Samoodstawienie dziecka - co warto o nim wiedzieć? / istock Samoodstawienie dziecka - co warto o nim wiedzieć? / istock

Samoodstawienie dziecka – co warto o nim wiedzieć?

Czy karmić, jak długo karmić, jak odstawić dziecko od piersi? Takie i inne pytania dominują na forach rodzicielskich. Nic dziwnego – żywienie dziecka to jeden z wiodących tematów w pierwszych miesiącach jego życia. Lista wyzwań, z jakimi mierzą się młode mamy, jest długa. Czy samoodstawienie dziecka od piersi jest możliwe? Czy każde odrzucenie piersi to samoodstawienie? Wyjaśniamy.

Spis treści:

Czy samoodstawienie dziecka od piersi jest możliwe

Samoodstawienie to sytuacja, w której dziecko przestaje wykazywać chęć do jedzenia matczynego mleka. O samoodstawieniu można mówić tylko wtedy, gdy niechęć do ssania nie jest związana z innymi przyczynami, np. chorobami czy ząbkowaniem.

Wszystkie ssaki, do których należą przecież także ludzie, przechodzą samoodstawienie od piersi. Pamiętajmy jednak, że człowiek jest wyjątkiem, jego rozwój fizyczny i umysłowy przebiega w innym tempie niż u pozostałych ssaków. Potomstwo innych gatunków krótko po narodzinach staje na nogi, a ludzie dopiero po ok. roku. 

Samoodstawienie, czyli gotowość dziecka do spożywania pokarmów innych niż mleko matki, jest jak najbardziej możliwe, jednak u każdego dziecka następuje w innym czasie. – U mnie samoodstawienie przebiegło bardzo spokojnie, bo córka była już w wieku, w którym bardzo dużo rozumiała. Miała trzy lata, a ja spodziewałam się narodzin drugiego dziecka. Starsza sama zrozumiała, że mleko jest bardziej potrzebne jej siostrze, bo ona jest już duża – opowiada Kinga Smirnova, promotorka karmienia piersią, autorka tekstów i live’ów na blogach o laktacji.

Kiedy dochodzi do samoodstawienia

Każde dziecko jest inne. Ta banalna z pozoru prawda dotyczy również karmienia piersią. Wiedzą o tym doskonale karmiące mamy. Każdego dnia, za każdym razem trzeba metodą prób i błędów wypracować najlepszy sposób współpracy z maluchem. 

Podobnie dzieje się w przypadku samoodstawienia. Dla każdego dziecka może to być inny moment. Zdarza się, że dziecko odrzuca pierś ok. drugiego roku życia Może to jednak nastąpić, gdy będzie mieć cztery lata, pięć lub nawet więcej. Zgodnie z wytycznymi WHO nie ma górnej granicy karmienia piersią, o ile obie strony tego chcą.

Żeby doszło do samoodstawienia, dziecko musi umieć w inny sposób zaspokajać swoje potrzeby emocjonalne – potrzebę bliskości z mamą, czułości, ciepła – i potrzebę jedzenia, czyli musi w inny sposób spożywać posiłki.

Ile czasu karmić noworodka?

Polecamy

Ile czasu karmić noworodka?

Karmienie noworodka początkowo może być trudne – maluch potrzebuje nawet do 12 karmień na dobę, bez względu na porę dnia lub nocy. Z czasem rytm karmień się zmienia i są one dla mamy bardziej przewidywalne. Aby noworodek się najadał, ważne jest odpowiednie ułożenie ciała dziecka przy piersi bądź dostosowanie wielkości otworu smoczka do umiejętności ssania i połykania. Co ile noworodek powinien być karmiony i jak długo karmić niemowlę? Podpowiadamy.

Czytaj

Jak rozpoznać samoodstawienie

Dziecko, które przechodzi w etap samoodstawienia, zwykle nie odmawia piersi nagle, z dnia na dzień. Jest to proces, w którym powoli zmieniają się przyzwyczajenia malucha, rytm jego dnia i sposób zachowania.

Dziecko sukcesywnie z tygodnia na tydzień coraz krócej i rzadziej ssie pierś. Zwykle najdłużej utrzymuje się karmienie wieczorne, towarzyszące zasypianiu. Ten rytuał służy nie tylko zaspokojeniu głodu, ale przede wszystkim daje poczucie bliskości i bezpieczeństwa. „Właściwe” samoodstawienie to wielotygodniowy proces.

Dziecko odrzuca pierś – czy to samoodstawienie

Warto pamiętać, że samoodstawienie od piersi to nie to samo, co odmowa jedzenia spowodowana innymi, najczęściej bólowymi czy chorobowymi przyczynami. Najbardziej powszechne powody niechęci do ssania to:

  • ząbkowanie,
  • pleśniawki w jamie ustnej,
  • zapalenie ucha, ból ucha,
  • infekcja gardła, ból gardła,
  • katar,
  • skok rozwojowy,
  • korzystanie z butelki ze smoczkiem o wygodnym przepływie, przez co dziecku łatwiej ssać butelkę niż pierś,
  • zmiana smaku mleka matczynego powodowana na przykład ciążą lub chorobą mamy,
  • rozszerzanie diety malucha (szczególnie gdy zrobimy to zbyt szybko lub zbyt gwałtownie),
  • intensywne emocje, doświadczenie strachu czy traumy podczas ssania piersi (np. wystraszenie się czegoś). 

Rozszerzanie diety a samoodstawienie

Samoodstawienie dziecka często idzie w parze z rozszerzaniem diety. Wynika to z prostego faktu, że zapotrzebowanie kaloryczne dziecka się nie zmienia, a podając nowe posiłki, dostarczamy w nich kalorii i substancji odżywczych. Mleko nie jest już niezbędne, aby mały organizm się najadł.

Pamiętajmy, by diety nie rozszerzać zbyt gwałtownie ani zbyt wcześnie, gdyż może to spowodować m.in. dolegliwości ze strony małego brzuszka i tzw. strajk laktacyjny. Dziecko będzie odmawiać ssania piersi, ponieważ tak naprawdę nie jest jeszcze gotowe na odstawienie.

Co zrobić, gdy dziecko odmawia piersi

Dziecko może odmawiać ssania piersi z różnych powodów. W takiej sytuacji warto odwiedzić pediatrę. Lekarz sprawdzi, czy istnieje organiczna przyczyna samoodstawienia dziecka. Jeśli okaże się, że odmowa piersi ma podłoże chorobowe, zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, które pozwoli kontynuować „mleczną drogę”. 

Dziecko jest zdrowe, ma już co najmniej dwa lata, ma dobre samopoczucie i dobry nastrój, nic mu nie dolega, a jednak odrzuca pierś. Może to być właśnie ten czas, kiedy dochodzi do samoodstawienia.

– Warto odróżnić samoodstawienie od strajku laktacyjnego. Pamiętajmy, że dzieci nie odstawiają się same przed pierwszym rokiem życia, natomiast strajk laktacyjny może być spowodowany choćby ząbkowaniem i jest problemem przejściowym. Samoodstawienie zwykle jest procesem powolnym i związanym z rezygnacją z karmień, zgłaszaniem się rzadziej do piersi i większym apetytem na inne pokarmy – wyjaśnia Kinga Smirnova. 

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź