Gry dla dwulatka ‒ do nauki i do zabawy

Co powinno umieć dwuletnie dziecko? To oczywiście indywidualna kwestia. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Warto jednak zwrócić uwagę na podstawowe umiejętności, które mały człowiek w tym wieku powinien mieć już opanowane. Jeśli tak nie jest, nie wpadaj w panikę, ale skonsultuj się z pediatrą. Być może pewne braki wynikają np. z zaburzeń integracji sensorycznej, a trudności w motoryce mogą być efektem niewłaściwego napięcia mięśniowego. 

Większość dwulatków bez trudu chodzi, biega, siada, a także koloruje, układa duże układanki, naciska przyciski, które powodują wydawanie dźwięków. Poza tym dwulatki chętnie jedzą sztućcami, myją rączki, umieją korzystać z nocnika. Zaczynają także coraz więcej mówić i rozumieć, o czym rozmawia się w ich towarzystwie.

Dwa lata to doskonały moment, aby kształtować u malucha korzystne nawyki, wykorzystując do tego wspólne, kreatywne zabawy. Niech cię nie zwiedzie łatwość, z jaką dzieci opanowują gry na tabletach czy telefonach. Rozwijające gry dla dwulatków to np. kreatywne planszówki, które pobudzają wyobraźnię, a nie gry online. 

Ciekawe dla dwulatków są gry z elementami rzeczywistości lub przedmiotami czy zwierzątkami, które na tym etapie rozwoju budzą szczególną sympatię i zainteresowanie. Gry dla dwulatków powinny mieć proste reguły, a także duże, bezpieczne dla dziecka elementy. 

Gry dla dwulatka NIE POWINNY być na tablecie, telefonie, komputerze. Gry online mogą powodować szereg problemów ze zdrowiem i rozwojem dziecka.

Skutki gier komputerowych dla dwulatka to m.in. opóźniony rozwój mowy, zaburzony rytm dobowy, trudności z zasypianiem, opóźnienie i upośledzenie zdolności manualnych (jak rysowanie, trzymanie sztućców itd.), uzależnienie, nerwowość, zaburzenia widzenia, podrażnienie oczu, trudności w relacjach społecznych. Dzieci wychowywane przed ekranem mogą mieć nawet objawy zbliżone do autyzmu, chociaż w rzeczywistości nie mają całościowych zaburzeń rozwoju. 

Zgodnie z wytycznymi Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej dzieci do 18. miesiąca życia nie powinny w ogóle przebywać przed ekranem (dotyczy zarówno telefonu, tabletu, jak i telewizora). W wieku 18‒24 miesięcy można pozwolić na 20 minut przed ekranem. Dwulatek (i nie zmienia się to aż do ukończenia 5 lat) może przebywać przed ekranem do godziny. 

Jednak im mniej, tym lepiej. Pediatrzy, psychologowie i psychiatrzy na całym świecie są zgodni: tradycyjne gry i zabawy niosą o wiele więcej korzyści niż gry na tablecie i zabawy online.

Wybierając gry dla dwulatka, postaw na rozwijające gry planszowe. Obecnie dostępnych jest wiele gier edukacyjnych dla dwulatków. Korzystnie wpływają na rozwój manualny także gry zręcznościowe. Dla dzieci w wieku dwóch lat doskonałym pomysłem są również gry logiczne. Rozwój mowy wesprą gry logopedyczne. 

Wybierając grę dla dwulatka, kieruj się zainteresowaniami malucha. Jeśli jest to mały pasjonat zwierzątek, gra z różnymi gatunkami ssaków czy ptaków będzie świetnym pomysłem. Mając wątpliwości, sprawdź, dla jakiego wieku daną grę zaleca producent. 

Uwzględnij jednak fakt, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Nie poganiaj i nie martw się, jeśli dla twojego dziecka gra przeznaczona dla dwulatków jest za trudna. Przyjdzie czas, że maluch z przyjemnością zasiądzie do rozgrywki i doskonale opanuje jej zasady.

Dwa lata to świetny moment, żeby ćwiczyć z dzieckiem mowę. Większość dzieci właśnie wtedy zaczyna swoją przygodę ze żłobkiem lub przedszkolem. Poprawna mowa i rozumienie treści to jeden z warunków dobrego samopoczucia przedszkolaka i jego prawidłowego rozwoju. Dla dwulatków dobre będą np. gry logopedyczne oparte na naśladownictwie dźwięków. 

– Dla najmłodszych dzieci można dodatkowo wprowadzić element sensoryczny, czyli różne faktury wzbogacające ilustracje. Starajmy się wybrać pozycje jak najbardziej oddające rzeczywistość, czyli zwierzęta wyglądające tak, jak to jest w naturze. Zgodnie z zasadą Marii Montessori zwierzęta nie powinny mieć żadnych ludzkich elementów, np. okularów czy  ubrań. Unikajmy zdrobnień – zwraca uwagę logopedka Kinga Nakielska. 

Eksperci są zgodni: mimo pokusy zdrabniania w rozmowie z dzieckiem powinniśmy posługiwać się poprawną polszczyzną. Wspólna zabawa również sprzyja zauważeniu pewnych nieprawidłowości – zaburzeń uwagi, koncentracji, logicznego myślenia, trudności w mowie.  

‒ Zachęcam, aby do logopedy udać się za każdym razem, gdy rodzica cokolwiek niepokoi. Nie słuchajmy rad typu „ma czas”. Tak naprawdę tylko specjalista jest w stanie rzetelnie ocenić poziom rozwoju mowy danego dziecka i stwierdzić, czy sytuacja wymaga terapii. Warto odwiedzić specjalistę, gdy dziecko nie wypowiada pierwszych słów po ukończeniu pierwszego roku życia lub nie buduje prostych zdań po ukończeniu drugiego roku życia. Dodatkowo zasięgnijmy opinii, gdy z dzieckiem jest utrudniony kontakt, zacina się, ma problemy z komunikacją – wymienia Kinga Nakielska.

Rozwijające gry dla dwulatków to doskonały pomysł, który zaprocentuje w przyszłości. Po jakie gry warto sięgnąć? 

Gry zręcznościowe: np. łowienie rybek (na haczyk lub magnes, wybierz rybki niemobilne, te obracające się będą wyzwaniem dla starszych), układanie elementów jeden na drugim (np. zwierzątek),  mała koszykówka, minipiłka nożna. 

Gry edukacyjne dla 2‒5-latków, np. dobieranki obrazkowe („znajdź domek”‒ dopasowanie zwierzątka z jego miejscem zamieszkania albo zwierzątka i jego pokarmu), dobieranie przeciwieństw (np. ciepło – zimno), tablice magnetyczne, tablice – znikopisy. 

Gry i zabawy dla dwulatków to także: karty do pantonimy, domino ze zwierzątkami, układanie elementów na planszach (rozpoznawanie kształtów, kolorów), duże drewniane puzzle, piankowe puzzle, przeplatanki sensoryczne, labirynty sensoryczne, pętla sensoryczna, wielofunkcyjne kostki sensoryczne (zapinanie guziczka, rzepu), zabawki świecące albo wydające dźwięki po naciśnięciu (zwierzątka, sygnalizacja ruchu drogowego). 

Gry planszowe dla dwulatków: gra na jagody (zbieranie koszyczków z jagodami), grzybobranie (uważaj na wielkość grzybków, by dziecko ich nie połknęło).

Gry logopedyczne dla dwulatków, np. karty z obrazkami do nazywania, różne obrazki z różnymi typami głosek. 

O EKSPERTCE:

Kinga Nakielska ‒ polonistka, logopedka, nauczycielka w Polsce i Wielkiej Brytanii. Współpracuje z portalami parentingowymi i laktacyjnymi, prowadzi tematyczne live’y i moderuje fora. Prywatnie mama dwóch trójjęzycznych córek.