Pleśniawki u niemowląt Pleśniawki u niemowląt / iStock

Witamina C na pleśniawki

Pleśniawki u niemowląt i małych dzieci to częsty problem. Te białe, wypukłe plamki pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej i wyglądają jak twaróg lub rozlane mleko – łatwo je po tym rozpoznać. Pleśniawki nie są groźne, lecz bywają uciążliwe. Jak je zwalczyć? Czy na pleśniawki rzeczywiście pomaga witamina C?

Spis treści:

Pleśniawki – czym są?

Pleśniawki to drobne, białe plamki w jamie ustnej. Powstają w wyniku działania grzybów z rodzaju Candida. Te pospolite saprofity naturalnie zasiedlają mikroflorę bakteryjną ludzkiego organizmu. Występują na błonie śluzowej jamy ustnej, w przewodzie pokarmowym, na skórze i w żeńskich narządach płciowych, nie wywołując żadnych objawów chorobowych. Jak wyjaśnia na swoim blogu „Mama Pediatra” lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska: W samej jamie ustnej jest ponad 200 różnych żyjątek i dopóki pozostają one w równowadze ze sobą i z ciałem człowieka, jest ok. Są jednak sytuacje, kiedy dochodzi do nadmiernego rozwoju Candidy, co skutkuje rozwojem pleśniawek.

O czym świadczy pojawienie się pleśniawek?

Pleśniawki świadczą o zaburzeniu równowagi mikroflory bakteryjnej. Powstają, gdy populacja szczepów Candida patologicznie wzrasta, prowadząc do rozwoju kandydozy (grzybicy). Pleśniawki u niemowląt i małych dzieci to częsta przypadłość. W pierwszych latach życia układ immunologiczny nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Potrzebuje czasu, aby dojrzeć i sprawnie chronić organizm, ale zanim to nastąpi, maluchy pozostają podatne na wszelkiego rodzaju infekcje. 

Zakażenia grzybicze rozwijają się na dwa sposoby. Czasem mają charakter endogenny i wynikają z zaburzeń równowagi mikroflory jelitowej. Przyczynia się do tego choroba, stosowana w jej następstwie antybiotykoterapia, a także niewłaściwa dieta. Zakażenia endogenne dotyczą przeważnie dzieci przedszkolnych. Natomiast pleśniawki u niemowląt zwykle mają charakter egzogenny i powstają pod wpływem obcych drobnoustrojów – przenoszonych na smoczkach, butelkach i gryzakach, chociaż nie tylko. Jak zauważa Mama Pediatra: […] nie jest tak, że pleśniawki występują tylko u dzieci, które używają smoczka czy są karmione butelką. U dzieci karmionych wyłącznie piersią również mogą się pojawić. Na przykład jako „skutek uboczny” porodu naturalnego, kiedy dziecko, przeciskając się przez kanał rodny, zakazi się chorobotwórczymi grzybami pochodzącymi od matki. 

Objawy pleśniawek

Pleśniawki to drobne, białe plamki, które wyglądem przypominają twaróg lub rozlane mleko. 

Rozpoznać je stosunkowo łatwo, ale trzeba różnicować z mlecznym nalotem – lekko białawy język czy samoistnie znikający biały nalot to nie pleśniawka, a po prostu mleko, które czasami zalega w zakamarkach jamy ustnej pisze Dagmara Chmurzyńska-Rostowska.

Pleśniawki tworzą się na języku, wewnętrznej stronie policzków, dziąsłach i górnym podniebieniu. Nie są bolesne, lecz czasem wywołują dyskomfort, przez co dziecko nie chce jeść i staje się rozdrażnione. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy pleśniawkom towarzyszą także inne zmiany chorobowe, takie jak:

  • zapalenie kącików ust (zajady),
  • wysypka w okolicy pieluszkowej, 
  • ból brzucha i problemy z wypróżnianiem,
  • ból gardła. 

Pleśniawki powinny zniknąć w ciągu kilku dni, a bardzo pomaga w tym leczenie zachowawcze. Jeśli jednak zmiany grzybicze stanowią częsty problem, sama witamina C na pleśniawki nie wystarczy. Być może potrzebne będzie leczenie przeciwgrzybiczezarówno u dziecka, jak i u jego mamy, gdyż najczęściej dochodzi do wzajemnego zarażania.

Witamina C i inne sposoby na pleśniawki

Ponieważ zakażenia grzybicze mają związek z osłabieniem odporności, niektórzy lekarze zalecają witaminę C w kroplach na pleśniawki u niemowląt. Witamina C, czyli kwas askorbinowy, ma pewne działanie immunostymulujące i może skrócić czas trwania infekcji. Jednak stosuje się ją wyłącznie wspomagająco, podobnie jak probiotyki, zawierające szczepy dobroczynnych bakterii, które pomagają przywrócić równowagę mikroflory jelitowej.

Pleśniawki leczy się środkami przeciwgrzybiczymi. Jednym z nich jest nystatyna w postaci granulatu. Jak czytamy na stronie „Mama Pediatra”: Jego absolutnym plusem jest fakt, że nie wchłania się z przewodu pokarmowego czy powierzchni błon śluzowych, więc o działania niepożądane trudno. Działa miejscowo, tam gdzie powinien, czyli w przewodzie pokarmowym. Po sporządzeniu zawiesiny należy nią wypędzlować jamę ustną.

Bardzo skuteczne działanie przeciwgrzybicze mają też pochodne imidazolowe, jak flukonazol, ale stosuje się je raczej jako leki drugiego rzutu. 

Oprócz leczenia przyczynowego i podawania witaminy C na pleśniawki należy jednocześnie zadbać o dokładną sterylizację smoczków, butelek i zabawek, które niemowlę wkłada do buzi. Zmiany grzybicze mogą nawracać, dlatego wzmożoną higienę oraz suplementację kwasu askorbinowego i probiotyków warto utrzymać jeszcze przez jakiś czas po ustąpieniu objawów.

Źródła:

  1. Chmurzyńska-Rutkowska, No to grzyb… – o pleśniawkach u dzieci, mamapediatra.pl [dostęp 10.03.2021]
  2. Gajdzik-Plutecka, M. Wacińska-Drabińska, D. Olczak-Kowalczyk, Grzybica jamy ustnej – patogeneza, obraz kliniczny, Nowa Stomatologia, 2009; 1–2: s. 17–20
  3. H. Murkoff, S. Mazel, Pierwszy rok życia dziecka, Rebis, Poznań 2015, s. 116

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź