Skąd się bierze łuszczyca u dzieci?

Łuszczyca to choroba o podłożu autoimmunologicznym. Oznacza to, że z niewyjaśnionych przyczyn organizm człowieka zaczyna zwalczać własne komórki. Choć lekarze na całym świecie od dawna badają tę chorobę, nie wiadomo, co odpowiada za jej powstanie. Dużą rolę w całym procesie odgrywają czynniki genetyczne. Jeżeli jedno z rodziców choruje na łuszczycę, istnieje 10–20 proc. prawdopodobieństwa, że dziecko również zachoruje na tę chorobę. Jeżeli natomiast oboje rodzice są chorzy, ryzyko zachorowania rośnie nawet do 50–70 proc. Jeśli nie ma obciążenia rodzinnego, możliwość zachorowania na łuszczycę wynosi 1–2 proc.

Łuszczyca może być wywołana przez stosowanie leków takich, jak sterydy czy popularne i dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen. Do czynników ryzyka zaliczane jest również promieniowanie UV, a także silny i długotrwały stres. Badania wskazują, że łuszczyca u dzieci często pojawia się po infekcji wirusowej, np. ospie wietrznej, czy też po zakażeniu bakteryjnym, np. paciorkowcami wywołującymi m.in. anginę.

Łuszczyca to choroba autoimmunologiczna. W jej przebiegu w skórze osoby chorej można zauważyć nadmierny rozwój specyficznych komórek – keratynocytów. Ich nieprawidłowe podziały prowadzą do tego, że nie pełnią swojej funkcji w organizmie. Sytuacji tej towarzyszy uogólniony stan zapalny pobudzany przez specjalne białka oraz znajdujące się w skórze komórki takie, jak: limfocyty, mastocyty i fibroblasty. Efektem jest pojawienie się na skórze charakterystycznych, rogowaciejących zmian. 

Działanie czynników prozapalnych nie ogranicza się jedynie do skóry. Stanem zapalnym w przebiegu łuszczycy objęty jest cały organizm dziecka. Z tego powodu nieleczona i zaniedbana łuszczyca u dzieci może doprowadzić w późniejszym wieku do powikłań w innych narządach i układach, np. układzie sercowo-naczyniowym.

Rozpoznanie łuszczycy stawiane jest na podstawie charakterystycznych zmian skórnych oraz objawów im towarzyszących. Niekiedy w przypadku łuszczycy u dzieci można zauważyć zmiany we krwi, takie jak: niedokrwistość, wzrost stężenia kwasu moczowego, a także zwiększoną ilość białek zapalnych CRP. W większości przypadków jednak parametry krwi są w normie. Niekiedy konieczne jest wykonanie badań obrazowych w celu potwierdzenia bądź wykluczenia postaci stawowej łuszczycy.

Choroba ma charakter nawrotowy. Oznacza to, że w jej przebiegu następują okresy remisji i zaostrzenia, przypadające najczęściej na okres jesienno-zimowy. Do charakterystycznych objawów łuszczycy zalicza się m.in.:

• Zmiany skórne w postaci płasko-wyniosłych grudek o czerwonej lub czerwonobrunatnej barwie pokrytych białosrebrzystymi łuskami. W przypadku dzieci zmiany te początkowo lokalizują się najczęściej w okolicy skóry głowy, natomiast u niemowląt tam, gdzie skóra ma styczność z pieluszką. 
• Objaw świecy stearynowej oraz objaw Auspitza – ujawnienie się lśniącej powierzchni na skórze po zdrapaniu łusek, a następnie pojawienie się punkcikowatych krwawień. 
• Objaw Köbnera – polega na pojawianiu się zmian łuszczycowych w miejscu zranienia skóry.

Możemy wyodrębnić kilka typów łuszczycy: łuszczyca zwykła, plackowata, krostkowa, stawowa oraz erytrodermia łuszczycowa będąca najcięższą postacią łuszczycy. Najczęściej łuszczyca u dzieci występuje w postaci łuszczycy plackowatej. Najrzadziej występującymi u dzieci typami łuszczycy są łuszczyca krostkowa, stawowa oraz erytrodermia łuszczycowa.

Łuszczyca u dzieci ma z reguły łagodny przebieg i dobrze reaguje na leczenie miejscowe. W terapii tej choroby najczęściej stosowane są:

• Emolienty – dbają o odpowiednie nawilżenie skóry, a także łagodzą świąd, który jest niekiedy bardzo uciążliwy dla dziecka.
• Preparaty keratolityczne – mają za zadanie usunięcie martwego i zrogowaciałego naskórka, co pozwala na lepszą penetrację leków w głąb tkanek skóry.
• Glikokortykosteroidy – stosowane jedynie miejscowo i przez możliwie najkrótszy czas. Stanowią bardzo skuteczną formę leczenia.
• Inhibitory kalcyneuryny – hamują miejscowo podziały komórkowe, co pozytywnie wpływa na dojrzewanie keratynocytów. Do tej grupy leków zaliczamy m.in. takrolimus.
• Retinoidy – charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym.

Warto podkreślić, że aktualna wiedza medyczna nie pozwala na całkowite wyleczenie łuszczycy, a jedyną formą pomocy dziecku jest leczenie objawowe. Pamiętaj również, że to lekarz ustala indywidualnie sposób leczenia łuszczycy u dziecka i zawsze należy stosować się do jego zaleceń.