Sexting - na czym polega i jak uchronić przed nim swoje dziecko? Sexting – na czym polega i jak uchronić przed nim swoje dziecko? / iStock

Sexting – na czym polega i jak uchronić przed nim swoje dziecko?

Internet to w wielu kwestiach duże ułatwienie, jest to jednak także źródło wielu nieznanych wcześniej zagrożeń. Czym jest sexting i jak chronić przed nim dzieci? O wyjaśnienia poprosiliśmy rzecznika prasowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie, kom. Andrzeja Fijołka.

Spis treści:

Co to jest sexting

Sexting, inaczej tzw. sextowanie, to przesyłanie wiadomości o charakterze erotycznym, seksualnym. Mogą to być wiadomości tekstowe, zdjęcia lub filmiki. Wiadomości mogą być przekazywane różnymi drogami: mailem, SMS-em, przez WhatsAppa, Messengera czy portale społecznościowe. 

Sexting to duże zagrożenie, szczególnie dla młodych osób. Dzieci i młodzież często nie mają świadomości, w jaki sposób inne osoby mogą wykorzystać ich intymne zdjęcia czy filmiki. To nie tylko nielegalne, ale i niebezpieczne. Wysłane zdjęcie może stać się narzędziem cyberprzemocy, szantażu i zastraszania. Może to doprowadzić do ośmieszenia, utraty zaufania, a w skrajnych, tragicznych przypadkach także do prób targnięcia się na życie.

Na czym polega sextowanie

Osoby dorosłe mogą traktować sextowanie jako sposób na podniesienie temperatury w związku, dodanie pikanterii lub początek gry wstępnej. To również ułatwienie dla osób nieśmiałych, które mają trudności w mówieniu o swoich potrzebach i fantazjach. Erotyczne filmiki mogą wymieniać między sobą osoby, które sobie wzajemnie ufają, każda próba takiej „zabawy” z osobą nieznajomą to zagrożenie dla własnej prywatności. Jeśli takie zdjęcia wpadną w niepowołane ręce, mogą spowodować duże komplikacje w życiu osobistym i prowadzić do spadku samooceny.

Dzieci i pornografia – jak je chronić? Wyjaśnia psycholog Izabela Karska

Polecamy

Dzieci i pornografia – jak je chronić? Wyjaśnia psycholog Izabela Karska

Nikt tego za ciebie nie zrobi! Czego? Nie ochroni twojego dziecka przed pornografią. Większość dzieci pierwszy kontakt z tego typu treścią w internecie będzie miało przed 12 urodzinami. Pornografia działa destrukcyjnie na mózg dorastającego człowieka, jej oglądanie zmienia chemię mózgu, może uzależniać. To nie pozostaje bez wpływu na dalsze życie, na relacje, na sposób radzenia sobie z trudnymi emocjami. Dlatego zacznij już dziś!

Czytaj

Dziecko a sexting

W ostatnich latach skala przemocy seksualnej i cyberprzemocy wobec dzieci rośnie. Sexting może być jednym z narzędzi wykorzystywanych przy popełnianiu tego typu przestępstw. Dzieci bywają prowokowane do podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych w sieci, mogą też ulec wpływom grupy rówieśniczej czy dorosłych manipulujących ich uczuciami i intymnością. Innymi powodami sextingu u nieletnich mogą być zwykła ciekawość, niedojrzałość, a także samotność i chęć imponowania kolegom. 

Sexting – zagrożenie dla dziecka

Sexting wbrew woli człowieka jest przestępstwem, w przypadku nieletnich – zagrożeniem dla ich bezpieczeństwa. Dlatego tak ważne są rozmowy z dziećmi, uświadamianie im zagrożeń czyhających w Internecie, a także obecność w życiu dziecka i kontrola jego aktywności w sieci. Jak tłumaczy kom. Andrzej Fiołek z Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie, coraz częściej nieletni są nie tylko ofiarami przemocy w cyberprzestrzeni, ale również jej sprawcami. Rodzice powinni szukać przyczyn takich zachowaniu dzieci – tłumaczy nasz ekspert. 

