Co zrobić, jeśli dziecko obgryza paznokcie?/fot. iStock Co zrobić, jeśli dziecko obgryza paznokcie?/fot. iStock

Co zrobić, jeśli dziecko obgryza paznokcie?

Obgryzanie paznokci to problem bardzo częsty wśród dzieci. Choć najczęściej ma na celu rozładowanie emocji, może prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń zdrowia dziecka. Czemu dziecko obgryza paznokcie i co zrobić, aby temu zapobiec?

Spis treści:

Czemu dziecko obgryza paznokcie?

Obgryzanie paznokci u dzieci kwalifikowane jest jako czynność nawykowa. Szacuje się, że problem ten występuje najczęściej u nastolatków oraz dzieci w wieku przedszkolnym. W tej grupie wiekowej paznokcie obgryza nawet co trzecie dziecko. Najczęściej jest to sposób na odreagowanie emocji oraz napięcia. 

Obgryzanie paznokci jest zaliczane do czynności nawykowych razem z ssaniem kciuka, ciągnięciem za włosy czy dłubaniem w nosie. Bardzo rzadko nawyk ten pojawia się w przypadku dzieci poniżej 4. roku życia. W niektórych przypadkach obgryzanie paznokci jest niejako kontynuacją ssania kciuka. Niekiedy może też wynikać z faktu, że dziecko jest znudzone i nie ma wystarczająco dużo rozrywki lub zajęć.

Dlaczego dzieci nie powinny obgryzać paznokci?

Obgryzanie paznokci to problem nie tylko natury estetycznej. Trzeba pamiętać, że na naszych dłoniach znajduje się wiele mikroorganizmów, takich jak bakterie czy wirusy. Co więcej, nie jest możliwe, aby dłonie były czyste zawsze, gdy dziecko obgryza paznokcie. 

Może to prowadzić do wystąpienia objawów chorobowych, które wywoływane są przez drobnoustroje dostające się do naszego organizmu właśnie w momencie kontaktu dłoni z jamą ustną. Tą droga dziecko może zakazić się wirusami wywołującymi przeziębienie lub problemy żołądkowe, w tym nudności i wymioty czy biegunkę. 

Wirusem, który może dostać się właśnie tą drogą do organizmu dziecka jest również SARS-CoV-2. Z tego też powodu ważne jest nie tylko oduczenie dziecka tego typu zachowań, ale dbanie, aby jego dłonie były jak najczęściej zdezynfekowane. 

Nie tylko jednak drobnoustroje stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia dziecka obgryzającego paznokcie. Należy pamiętać, że na dłoniach znajdują się różnego rodzaju zanieczyszczenia, toksyny, a nawet pasożyty. Obgryzanie brudnych paznokci może prowadzić do zatrucia, a niekiedy również do dostania się pasożytów do organizmu dziecka. 

Kolejnym stosunkowo poważnym zagrożeniem dla osób obgryzających paznokcie jest pojawienie się stanu zapalnego i zakażenia w postaci np. zanokcicy. Jest to dolegliwość, w przypadku której w okolicach wału paznokciowego dochodzi do zakażenia wywołanego przez gronkowce. Jest ono spowodowane m.in. przez to, że obgryzając paznokcie naruszamy naturalną barierę chroniącą przed drobnoustrojami. Prowadzi to do wniknięcia pod skórę bakterii, najczęściej gronkowców, naturalnie bytujących na powierzchni naszej skóry, do warstwy podskórnej. Tworzy się tam zbiornik ropy, który często wymaga zaopatrzenia chirurgicznego, a nieleczony prowadzić może do poważnych powikłań.

Obgryzanie paznokci – etap przejściowy czy błędne przyzwyczajenie?

Dziecko obgryzające paznokcie wymaga dokładnej obserwacji. Kluczowe jest to, czy czynności tej towarzyszą inne zaburzenia natury psychologicznej, takie jak: problemy ze snem, koncentracją, obniżenie nastroju, pojawienie się lęku czy utrata apetytu. Wystąpienie tych objawów jest wskazaniem do pilnej konsultacji z psychiatrą dziecięcym, który podejmie odpowiednie dalsze kroki mające na celu pomoc dziecku. Ze względu na to, że obgryzanie paznokci jest wyrazem nadmiernego napięcia dziecka, konieczna może okazać się zmiana jego funkcjonowania w środowisku domowym lub szkolnym. 

Jeżeli obgryzanie paznokci jest problemem izolowanym, a zachowanie dziecka nie uległo zmianie, może okazać się, że dziecko potrzebuje jedynie wizyty u psychologa dziecięcego. Specjalista bądź specjalistka oceni nie tylko ogólny stan psychiczny dziecka, ale także poinstruuje rodziców, co powinni zrobić, aby pomóc dziecku pozbyć się tego uporczywego nawyku.

Dziecko obgryza paznokcie – co zrobić?

Bardzo często rodzice są w stanie w znacznym stopniu pomóc dziecku z problemem obgryzania paznokci. Pierwszą zasadą, o której powinnaś pamiętać, jest to, aby nie karać i absolutnie nie ośmieszać dziecka w razie obgryzania paznokci. W taki sposób jedynie zniechęcisz je do dalszej pracy nad tym nawykiem, a nawet pogłębisz dodatkowo jego napięcie. Zamiast tego, jeżeli widzisz, że dziecko obgryza paznokcie, zwróć mu łagodnie uwagę, gdyż bardzo prawdopodobne jest to, że robi to odruchowo i bez pełnej świadomości. 

Dobrym pomysłem jest również zapewnienie dziecku rozrywki lub zajęcia, tak aby jak najmniej nudziło się w trakcie dnia, a jego uwaga była odwrócona od obgryzania paznokci. Ważne jest również nagradzanie dziecka, kiedy stara się nie obgryzać paznokci. Mechanizm ten, zwany pozytywnym wzmocnieniem, jest bardzo skuteczny. 

Pamiętaj, że w walce z tym nawykiem kluczowe jest także wsparcie psychiczne dla dziecka i zapewnienie go o swojej pomocy w walce z problemem. Jeżeli w ostatnim czasie zauważyłaś, że dziecko nagle zaczęło obgryzać paznokcie lub robi to znacznie częściej niż dotychczas, zainteresuj się, czy w jego życiu nie dzieje się coś, co wywołuje u niego napięcie. Problemami takimi mogą być kłopoty w szkole czy konflikty z rówieśnikami lub rodzeństwem. Pamiętaj również, że niekiedy w walce z obgryzaniem paznokci konieczna może być pomoc specjalisty z dziedziny psychologii lub psychiatrii dziecięcej.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź