne grupy alergenów pod skórę i obserwując zachodzące reakcje. Skutecznym badaniem jest pomiar poziomu przeciwciał IgE specyficznych dla alergenów zwierząt, który wykonuje się z próbki krwi.

Leczenie alergii obejmuje kilka metod. Ważne jest oczywiście unikanie kontaktu z alergenem i stosowanie oczyszczaczy powietrza. Niekiedy może się okazać konieczne usunięcie zwierzęcia z domu. W wielu przypadkach skuteczne są jednak leki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy stosowane w postaci inhalatorów, maści lub tabletek. Do standardowych metod leczenia należy odczulanie (immunoterapia), czyli kontrolowane, stopniowe podawanie alergenu, co prowadzi do zmniejszenia reakcji organizmu.

By złagodzić alergię na kota czy inne zwierzęta domowe, powinno się przede wszystkim robić wszystko, by ograniczyć kontakt osoby uczulonej z odchodami i sierścią zwierzaka. Oto kilka praktycznych podpowiedzi:

• Regularne kąpiele i czesanie zwierzęcia redukuje ilość alergenów w sierści.
• Częste sprzątanie domu i pranie pościeli minimalizuje kontakt z alergenami.
• Utrzymywanie zwierzęcia poza sypialnią pozwala ograniczyć reakcje alergiczne.
• Filtry powietrza HEPA skutecznie usuwają alergeny unoszące się w powietrzu.

Kiedy objawy alergii na psa i inne zwierzęta nasilają się i zaostrzają, pojawiają się objawy astmy, takie jak duszność czy świszczący oddech, konieczna może być wizyta u alergologa.  Poza dobraniem odpowiednich leków, przeprowadza on testy alergiczne, które pomogą ustalić dokładną diagnozę, i zdecyduje o ewentualnym odczulaniu.