– Kiedy rodzic dowiaduje się, że dziecko wysłało komuś swoje intymne zdjęcia, warto, by dowiedział się, dlaczego to zrobiło. Być może chciało w ten sposób wzbudzić zainteresowanie kolegi/koleżanki, którego/-ą szczególnie lubi. Pod uwagę należy również wziąć drugi scenariusz – być może dziecko jest szantażowane albo uwodzone przez przestępcę w Internecie i trzeba podjąć odpowiednie kroki, czyli zgłosić sprawę policji lub prokuraturze – mówi kom. Fiołek.

Czy sexting jest karalny

Niezależnie od tego, czy dziecko jest sprawcą, uczestnikiem, czy ofiarą sekstingu, warto mieć świadomość, że jest to działanie, które może być niezgodne z prawem. 

– Polskie prawo reguluje problematykę ochrony wizerunku między innymi w Kodeksie Karnym oraz Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli na przykład w sieci zamieszczono zdjęcia nagich osób lub osób w trakcie czynności seksualnej bez ich zgody, sprawę należy zgłosić policji lub prokuraturze. Jeśli jednak mamy do czynienia z naruszeniem dóbr osobistych, wówczas można dochodzić swoich praw na drodze cywilnej – wyjaśnia kom. Andrzej Fijołek.

 

Rodzaj przestępstwa Przepis kodeksu karnego Grożąca kara

Art. 191a § 1–2 kk 
Utrwalanie wizerunku nagiej osoby bez jej zgody
§ 1. Utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, bez jej zgody
§ 2 Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego
kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5



Art. 200a § 1–2 kk 
Child groominguwodzenie dziecka przez Internet
§ 1. Nawiązanie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej, kontaktu z małoletnim poniżej lat 15, zmierzające, za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji albo przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim, w celu popełnienia przestępstwa z art. 197 § 3 pkt. 2 kodeksu karnego lub z art. 200 kodeksu karnego, a także w celu produkowania lub utrwalania treści pornograficznych


kara pozbawienia wolności do 3 lat
§ 2. Składanie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej, małoletniemu poniżej lat 15 propozycji obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych i zmierzanie do realizacji tej propozycji kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat
Art. 200b kk 
Zakaz publicznego propagowania zachowań o charakterze pedofilskim
Publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat


 Art. 202 § 1–4b kk


Prezentowanie, produkcja, rozpowszechnianie treści pornograficznych
§ 1. Publiczne prezentowanie treści pornograficznych w sposób mogący narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienie wolności do lat 2
§ 3. Produkowanie, utrwalanie lub sprowadzanie, przechowywanie lub posiadanie albo rozpowszechnianie lub prezentowanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego albo treści pornograficznych związanych z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12
§ 4. Utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego  kara pozbawienia wolności od roku do lat 10
§ 4a. Sprowadzanie, przechowywanie lub posiadanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego  kara pozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5
§ 4b. Produkowanie, rozpowszechnianie, prezentowanie, przechowywanie lub posiadanie treści pornograficznych przedstawiających wytworzony albo przetworzony wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności seksualnej kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2

 

Źródło: opracowanie kom. Andrzej Fijołek na podstawie Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2021r.poz.2345)

 

Rodzaj przestępstwa Przepis ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Grożąca kara

Art. 81 ust. 1 Pr. Aut.
§ 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. w razie rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej bez wymaganego prawem zezwolenia przysługują roszczenia wymienione
w art. 78 ust. 1 Pr. Aut.

 

Źródło: opracowanie kom. Andrzej Fijołek na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych(Dz.U. 2021 poz. 1062),

 

Nieletni na gruncie prawa karnego może odpowiadać za przestępstwa określone w kodeksie karnym, gdy skończy 17 lat. Wtedy traktowany jest jak dorosły. Wyjątkowo osoby, które ukończyły 15 rok życia, a dopuściły się najpoważniejszych przestępstw, mogą być również sądzone w ten sposób. W pozostałych przypadkach świadczących o demoralizacji nieletniego zastosowanie znajdą przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Akt ten określa katalog środków wychowawczych i poprawczych, które można stosować wobec sprawców czynów karalnych (art. 6. Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich) dodaje kom. Andrzej Fijołek.

Jak rozmawiać z dzieckiem o sextingu

Dla wielu rodziców wszelkie tematy związane z seksualnością to wciąż tematy tabu. To jeden z poważnych błędów wychowawczych, który może skutkować nawiązywaniem przez dziecko niewłaściwych relacji i podejmowaniem nieodpowiednich i nieodpowiedzialnych zachowań. Jak chronić dziecko przed sekstingiem? 

