Jak zmniejszyć laktację?

Słowo „laktacja” pochodzi od łacińskiego „lacto”, oznaczającego zarówno „dawać mleko”, jak i „ssać”. Laktacja to występujące u wszystkich ssaków zjawisko wydzielania mleka.  U kobiet pojawia się po porodzie i utrzymuje zwykle od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od tego, czy dziecko jest wciąż karmione mlekiem matki.

Laktacja może zanikać również z innych względów, zarówno związanych ze sferą fizyczną (przyczyny organiczne), jak i psychiczną, emocjonalną.

Ilość wydzielanego mleka zależy od wielu czynników, jak m.in.: 

• jak często dziecko jest przystawiane do piersi lub jak często odciągany jest pokarm,
• od indywidualnych predyspozycji , które mogą być dziedziczone,
• od nawodnienia i odżywienia organizmu matki.

Nie jest prawdą, że po porodzie przez cesarskie cięcie laktacja jest niemożliwa. Gruczoły mleczne już na etapie ciąży przygotowują się do pracy. Siarę w piersiach zauważa się już po 16. tygodniu ciąży!

Karmienie piersią – kontrowersje

Karmienie piersią budzi niekiedy społeczne spory. Z jednej strony jest propagowane jako najzdrowszy sposób żywienia noworodka i niemowlęcia. Z drugiej strony publiczne karmienie piersią wywołuje kontrowersje. Jest również grupa matek, które stawiają na karmienie swoim, ale odciągniętym mlekiem, z butelki.

Część kobiet świadomie rezygnuje z naturalnego karmienia, a część nie może karmić ze względów zdrowotnych (np. zażywane leki lub choroby matki), organicznych (np. brak pokarmu) czy z uwagi na stan zdrowia dziecka (np. konieczność żywienia pozajelitowego, choroby metaboliczne, nieprawidłowa budowa jamy ustnej, brak odruchu ssania itd.). Kobiety, które nie mogą karmić piersią, chociaż by chciały, borykają się nierzadko z wyrzutami sumienia, poczuciem, że zawodzą jako matki. Niesłusznie!

Skład mleka matki zapewnia dziecku prawidłowy rozwój oraz odporność. Jednak dzieci karmione sztucznie mogą być równie zdrowe, jak ich rówieśnicy rosnący „na piersi”. Współczesne mleka modyfikowane są dobrej jakości, zawierają witaminy i minerały, ważne dla prawidłowego wzrostu malucha.

Jak zmniejszyć laktację?

Nawał pokarmu może pojawić się wkrótce po narodzinach dziecka. Świeżo upieczone mamy, nierzadko w obliczu „zalewu” mlekiem, pytają, jak zmniejszyć laktację po porodzie.

“Nawał pokarmu przechodzi sam. Pojawia się około 2.-6. doby po porodzie i trwa około 2 dni. Czasem krócej, czasem dłużej. Można sobie pomóc stosując po karmieniach zimne okłady i zakładając ciaśniejszy biustonosz- wtedy napływ pokarmu nie będzie aż tak duży. Zamiast zimnych okładów, super sprawdzi się… schłodzona kapusta. Kilka liści rozbić, aż puszczą sok i takie przyłożyć na piersi. Oprócz tego, że zimno przyniesie ulgę, to dodatkowo sok z kapusty ma działanie przeciwzapalne. Nie należy też wtedy masować piersi ani dotykać, ponieważ może to dodatkowo stymulować laktację. Jeśli dojdzie do zastoju pokarmu, warto przed przystawieniem dziecka wziąć ciepły prysznic – wtedy wypływ mleka będzie łatwiejszy” – tłumaczy położna Ewelina Wójcik.

Na macierzyńskich forach znajdziesz wiele porad „jak rozhulać laktację” oraz życzenia „rzeki mleka”. Jednak są sytuacje, gdy kobieta chce zmniejszyć laktację – np. z uwagi na chęć odstawienia dziecka od piersi lub ze względu na nadmiar pokarmu, który prowadzi do bólu piersi lub niekontrolowanego wycieku mleka. To może powodować krępujące sytuacje, którym nawet wkładki laktacyjne nie zaradzą. Dlatego niektóre kobiety szukają pomysłów, jak zmniejszyć laktację.

Ze względów praktycznych, nawet zwolenniczki karmienia piersią, chciałaby wiedzieć, jak zmniejszyć laktację w nocy. Wstawanie, aby np. odciągnąć pokarm, to dodatkowy wysiłek dla zmęczonej mamy. Natomiast rano piersi mogą być obrzmiałe i bolesne wskutek nadmiaru pokarmu. Dlatego pojawiają się pytania, jak naturalnie zmniejszyć laktację.

Bywają także mamy, które chcą zmniejszyć laktację w trosce o dziecko. Nadmiar mleka może powodować trudności ze ssaniem.

– Kiedy piersi są bardzo mocno nabrane i dziecku ciężko je uchwycić, to można przed przystawieniem odciągnąć ręcznie kilka kropel pokarmu, żeby brodawka stała się bardziej miękka – podpowiada położna Ewelina Wójcik.

