Czy karmić piersią po cesarce?

Laktacja to proces wydzielania mleka przez gruczoły piersiowe. Pokarm tworzy się w nich jeszcze przed porodem – mleko kobiece powstaje w pęcherzykach mlecznych już między 16. a 22. tygodniem ciąży. Za wytwarzanie mleka odpowiada prolaktyna, a na jego wypływanie ma wpływ oksytocyna. Wysokie stężenie tych hormonów utrzymuje się zarówno w organizmie kobiet rodzących naturalnie, jak i przy pomocy cesarskiego cięcia.

W przypadku porodu naturalnego organizm dostaje sygnał, który zapoczątkowuje laktację. Jeśli kobieta rodzi przez cesarskie cięcie i jest to sytuacja nagła, proces laktogenezy (skokowego wzrostu wydzielania mleka) może zostać zakłócony. Dużo zależy też od tego, czy ciąża jest donoszona oraz czy pojawiła się już akcja skurczowa. 

Może się zdarzyć, że po cesarskim cięciu piersi nie napełnią się jeszcze mlekiem i kobieta w pierwszych dniach po urodzeniu dziecka będzie mieć trudności z nakarmieniem go. U niektórych mam trwa to trzy lub cztery dni, a u innych nawet tydzień. Oczywiście nie można zakładać, że każda kobieta rodząca przez cesarskie cięcie nie będzie mieć pokarmu dla noworodka. Przykładowo, jeśli kobieta zauważyła u siebie przed porodem wyciek mleka, jest to znak, iż organizm jest gotowy do laktacji.

Nie wszystkie mamy są świadome ryzyka braku pokarmu po cesarce. Zadaniem personelu medycznego jest wytłumaczenie tego pacjentce. Pielęgniarki i położne powinny uspokoić świeżo upieczoną mamę i wyjaśnić, jak należy postępować w takiej sytuacji. 

Karmienie piersią uważane jest za najlepszy sposób żywienia niemowląt, dlatego zaleca się je bez względu na to, czy kobieta rodziła siłami natury, czy za pomocą cesarskiego cięcia (CC). Jeśli po porodzie brakuje pokarmu do karmienia noworodka, dokarmia się go mlekiem modyfikowanym.

Laktację można pobudzić poprzez częste przystawianie dziecka do piersi, ponieważ ssanie stymuluje organizm do wytwarzania mleka. Bardzo ważny jest także kontakt skóra do skóry, który nie tylko daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, ale też pozwala maluchowi na nabycie naturalnej odporności. Na skórze mamy bytuje flora bakteryjna, której maluch jeszcze nie posiada. Przytulenie dziecka do nieosłoniętej skóry umożliwia kolonizację jego skóry „dobrymi” bakteriami. Taki kontakt z dzieckiem prowadzi też do produkcji prolaktyny, która uczestniczy w powstawaniu mleka.

Karmienie piersią po cesarce może być nieco trudniejsze niż karmienie po porodzie naturalnym, ponieważ kobieta zwykle odczuwa ból i dyskomfort w miejscu założonych szwów. Zaszyta rana ciągnie i znacząco utrudnia poruszanie się. Czasem dochodzi do obfitych krwawień i wzrasta ryzyko infekcji. Bywa i tak, że nawet zwykłe położenie się na boku jest zbyt bolesne i niemożliwe do wykonania. Odzyskanie sił po porodzie wymaga czasu i cierpliwości, dlatego kobieta nie powinna obwiniać się o to, że nie radzi sobie jeszcze z karmieniem. Warto pamiętać, że zawsze można, a nawet warto poprosić o leki przeciwbólowe. Nie są one przeciwwskazaniem do karmienia piersią.

Trudności w karmieniu piersią po cesarskim cięciu można zminimalizować, jeśli przyjmie się prawidłową pozycję. Powinna być ona wygodna zarówno dla mamy jak i malucha. Czasem potrzebna jest pomoc położnej albo bliskiej osoby. Karmienie noworodka w pierwszych dniach życia to duże wyzwanie. W badaniach zaobserwowano, że noworodki urodzone przez cesarskie cięcie mają większe problemy z chwytaniem brodawki sutkowej. Taki maluch potrzebuje więcej czasu na najedzenie się.

Jedną z pozycji do karmienia po cesarce jest leżenie na wznak. Kobieta leży na plecach, z podpartą głową, a noworodek położony jest z boku i podtrzymywany ramieniem. Głowa dziecka powinna znajdować się na wysokości piersi. Jeśli kobieta może bez bólu obrócić się na bok, ta pozycja będzie jeszcze wygodniejsza. Za plecami najlepiej zrobić sobie oparcie – można podłożyć poduszkę albo zwinięty koc. Poduszka przyda się też pod głowę oraz pomiędzy nogami.

Dobrze jest osłonić kocem okolice krocza, ponieważ dziecko może nóżką przypadkowo uderzyć okolice szwów. Noworodka kładziemy do boku, w taki sposób, aby był on zwrócony swoim brzuchem do brzucha mamy. Kobieta może otoczyć go ramieniem i przytrzymywać z tyłu lub ułożyć za plecami dziecka koc. W tej pozycji dziecko nie naciska na brzuch mamy. Kiedy kobieta poczuje się już lepiej i może usiąść, wygodną pozycją do karmienia jest pozycja spod pachy. Dziecko trzyma się wtedy w ręce lub układa na poduszce albo złożonym kocu.