Podstawowe zasady działania rodzica:

  • porozmawiaj z dzieckiem, ale zadbaj, aby odbyło się to w bezpiecznej i przyjaznej atmosferze;
  • nie oceniaj dziecka, nie obwiniaj go za to, co się stało – nikt nie ma prawa rozpowszechniać naszego wizerunku bez naszej zgody;
  • zastanów się, kto mógł to zrobić: jeżeli to ktoś, kogo znacie, spróbuj z nim porozmawiać i nakłonić go o usunięcia opublikowanych materiałów;
  • jeżeli nie znacie sprawcy, zgłoś sprawę na policję;
  • skontaktuj się z administratorem stron, na których opublikowane zostały materiały, i poproś o usunięcie lub zablokowanie dostępu do treści przedstawiających twoje dziecko;
  • skorzystaj z prawa do bycia zapomnianym w wyszukiwarce Google – dzięki temu możliwe jest usunięcie wyników powiązanych z twoim dzieckiem;
  • poinformuj wychowawcę i psychologa/pedagoga szkolnego, szczególnie wtedy, gdy sprawcą jest ktoś ze szkoły lub gdy materiały zostały udostępnione znajomym ze szkoły;
  • licz się z tym, że konieczna może okazać zmiana otoczenia dziecka, w tym zmiana szkoły;
  • zawsze warto poradzić się specjalistów, np. na dyzurnet.pl lub pod telefonem 800 100 100.

Co zrobić,  gdy nasze dziecko jest szantażowane w sieci: 

  • spraw, by dziecko poczuło się bezpiecznie;
  • nie wysyłaj pieniędzy. Jeśli dziecko już to zrobiło, zbierz jak najwięcej informacji o tym, kto i gdzie odebrał okup;
  • ogranicz kontakt dziecka ze sprawcą;
  • spraw, aby „ukryć” dziecko na wszelkich profilach społecznościowych, być może konieczne będzie usunięcie niektórych kont;
  • zbierz dowody i zgłoś sprawę na policję;
  • skontaktuj się z administratorem strony, na której zostały opublikowane materiały z udziałem twojego dziecka, oraz wezwij do ich usunięcia;
  • jeśli sprawcą jest osoba ze szkoły, poinformuj o wszystkim wychowawcę i psychologa, aby mogli otoczyć twoje dziecko opieką i uchronić przed ewentualnymi szykanami z jego strony.

Jak chronić dziecko przez sextingiem

Tylko poważne, a zarazem spokojne i odpowiedzialne podejście rodziców pozwoli odbudować zaufanie w relacji z dziećmi. Młode osoby należy uświadamiać bez krytykowania czy oceniania. Rozmowy oparte na wzajemnym szacunku to jeden z kluczy do sukcesu. 

Bardzo ważne jest, aby spędzać z dziećmi aktywnie czas. Rozmawiać nie tylko zdawkowo, z niemal już przysłowiowym „jak w szkole? – dobrze”. Budować relację, zanim pojawią się zagrożenia (a pojawią się wcześniej czy później – na tym przecież polega dorastanie, że uczymy się na swoich błędach). Pomocna może być również pewna kontrola nad treściami publikowanymi przez dzieci w sieci, ale z zachowaniem ich prawa do prywatności. 

Oprócz tego warto współpracować z profesjonalistami. Kom. Andrzej Fijołek podaje ważne numery telefonów.

Przestępstwa w Internecie – gdzie szukać pomocy:

  • zespół dyzurnet.pl przyjmujący zgłoszenia o treściach nielegalnych i szkodliwych,
  • Infolinia 800 100 100 – telefon dla rodziców, nauczycieli i opiekunów w sprawach bezpieczeństwa dziecka online;
  • 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży;
  • 800 121 212 – telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka.

Źródła:

  1. Kampania Ministerstwa Cyfryzacji i NASK – „Nie zagub dziecka w sieci”, która miała miejsce 15 stycznia 2020 r. w Narodowym Instytucie Audiowizualnym w Warszawie. Poradnik dla rodziców: Sexting i nagie zdjęcia. Twoje dziecko i ryzykowne zachowania online,https://zdrowie.pap.pl/rodzice/intymne-zdjecia-mojego-dziecka-sa-w-internecie-co-robic, dostęp: 21.03.2022.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź