Suche dłonie u dziecka – przyczyny i leczenie

Suche dłonie u dziecka to coś, czego na pewno nie przegapisz – ich wierzch będzie “papierowy”, szorstki. Gdy tylko zauważymy, że skóra dłoni jest sucha, powinniśmy działać, zanim pojawią się na niej czerwone plamy, zanim zacznie pękać. Ranki będą nie tylko bolesne i trudniejsze do zagojenia, może dojść także do ich nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego. Co jeszcze jest ważne? Zawsze łatwiej jest zapobiegać niż leczyć. Dlatego zadbaj o odpowiednią pielęgnację. Higiena rąk dzieci nie powinna być czymś marginalnym – warto pokazać maluchowi, jak powinien dbać o skórę dłoni.

Skąd suche ręce u dziecka? Wśród przyczyn możemy wymienić m.in.:

• zbyt częste mycie i dezynfekcję dłoni,
• używanie preparatów nieprzeznaczonych dla skóry dziecka,
• używanie zbyt dużej ilości środka myjącego, niedostateczne spłukiwanie,
• niedokładne i niewłaściwe osuszanie dłoni (tarcie zamiast poklepywania),
• klimatyzację, warunki atmosferyczne (to nie tylko mróz czy wiatr, ale też promienie UV),
• alergię, atopowe zapalenie skóry.

Dlaczego dziecko ma suche dłonie?

Najczęściej suche dłonie u dziecka są efektem niewłaściwej pielęgnacji – z myciem rąk także możemy przesadzić, naruszając zewnętrzną część naskórka, tzw. płaszcz lipidowy, który odpowiada m.in. za optymalny poziom nawilżenia i natłuszczenia skóry. Znaczenie ma też sama woda (której parametry nie wpływają korzystnie na skórę) oraz preparaty, których używamy do mycia – niekoniecznie przeznaczone dla delikatnej skóry dziecka, zawierające konserwanty czy kompozycje zapachowe. Maluch może też niedokładnie spłukiwać produkty myjące ze skóry, dodatkowo pozostawiając ją niedostatecznie osuszoną.

Wpływ wody na skórę dziecka

Suche dłonie u dziecka mogą być efektem mycia rąk w zbyt ciepłej wodzie. Problemem jest także chlorowana i twarda woda, która negatywnie wpływa na stan skóry. Wyjściem może być zamontowanie na kranach filtrów, jednak popularniejszym i bardziej dostępnym sposobem jest po prostu używanie odpowiednich produktów do codziennej higieny, które zminimalizują niekorzystny wpływ wody na skórę dziecka. Musimy pamiętać o tym, że pozostawiona na skórze dłoni woda także może je wysuszać, dlatego tak ważne jest dokładnie osuszanie rąk po myciu.

Codzienna higiena rąk dzieci

Uczymy dziecko, aby regularnie myło ręce (po powrocie do domu, po wizycie w toalecie, przed jedzeniem itp.), więc pokażmy też, jak prawidłowo to robić. Liczy się nie tylko czas i technika (pandemia koronawirusa sprawiła, że chyba wszyscy znamy zasadę 30 sekund, wiemy, jak umyć każdy zakamarek dłoni), ale także używanie odpowiedniej ilości środka myjącego (nie sprawdza się zasada „im więcej, tym lepiej”), dokładne spłukiwanie, a na koniec – osuszanie.

Na umywalce postaw kosmetyk odpowiedni do dziecięcej skóry. Nie wiesz, po które produkty sięgnąć? Na opakowaniach znajdziesz informacje dotyczące wieku dziecka – niektóre są przeznaczone do stosowania od pierwszego dnia, inne np. od trzeciego roku życia. Warto także zwracać uwagę na certyfikaty, jak ECOCERT. Dzięki nim nie musisz dokładnie studiować składu (chyba że twoje dziecko ma alergię na konkretny składnik) – certyfikowane kosmetyki nie zawierają m.in. PEG (glikolu polietylenowego) czy syntetycznych kompozycji zapachowych. Dobrym pomysłem jest także zrezygnowanie z mydła (które ma zasadowe pH, a nasza skóra – lekko kwaśny odczyn) na rzecz syndetu. Dostępny jest zarówno w formie tradycyjnej kostki myjącej, jak i w płynnej postaci.

Kosmetyki powinny nie tylko oczyszczać skórę, ale też ją pielęgnować, dlatego tak ważny jest odpowiedni ich wybór. Naucz dziecko, aby zawsze dokładnie spłukiwało dłonie, a następnie dobrze je osuszało (delikatnie przykładając ręcznik do skóry). Warto także regularnie smarować dłonie – nie tylko wtedy, gdy staną się już suche i szorstkie.

O to, jak zadbać o suche dłonie u dziecka, zapytałam specjalistę. – Po pierwsze, należy rozróżnić, w jakim wieku jest dziecko, ponieważ problem suchych dłoni nie dotyczy zazwyczaj małych dzieci, do trzeciego roku życia. Mogą one mieć jedynie suche grzbiety dłoni, ale najczęściej wynika to z tego, że są one zbyt często myte – wskazuje dr n.med. Andrzej Szmurło, Klinika Dr Chlebus. Jak pielęgnować dłonie malucha? Dr Szmurło podpowiada, by – gdy zauważymy suchość skóry – natłuszczać ją mocno tłustymi maściami, wiele razy dziennie (np. pięć razy rano, pięć razy po południu i pięć razy wieczorem). 

Kiedy sucha skóra jest powodem do niepokoju? – Atopowe zapalenie skóry czy inne skazy są zależne od środowiska i zawsze pogarszają się zimą (wpływa na to suche powietrze generowane przez centralne ogrzewanie). Im bardziej mały pacjent ma genetycznie uszkodzoną barierę naskórka, tym bardziej choroba będzie się wyrażała w postaci suchości skóry – wskazuje dr Szmurło. – W związku z tym, jeśli widzimy, że skóra dziecka tylko trochę się wysusza i minimalnie łuszczy, nie ma podstaw do paniki. Należy wówczas skórę dziecka smarować tłustymi maściami. Natomiast jeśli w ślad za suchą skórą idzie takie pękanie naskórka, że powstają zaczerwienienia i robi się stan zapalny, wówczas jest to sygnał, by udać się do dermatologa, który postawi diagnozę i wdroży leczenie – na początek sterydami, mającymi na celu wyciszenie stanu zapalnego, a następnie zaleci terapię proaktywną preparatem niesterydowym – tłumaczy dr Szmurło.

Krem na spierzchnięte dłonie u dziecka – jaki wybrać?

Jak podpowiada specjalista, musimy zadbać o odpowiednie natłuszczenie skóry, smarując ją wielokrotnie w ciągu dnia. Jaki preparat wybrać? – W zalecanych przez dermatologów kremach do pielęgnacji suchej skóry u dziecka powinny znaleźć się głównie cholesterol, kwasy tłuszczowe oraz ceramidy – wskazuje dr Szmurło.

Pamiętajmy, aby przed wyjściem na dwór – nie tylko zimą – zadbać i o skórę twarzy, i inne nieosłonięte części ciała. Posmarujmy także uszy. A gdy zauważymy, że skóra rąk jest przesuszona, regularnie ją natłuszczajmy. Ważna jest także zmiana nawyków, bo nawet najlepsza maść nie pomoże, jeśli higiena rąk dzieci będzie niewłaściwa, np. maluch wciąż będzie mył dłonie preparatem nieprzeznaczonym dla jego grupy wiekowej.