Jeśli mleko płynie zbyt mocnym strumieniem, dziecko może nie umieć szybko przełykać pokarmu. Może więc krztusić się, kaszleć, gryźć pierś lub przeciwnie, za słabo ją chwytać. Przez to maluch będzie płaczliwy, nienajedzony, a ty jeszcze bardziej zmęczona i sfrustrowana.

Zbyt silna laktacja sprawia też, że dziecko żywi się mlekiem z wysoką zawartością laktozy, czyli cukru. Może to powodować szybszy nawrót głodu u malucha, który nie dostaje pokarmu z wyższą zawartością tłuszczu. Odpowiednio tłuste mleko pojawia się pod koniec karmienia, ale przy intensywnej laktacji dziecko nie opróżnia piersi do końca, bo jest wcześniej najedzone. Może się zdarzyć, że dziecko będzie również za szybko przybierać na wadze, co również nie jest dobre dla niego.

Jakie są sposoby na zmniejszenie laktacji?

• Po prostu… poczekaj. Ty i dziecko dopiero uczycie się siebie i wzajemnej „współpracy”. Czasem potrzebne jest kilka tygodni, a nawet miesięcy, żeby organizm dopasował produkcję mleka do potrzeb niemowlęcia. Jeśli zbyt wcześnie zaczniesz pracować nad zmniejszeniem laktacji, chociaż chcesz nadal karmić piersią, może spowodować, że wasza „mleczna droga” stanie się jeszcze trudniejsza.
• Zmień pozycję podczas karmienia. Jeśli będziesz leżeć lub półleżeć, dziecko bardziej kontroluje przepływ mleka. Gdy będzie ono za mocno tryskać, maluch np. uniesie głowę, zapobiegając gromadzeniu się nadmiaru pokarmu w jego buzi.
• Unikaj suplementów i herbatek laktacyjnych. Zrób przegląd swojego menu. Być może nieświadomie prowokujesz bardziej intensywną laktację.
• Żeby naturalnie zmniejszyć laktację, przystawiaj dziecko rzadziej, wydłużaj przerwy między karmieniami.
• Karm na przemian z jednej i drugiej piersi, zmieniając strony co cztery do sześciu godzin. Dzięki przepełnieniu piersi organizm odczuje obecność zwrotnego inhibitora laktacji i ją zredukuje.
• Wspomóż się laktatorem. Opróżnij piersi, a następnie przystaw dziecko. Dzięki temu przepływ mleka będzie słabszy, a ssanie łatwiejsze dla dziecka. Również dzięki temu maluch dostanie końcowy pokarm, czyli bogatszy w tłuszcz. Wydłuży to okres sytości dziecka. Następnie możesz korzystać z kilkugodzinnych bloków karmienia raz lewą, raz prawą piersią. Zdarza się, że konieczne jest kilka dni, aby laktacja po odciągnięciu pokarmu laktatorem się unormowała. Zaleca się, aby kilkugodzinne bloki karmienia stosować nie dłużej, niż 5 dni.
• Korzystaj z pomocy doradców laktacyjnych i położnych. Karmienie piersią jest w modzie! Doceniane są również jego zdrowotne walory. Bez trudu powinnaś znaleźć specjalistę lub specjalistkę, których wsparcie i porady pomogą ci zmniejszyć laktację.
• Można zatrzymać laktację także farmakologicznie. Leki takie zawierające bromokryptynę jak np. Bromocorn, Bromergon lub Parlodel hamują laktację. Środki te wydaje się wyłącznie na receptę.

 Przyczyny i objawy kryzysu laktacyjnego

Kryzys laktacyjny to niezamierzone zmniejszone wydzielanie mleka. Zdarza się u wielu kobiet na różnych etapach karmienia. Może zdarzyć się kilkakrotnie u jednej osoby. Kryzysy laktacyjne zdarzają się najczęściej ok. 3. i 6. tygodnia życia dziecka, a także ok. 3. miesiąca i ok. 8. miesiąca życia dziecka. Mówi się nawet potocznie o „kryzysie ósmego miesiąca”.

Objawy kryzysu laktacyjnego to:

• Piersi stają się miękkie.
• Przy naciśnięciu piersi nie wypływa mleko, wydaje się, że piersi są już bez pokarmu.
• Dziecko staje się marudne, stale domaga się piersi, sprawia wrażenie głodnego.

Przyczyny kryzysu laktacyjnego to m.in.:

• Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie matki,
• stres doświadczany przez młodą mamę,
• niedobór snu i zmęczenie,
• nieregularne przystawianie do piersi, z powodu np. karmienia mlekiem modyfikowanym albo odciągniętym wcześniej pokarmem,
• niewłaściwe chwytanie brodawki sutkowej przez dziecko,
• skoki rozwojowe niemowlęcia.

Kryzysy trwają zwykle 2-7 dni, ale mogą również być przyczyną całkowitego zaprzestania karmienia piersią i zakończenia laktacji. Kryzys laktacyjny zwykle można zażegnać częstszym przystawianiem malucha do piersi. Uważa się również, że emocje, które towarzyszą karmiącej mamie, mają ogromny wpływ na skalę laktacji i wyjście z laktacyjnego kryzysu.