Matka mierzy gorączkę niemowlakowi Matka mierzy gorączkę niemowlakowi/ Zdjęcie: iStock

Gorączka przez 5 dni u dziecka

Gorączka u dziecka najczęściej powstaje na podłożu infekcyjnym, choć może występować także w przebiegu innych chorób. Często towarzyszy jej katar, zaczerwienienie twarzy i osłabienie. Niemowlę wyraża swój niepokój płaczem. Rodzice mogą nie wiedzieć, jak bardzo zły jest stan dziecka i czy trzeba pójść z nim do lekarza. Kiedy maluch powinien trafić do pediatry i jak prawidłowo zmierzyć mu temperaturę?

Spis treści:

Czym jest gorączka?

Gorączka u dzieci to podwyższenie temperatury ciała powyżej 38 st. Celsjusza. Jej pojawienie się może być wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, przebytego szczepienia (tzw. odczyn poszczepienny) lub wyrzynania się zębów. Nagły wzrost temperatury występuje także w przebiegu chorób zakaźnych – ospy wietrznej, odry, gorączki trzydniowej, chorób nowotworowych, zakażeń uogólnionych oraz zapalenia opon mózgowych. Z jednej strony gorączka może świadczyć o poważnej chorobie, z drugiej czasem jej przyczyna jest niemal błaha – dziecko się przegrzało lub zbyt energicznie bawiło.

Gorączka u dziecka – objawy

Z biologicznego punktu widzenia gorączka jest mechanizmem obronnym organizmu, dzięki któremu wzrost temperatury ciała uniemożliwia rozwój i namnażanie się niektórych patogenów. Początkowe objawy gorączki u dzieci mogą być trudne do rozpoznania. Przy podwyższonej temperaturze ciała dziecko:

  • jest osłabione i apatyczne, nie chce się bawić,
  • szybciej oddycha,
  • zaczyna płakać bez wyraźnej przyczyny,
  • budzi się w nocy,
  • na jego twarzy pojawia się zaczerwienienie, potocznie nazywane rumieńcami,
  • doskwiera mu ból głowy, czasem też ból brzucha,
  • może mieć katar,
  • może wymiotować lub mieć biegunkę,
  • skóra jest spocona i lepka w dotyku,
  • plecy są rozpalone, lecz pozostałe partie ciała chłodne, zwłaszcza kończyny.

Jaka powinna być prawidłowa temperatura?

Choremu dziecku trzeba mierzyć temperaturę kilka razy dziennie. Dzięki temu możliwa jest ocena przebiegu choroby oraz zaobserwowania ewentualnych nagłych i niebezpiecznych skoków temperatury. Kilkukrotne pomiary pomocne są także w odróżnieniu stanu podgorączkowego od gorączki. Aby pomiar temperatury był prawidłowy, powinien być wykonywany za każdym razem tym samym termometrem i w tym samym miejscu. Temperatura w poszczególnych partiach ciała dziecka wynosi odpowiednio:

  • 36,6–38,0 st. Celsjusza w odbycie,
  • 35,6–37,7 st. Celsjusza przy błonie bębenkowej ucha,
  • 35,6–37,2 st. Celsjusza w dole pachowym,
  • 35,6–37,9 st. Celsjusza na czole.

Jak mierzyć gorączkę dziecku?

U najmniejszych dzieci, do drugiego roku życia zalecaną metodą pomiaru jest mierzenie temperatury w odbytnicy. Pomiaru można też dokonać w okolicy tętnicy skroniowej lub pod pachą. Dziecku w wieku od trzech do pięciu lat można dodatkowo mierzyć temperaturę w uchu lub jamie ustnej, natomiast pomiar w odbytnicy służy jedynie weryfikacji wyniku. Dzieciom powyżej piątego roku życia można mierzyć temperaturę także w jamie ustnej.

Dokonując pomiarów należy wziąć pod uwagę, że do podwyższenia temperatury ciała dochodzi w godzinach popołudniowych (16:00-18:00), natomiast obniżenia w godzinach rannych. Jeśli dziecko jest rozdrażnione, płacze lub było bardzo aktywne, nieznaczny wzrost temperatury ciała jest zjawiskiem naturalnym.

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów termometrów. Bez obaw rodzic może korzystać z każdego z nich. Stosując bezdotykowy termometr na podczerwień, należy skierować urządzenie na odległość kilku centymetrów od czoła dziecka i poczekać parę sekund na pojawienie się wyniku. Przed pierwszym użyciem termometru dobrze jest przeczytać ulotkę – producent określi w jakiej odległości od ciała trzymać urządzenie oraz na jaki obszar jest skalibrowane (może to być skroń lub środek czoła). Do wyboru są także termometry elektroniczne, które mierzą temperaturę pod pachą (dziecko musi leżeć nieruchomo), w uchu oraz na czole.

Gorączka przez 5 dni – co zrobić?

Gorączka u dziecka może utrzymywać się przez kilka dni lub dłużej. Co zrobić, jeśli występuje wysoka temperatura u dziecka przez pięć dni? Jeśli gorączkuje niemowlę do trzeciego miesiąca życia, powinno być zabrane do lekarza nawet wtedy, gdy temperatura ciała nie przekracza 38 st. Celsjusza. W odniesieniu do starszych dzieci, które ukończyły trzeci rok życia, niebezpieczna może być temperatura ciała wynosząca 39 st. Celsjusza lub więcej oraz pojawienie się innych niepokojących objawów takich jak bóle brzucha, nudności i wymioty, biegunka czy kaszel.

Utrzymująca się wysoka gorączka u dziecka? Jeśli zastosowanie leków przeciwgorączkowych nie przyniosło skutku, dziecko z gorączką wymaga konsultacji lekarskiej. Lekarz zbada stan malucha oraz zleci odpowiednie leczenie farmakologiczne. Po powrocie do domu rodzice powinni kontynuować nawadnianie dziecka oraz częste mierzenie temperatury ciała.

Oblicz jednorazową dawkę leku

APAP dla dzieci Forte
ml
Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy APAP Junior

Oblicz jednorazową dawkę leku

Ibuprom Forte dla dzieci
ml
Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 do 8 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy Ibuprom w tabletkach lub kapsułkach

Domowe sposoby na obniżenie gorączki

Gdy u dziecka wzrasta temperatura ciała, pierwszym działaniem powinna być podaż płynów oraz próby obniżenia temperatury ciała. Wśród domowych sposobów na ochłodzenie ciała wymienia się:

  • podawanie chłodnych napojów,
  • obkładanie głowy i tułowia dziecka żelowymi kompresami,
  • naklejenie na czoło plastrów chłodzących zawierających mentol i olejki eteryczne,
  • przygotowanie kąpieli schładzającej – woda powinna mieć temperaturę tylko o jeden stopień niższą niż temperatura ciała dziecka.

Wspomagająco dziecku można podawać napary z lipy oraz syrop z bzu o właściwościach napotnych i przeciwgorączkowych.

Źródła:

  1. Rosie Hague, “Managing the child with a fever”, The Practitioner, 2015; 259 (1784): 17–21.
  2. Agnieszka Kordek, Marcin Kordek, “Gorączka u małego dziecka – od urodzenia do 5 roku życia”, Pediatria po Dyplomie, 4, 2020.
  3. A. Radzikowski, Postępowanie przeciwgorączkowe. [w:] Grygalewicz J. (red.), Gorączka u dzieci, Biblioteka Pediatry. Tom 51. Warszawa 2008.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź