Kobieta karmi niemowlę Jak rozszerzyć dietę niemowlaka?/ Zdjęcie: iStock

Jak rozszerzyć dietę niemowlaka?

Rozszerzanie diety niemowlaka to kluczowy element rozwoju dziecka. Dzięki niemu dziecko stopniowo odzwyczaja się od karmienia piersią, wzbogaca dietę o cenne wartości odżywcze, poznaje nowe smaki i nabywa zdolność żucia pokarmu. Ze strony rodzica etap rozszerzania diety dziecka wymaga sporo cierpliwości, a także wiedzy na temat tego, jak rozszerzyć dietę niemowlaka. Odpowiednie rekomendacje żywieniowe i kalendarz rozszerzania diety dziecka dostarczają wyczerpujących informacji na temat tego, od czego zacząć rozszerzanie diety i w jakiej kolejności włączać kolejne produktu spożywcze. 

Spis treści:

Kiedy rozpocząć rozszerzanie diety dziecka?

Pod pojęciem rozszerzania diety dziecka kryje się włączanie pokarmów stałych do menu malucha. Zgodnie z powszechnie znanymi rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia, należy dążyć do tego, aby przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecko było karmione wyłącznie piersią. Z drugiej strony – takie instytucje jak Polskie Towarzystwo Gastrologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci oraz European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition wskazują na możliwość rozszerzania diety dziecka między 17 a 26 tygodniem. Czy te wykluczające się na pierwszy rzut oka rekomendacje można pogodzić? 

Wskazania dotyczące możliwości rozszerzania diety malucha już po 17 tygodniu życia wynikają z faktu, że w tym okresie w organizmie dziecka zachodzi szereg zmian, umożliwiających spożywanie pokarmów stałych. Mowa o możliwości przyjęcia pozycji siedzącej, braku odruchu wypychania ciał stałych z ust, a także osiągnięciu dojrzałości przewodu pokarmowego oraz nerek. A zatem – kiedy rozszerzyć dietę dziecka? Rekomendacje wskazują na możliwość rozszerzania diety u czteromiesięcznego niemowlaka, ale nie na konieczność rozszerzania diety. Warto podkreślić jeszcze, że celem tak wczesnego rozszerzenia diety nie jest zastępowanie naturalnego karmienia posiłkami stałymi, a jedynie oswojenie dziecka z nowymi smakami i zapewnienie kontaktu z alergenami pokarmowymi. Jak się okazuje – późniejsze wprowadzanie alergenów pokarmowych wcale nie minimalizuje ryzyka rozwoju alergii. 

Jak zdrowo i mądrze rozszerzać dietę niemowlaka?

Rozszerzanie diety malucha powinno być przemyślaną decyzją i wymaga odpowiedniego przygotowania. Jak prawidłowo rozszerzać dietę niemowlaka? Warto sugerować się odpowiednimi rekomendacjami żywieniowymi. Pamiętać należy, aby podawać dziecku produkty najlepszej jakości, takie jak ekologiczne warzywa czy certyfikowane gotowe produkty dedykowane dzieciom, np. słoiczki. Warto wprowadzać nie więcej niż jeden posiłek dziennie, aby obserwować reakcję organizmu dziecka, ponadto konieczne jest włączanie małych porcji. Gdy maluchowi nie posmakuje jakaś nowość, warto podawać ją kilkakrotnie – dziecko musi mieć czas, aby przyzwyczaić się do nowych smaków. Początkowo można pozwolić dziecku jeść rączkami, potem można rozpocząć naukę korzystania z łyżeczki.  

Rozszerzenie diety niemowlaka to warunek prawidłowego rozwoju dziecka

Eksperci określili, od kiedy dziecko jest gotowe na rozszerzanie diety. Nie powinno to nastąpić później niż po szóstym miesiącu życia, gdyż wówczas zwiększa się zapotrzebowanie dziecka na wiele wartości odżywczych. Ustrojowe zapasy wielu związków ulegają wyczerpaniu w organizmie dziecka, a pokarm mamy staje się mniej bogaty w te związki. Dostarczenie wszystkich makro i mikroskładników to warunek konieczny dla prawidłowego rozwoju dziecka na każdym etapie życia. Zapewniając dziecku dostęp do stałych pokarmów, dziecko uczy się prawidłowego żucia, a także chwytania kawałków jedzenia do rączki. Dziecko poznaje nowe smaki i faktury pokarmu, łatwiejsze staje się stopniowe odstawianie od piersi. I wreszcie – to doskonała okazja do tego, aby móc zasiąść przy wspólnym stole.  

Od jakich produktów zacząć?

Każdy rodzic powinien dowiedzieć się, od czego zacząć rozszerzać dietę niemowlaka. Stopniowe włączanie określonych produktów z zachowaniem odpowiedniej kolejności to sposób na optymalne przystosowanie się organizmu malucha to nowego sposobu żywienia. Kompleksową wiedzę na ten temat znaleźć można w zaleceniach Instytutu Matki i Dziecka. Zalecenia te określają szczegółowe zapotrzebowanie na liczne związki odżywcze dla dzieci w poszczególnych okresach życia. Ponadto znaleźć można informacje na temat tego, jak rozszerzyć dietę czteromiesięcznego niemowlaka, co może jeść dziecko półroczne i starsze.  

Pierwsze pokarmy stałe można wprowadzać u dzieci powyżej czwartego miesiąca życia. Jak rozszerzyć dietę czteromiesięcznego dziecka? Można podawać ugotowane i zmiksowane warzywa i owoce, np. marchew, jabłko i banan. Można podać puree ziemniaczane czy gotowane, zmiksowane mięso, kaszki bezglutenowe, a także do 150 ml soku przecierowego bez dodatku cukru.  

U dzieci półrocznych można podawać rozgniecione gotowane warzywa i owoce, rozdrobnione mięso i ryby, kasze, pieczywo, kefiry i jogurt naturalny. Po ukończeniu 12 miesiąca życia można podawać pełne mleko krowie. Dokładne wytyczne znaleźć można w szczegółowych opracowaniach dotyczących tego, kiedy i jak rozszerzać dietę niemowlaka. 

Źródła:

  1. Fewtrell M. i in., Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Commitee on Nutrition, J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2017. 
  2. Żywienie niemowląt i małych dzieci, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2014. 

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź