Beta hCG – kiedy sprawdzić? Normy

Beta hCG to skrót od podjednostki beta (β) gonadotropiny kosmówkowej. Jest to hormon wytwarzany przez komórki składowej łożyska – syncytiotrofoblastu. Jego poziom wzrasta szczególnie gwałtownie w pierwszych tygodniach ciąży.

Gonadotropina kosmówkowa warunkuje prawidłowy jej rozwój w pierwszych dniach od zapłodnienia. Głównym zadaniem beta hCG jest stymulacja ciałka żółtego do produkcji progesteronu, który niezbędny jest do rozwoju ciąży. Gdy łożysko jest w pełni wykształcone, przejmuje ono tę funkcję. Beta hCG obecna jest w krwi oraz moczu przyszłej mamy. Fakt ten został wykorzystany w popularnych testach ciążowych.

Według większości laboratoriów wynik pozytywny testu ciążowego to stężenie beta hCG we krwi przekraczające 5 (lub 10) mlU/ml. Gdy poziom beta hCG przekracza 25 mlU/ml ciąża jest bardzo wysoce prawdopodobna. Stężenie hormonu może być wyższe w ciążach mnogich. 

Należy jednak pamiętać, że każdy pozytywny test ciążowy powinien zostać potwierdzony w badaniu USG przez lekarza ginekologa. Najlepiej jest udać się do gabinetu w 7. tygodniu ciąży, aby możliwe było uwidocznienie pęcherzyka ciążowego w jamie macicy podczas badania USG. Wtedy stężenie beta hCG we krwi powinno wynosić ok. 1200 mlU/ml. Czynność serca dziecka widoczna zaś jest, gdy stężenie gonadotropiny kosmówkowej sięga około 10 000 mlU/ml.

Gonadotropina kosmówkowa produkowana jest przez syncytiotrofoblast już od 2. tygodnia ciąży, a najwyższe stężenie osiąga między 60. a 80. dniem ciąży. Uważa się, że najwcześniej badanie beta hCG można wykonać około 8–10 dni po zapłodnieniu. Test z krwi można wykonać jeszcze przed datą planowanej miesiączki. Testy ciążowe z moczu zaleca się wykonywać w dniu spodziewanej miesiączki, ponieważ wcześniej mogłyby pokazać fałszywie ujemny wynik. 

Beta hCG tydzień po stosunku

Niektóre pary starające się o dziecko chcą zrobić test ciążowy jak najszybciej po stosunku czy owulacji. Należy jednak pamiętać o fizjologii ciąży. Stężenie beta hCG gwałtownie wzrasta po implantacji zarodka w jamie macicy, do którego dochodzi około 7. dnia po zapłodnieniu, a do pełnego zagnieżdżenia dochodzi około 12. dnia. Dlatego też wykonywanie badania beta hCG tydzień po stosunku może dać fałszywie ujemny wynik. Poza tym nie zawsze dokładnie wiadomo, w którym dniu doszło do zapłodnienia z uwagi na czas przeżycia komórki jajowej (24 godziny) i plemników (nawet do kilku dni). Najlepiej jest więc poczekać z wykonaniem testu ciążowego do około 2 tygodni po stosunku, a badanie beta hCG z moczu zrobić w dniu spodziewanej miesiączki.

Beta hCG w prawidłowo rozwijającej się ciąży przyrasta podobnie u wszystkich kobiet (o 66–100 proc. w ciągu 48 godzin). Na podstawie stężenia beta hCG we krwi oszacować można więc wiek ciąży. Termin porodu powinien jednak zostać ustalony w oparciu o datę ostatniej miesiączki i skorygowany podczas USG I trymestru na podstawie długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) dziecka. 

Zbyt wysoki poziom beta hCG w stosunku do wieku ciążowego może sugerować zespół Downa u dziecka czy też zaśniad groniasty. Nieprawidłowy przyrost ma także miejsce w przebiegu ciąży pozamacicznej czy przy poronieniu. Z tego powodu każdy dodatni test ciążowy wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem w celu potwierdzenia prawidłowo umiejscowionej i dobrze rozwijającej się ciąży.