Jak się objawia choroba dwubiegunowa u dzieci? / istock Jak się objawia choroba dwubiegunowa u dzieci? / istock

Jak się objawia choroba dwubiegunowa u dzieci?

Choroby psychiczne dotyczą nie tylko osób dorosłych, mogą pojawić się już w wieku dziecięcym. Postawienie dokładnego rozpoznania u dzieci i młodzieży bywa jednak trudniejsze. Bardzo ważna jest odpowiednia reakcja rodziców w razie zaobserwowania niepokojących objawów i zgłoszenie się z dzieckiem do lekarza. Jakie są przyczyny powstania choroby dwubiegunowej u dzieci?

Spis treści:

Czym jest choroba dwubiegunowa u dzieci?

Choroba afektywna dwubiegunowa (w skrócie: ChAD) jest chorobą przewlekłą zaliczającą się do grupy zaburzeń nastroju. Charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem epizodów depresji oraz manii. Oznacza to, że dziecko ma momenty, w których ma obniżony nastrój, a w kolejnej fazie wzmożony. Epizody te mogą być przedzielone okresami bezobjawowymi, trwającymi niekiedy bardzo długo.

Mimo że najczęściej chorobę afektywną dwubiegunową rozpoznaje się wśród młodych dorosłych, tzn. między 20. a 25. rokiem życia, w ostatnich latach coraz częściej diagnoza ta stawiana jest u dzieci i młodzieży. Trzeba też zdawać sobie sprawę z tego, że jej objawy mogą przypominać zespół deficytu uwagi z nadruchliwością (ADHD).

Choroba dwubiegunowa u dzieci – przyczyny powstania

Wśród przyczyn powstawania choroby dwubiegunowej u dzieci wymienia się współdziałanie licznych czynników, m.in. biologicznych, psychologicznych oraz środowiskowych. Należy też pamiętać o predyspozycjach rodzinnych do występowania choroby. W przypadku choroby dwubiegunowej u rodzica czy rodzeństwa ryzyko zachorowania dziecka wzrasta kilkakrotnie. 

Epizody depresyjne związane mogą być ze zbyt małą aktywnością neuroprzekaźników takich, jak dopamina czy noradrenalina, w epizodach manii zaś odwrotnie‒ aktywność jest nadmierna. W badaniach neuroobrazowych osób chorujących na chorobę afektywną dwubiegunową zauważa się zmiany w obszarach kory przedczołowej, skroniowej, zakręcie obręczy, a także w hipokampie i ciele migdałowatym.

Objawy choroby dwubiegunowej u dzieci

Często choroba dwubiegunowa u dzieci rozpoczyna się od epizodu depresji. Objawy, które prezentuje wtedy dziecko, to obniżony nastrój i związany z nim smutek, przygnębienie, myśli rezygnacyjne. W niektórych przypadkach pojawić mogą się również myśli, a nawet próby samobójcze. Poza tym rodzice zauważają u dziecka nadmierną senność, męczliwość, niechęć do kontaktu z innymi oraz rozdrażnienie. Mogą też wystąpić trudności w szkole związane z problemami z koncentracją czy wycofaniem z relacji z rówieśnikami. 

Epizod manii w przebiegu choroby dwubiegunowej u dzieci najczęściej objawia się nadmierną radością, ale też wybuchami gniewu czy buntowniczymi zachowaniami. Dziecko jest pobudzone, podejmuje ryzykowne decyzje, bierze udział w bójkach. Rodzice obserwują również zmniejszoną potrzebę snu i nadmierną gadatliwość współwystępującą z gonitwą myśli. Mogą pojawić się urojenia wielkościowe oraz zwiększony popęd seksualny. Stąd też starsze dzieci i młodzież mogą przejawiać w trakcie manii niebezpieczne zachowania seksualne. 

U dzieci i młodzieży mogą częściej niż u osób dorosłych występować epizody mieszane. Jest to współwystępowanie objawów manii i depresji. Wtedy ryzyko podjęcia próby samobójczej u dziecka znacząco wzrasta, ponieważ obniżonemu nastrojowi towarzyszy nadmierna aktywność i pobudzenie.

Leczenie choroby dwubiegunowej u dzieci

Dziecko często nie widzi potrzeby leczenia, ponieważ bezkrytycznie odnosi się do swojego stanu. Z tego powodu niezwykle ważna jest rola rodziców, którzy w porę zareagują i skonsultują problem z odpowiednim specjalistą. Zanim jednak zostanie rozpoczęte leczenie, niezwykle istotne jest postawienie prawidłowej diagnozy, ponieważ w grupie dzieci i młodzieży podobne objawy mogą sugerować różne schorzenia, których leczenie jest inne. Niepokojące symptomy sugerujące chorobę dwubiegunową mogą być spowodowane chorobą somatyczną, np. guzami ośrodkowego układu nerwowego. 

Leczenie choroby dwubiegunowej po zdiagnozowaniu bywa prowadzone ambulatoryjnie. W czasie nasilonych objawów może być jednak konieczna hospitalizacja dziecka na oddziale psychiatrii dzieci i młodzieży. Farmakoterapia w trakcie choroby dwubiegunowej polega na stosowaniu stabilizatorów nastroju, np. soli litu, oraz leków przeciwpsychotycznych, takich jak arypiprazol. Leczenie powinno trwać długo i być kontynuowane nawet w okresach bezobjawowych. Odstawienie leków może doprowadzić do nasilenia choroby. Ważną składową leczenia dzieci z chorobą dwubiegunową jest psychoedukacja zarówno dziecka, jak i jego rodziców.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź