Odstające uszy u niemowlaka – jak im zapobiec?

Odstające uszy, a właściwie odstające małżowiny uszne, to najczęstsza wada rozwojowa ucha zewnętrznego. Przyczyny odstających uszu to:

• predyspozycje genetyczne (kształt uszu jest dziedziczony),
• wady anatomiczne (np. brak lub zniekształcenie grobelki lub jej odnóg, zbyt głęboka muszla czy nieprawidłowy przyczep mięśnia usznego),
• choroby (np. dystrofia miotoniczna), zespoły chorobowe (np. FAS – Alkoholowy Zespół Płodowy), aberracje chromosomowe (zespół Downa),
• zagięcie małżowiny usznej (np. związane z ułożeniem w macicy czy przechodzeniem przez kanał rodny).

Małżowina uszna kształtuje się dość długo, dlatego jeśli niemowlę ma odstające uszy, nie zawsze oznacza to, że tak zostanie. Może nam się również tylko wydawać, że uszy u niemowlaka są odstające – rosną szybciej, są po prostu większe w stosunku do głowy. Gdy dysproporcja się wyrówna, uszy „wrócą” na miejsce.

Nie zapobiegniemy temu, że dziecko urodzi się z odstającymi uszami – nie oszukamy genów, nie mamy wpływu na kształtowanie się wad anatomicznych, nie zadbamy o ułożenie w macicy. Zamiast skupiać się na odstających uszach u niemowlaka, poczekajmy. Może się okazać, że z czasem małżowiny zaczną przylegać do czaszki, a jeśli tak się nie stanie, możecie w przyszłości, wspólnie z dzieckiem, podjąć decyzję o korekcie uszu.

Dbajmy o to, aby nie zaginać uszu, aby były dobrze ułożone, np. pod czapeczką. Jeśli odstające uszy u niemowlaka mają się „cofnąć”, to tak się stanie bez naszej ingerencji. A jeśli ich budowa uwarunkowana jest genetycznie, cokolwiek byśmy nie zrobili, uszy i tak będą odstawać. Nie mocuj profilaktycznie uszu do czaszki – zapomnij o plastrach, ścisłych opaskach itp.

Odstające uszy u niemowlaka musimy po prostu zaakceptować i pamiętać o tym, że kształt i ułożenie małżowin może się jeszcze zmienić. Opaska na odstające uszy dla niemowlaka, korektory do uszu czy plastry na odstające uszy mogą tylko doraźnie zlikwidować problem (uszy nie odstają jedynie podczas korzystania z tych gadżetów, po zdjęciu opaski czy odklejeniu plastra wracają do poprzedniego ułożenia). W dodatku mogą doprowadzić do podrażnień skóry, odparzeń, wywołać reakcję alergiczną. Jeśli niemowlęciu odstaje jedno ucho, nie powinnaś kłaść go tylko na jednym boku, chcąc „przyklepać” małżowinę. W ten sposób możemy jedynie spowodować spłaszczenie główki – nie zapominaj, że ważne jest, aby dziecko było układane w różnych pozycjach.

Skutecznym sposobem jest korekta plastyczna odstających uszu (otoplastyka). Chirurgiczna korekcja jest wykonywana w momencie, gdy małżowiny są już ukształtowane. Zazwyczaj wykonuje się ją przed 14. urodzinami (około 10-12 roku życia, chociaż niekiedy zabieg przeprowadzany jest już u dzieci ośmioletnich). Ważne, aby decyzję o otoplastyce podjąć wspólnie. To my możemy mieć problem z odstającymi uszami, a dziecko (ani jego rówieśnicy) mogą niczego nie dostrzegać.

Chociaż najczęściej zabieg wykonujemy prywatnie, warto pamiętać, że otoplastyka jest jednym ze świadczeń gwarantowanych, refundowanych przez NFZ. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Zdrowia, „zabiegi chirurgii plastycznej lub zabiegi kosmetyczne zaliczamy do świadczeń gwarantowanych tylko w przypadkach wad wrodzonych, urazów, chorób lub następstw ich leczenia”. Szukając szpitala, w którym zostanie przeprowadzony zabieg, zwróć uwagę, czy wykonuje on świadczenia również dzieciom.