Skurcze porodowe – jak je rozpoznać i mierzyć?

Skurcze porodowe są pierwszymi objawami zbliżającego się porodu. Na początku są delikatne i rzadkie, jednakże z czasem przybierają na sile i częstotliwości. Jak rozpoznać skurcze porodowe? Jak poprawnie je liczyć? Kiedy następuje „ten” moment, gdy trzeba szybko jechać na porodówkę?

Podczas skurczów porodowych dochodzi do skracania i rozwierania się mięśni budujących szyjkę macicy. Przez kobiety rodzące bóle porodowe określane są jako „fale”, które stopniowo narastają, a potem ustępują. Niektóre kobiety porównują je do bólu przed okresem, a inne odczuwają je jako rozpierające i trudne do wytrzymania.

Skurcze określane jako rozwierające początkowo pojawiają się co około 10–20 minut i trwają średnio około 30 sekund. Z czasem stają się częstsze, a odstępy między kolejnymi wyraźnie się skracają. Tuż przed porodem odczuwa się je średnio co 4–5 minut; trwają wówczas około minuty. Jeśli jednak bolesne skurcze pojawiają się częściej, to znak, że należy jak najszybciej udać się do szpitala, bo właśnie rozpoczął się poród.

Skurcze porodowe – jak je liczyć?

Skurcze rozwierające opisywane są przez rodzące jako silny ból odczuwalny również w okolicy lędźwiowej i krzyżowej. Rozpoczynają się w górnej części macicy i mogą trwać od 8 do nawet 20 godzin. Przy drugim i kolejnym dziecku ten czas zazwyczaj się skraca.

Jak liczyć skurcze porodowe? Należy mieć na uwadze dwie rzeczy. Przede wszystkim liczy się czas trwania pojedynczego skurczu oraz odstęp pomiędzy kolejnymi skurczami. Taką obserwację powinno się prowadzić około 30 minut.

Skąd wiadomo, że to skurcz porodowy? Każdy skurcz porodowy rozpoczyna się silnym szczytem bólu, po czym jego intensywność spada, aż do pojawienia się kolejnego epizodu. Skurcze porodowe są regularne i nie ustają mimo zmiany aktywności i pozycji ciała. Przy szczycie skurczu kobieta rodząca może odczuwać twardnienie macicy.

Pierwsze skurcze porodowe nie są intensywne i jeśli pojawią się w nocy podczas snu, można je nawet przeoczyć. Jeśli ciężarna mieszka daleko od szpitala, w którym planuje urodzić dziecko, powinna udać się na porodówkę zaraz po rozpoczęciu się skurczów.

Jeśli natomiast jej dom jest w odległości nie większej niż 20 kilometrów od szpitala, najlepszym momentem na podróż jest chwila, gdy skurcze stają się regularne i mocne (pojawiają się średnio co 3–5 minut) i trwają dłużej niż minutę.

Jeśli ponadto ciężarnej odeszły wody lub wystąpiło krwawienie, jest to sygnał do natychmiastowej wizyty na porodówce. W przeciwnym razie zdrowie kobiety i dziecka jest zagrożone.

Poza skurczami porodowymi i odejściem wód płodowych objawami świadczącymi o rozpoczynającej się akcji porodowej są:

• wydalenie czopu śluzowego – najczęściej czop zostaje wydalony wraz z wodami płodowymi tuż przed porodem, aczkolwiek zdarzają się przypadki, że odchodzi nieco wcześniej, np. tydzień przed porodem. Czop ma gęstą konsystencję i najczęściej jest bezbarwny lub żółtawy;
• pogorszenie samopoczucia – zdarza się, że kobieta tuż przed porodem miewa mdłości, wymioty, biegunkę, dreszcze oraz brak apetytu;
• plamienie lub krwawienie – plamienie w kolorze różowym z obecnością pasemek krwi może świadczyć o rozwieraniu szyjki macicy.

Skurcze porodowe – jak je złagodzić

Aby złagodzić ból odczuwany przy skurczach rozwierających, należy oddychać spokojnie w rytm skurczu – nabieranie powietrza odbywa się wolniej niż jego wydychanie. Przy pierwszych skurczach porodowych zaleca się również wzięcie ciepłej (ale nie gorącej) kąpieli. Pomoże zrelaksować się przed porodem i zmniejszy ból.

Warto zadbać o zmianę pozycji, przy czym ból będzie się wzmagał podczas leżenia na plecach. Dobrze działa masaż okolic lędźwiowo-krzyżowych wykonany delikatnie przez partnera. Siła i tempo nacisku muszą być dobrane do potrzeb kobiety. Na sali porodowej, jeśli ból staje się nie do zniesienia, ulgę najczęściej przynosi krzyk.

Nie należy się przed tym powstrzymywać, gdyż jest to naturalna metoda na pozbycie się emocji związanych z negatywnymi doznaniami. Jeśli ból staje się nie do zaakceptowania, wiele rodzących decyduje się na znieczulenie zewnątrzoponowe, pod warunkiem jednak, że główka nie zdążyła jeszcze ułożyć się w kanale rodnym. Dlatego o chęci przyjęcia znieczulenia warto uprzedzić lekarza wcześniej.

Skurcze porodowe a skurcze przepowiadające

Chociaż skurcze mogą pojawić się na długo przed porodem, są oznaką przygotowywania się kobiecego ciała do rozwiązania. Przed skurczami porodowymi pojawiają się tzw. skurcze Alvareza, które są spowodowane rozciąganiem włókien mięśniowych macicy. Skurcze te nie sprawiają kobiecie bólu, ale bywają uciążliwe, np. przy szybkich ruchach.

Kobieta może także odczuwać skurcze Braxtona-Hicksa, które występują już od 20 tygodnia ciąży. Ich zadaniem jest wzmocnienie mięśni macicy przygotowującej się do skurczów porodowych. Skurcze Braxtona-Hicksa bywają bolesne i często towarzyszy im ból w krzyżu. Po 36. tygodniu ciąży zamieniają się w skurcze przepowiadające.

Infografika – Jakie obowiązują formalności po porodzie?